Një investigim është publikuar nga media prestigjoze britanike BBC për mashtrimin e qindramijërave qytetarëve në mbarë Europën, duke u zhvatur miliarda euro përmes disa kompanive Call Center, disa prej tyre të ndodhura edhe në Shqipëri.
BBC Eye ka identifikuar një rrjet të errët biznesmenësh që duket se qëndrojnë pas tij. Në artikull BBC thotë se ka hetuar aktivitetin e grupit Milton, një filial i të cilit u hap edhe në Shqipëri.
Kujtomë se më 8 dhe 9 nëntor 2022, në bashkëpunim me Eurojust dhe Europol, SPAK bastisi 6 Call-Centera në Shqipëri të lidhura me “Milton Group” dhe arrestoi 4 të dyshuar.
Sipas BIRN, këto qendra janë në pronësi të tre kompanive të lidhura me biznesmenin Amant Josifi, një ish-këshilltar politik i ministres së Jashtme, Olta Xhaçka gjatë kohë që ajo drejtonte Ministrinë e Mbrojtjes.
Po ashtu në artikull përmendet i lidhur me Call-Center-at një ish-zyrtar i qeverisë gjeorgjiane që shërbeu për dy vjet si ministër i mbrojtjes, David Kezerashvili.
Shkrimi i BBC
Për më shumë se një vit, BBC Eye ka hetuar një rrjet global mashtrues me qindra marka të ndryshme investimesh që ka mashtruar klientët duke u marrë më shumë se një miliard dollarë.
Hetimi zbulon për herë të parë shkallën e madhe të mashtrimit, si dhe identitetin e një rrjeti të fshehtë individësh që duket se qëndrojnë pas tij.
Rrjeti njihet për policinë si grupi Milton, një emër i përdorur fillimisht nga vetë mashtruesit, por i braktisur në vitin 2020. BBC idrntifikoi 152 marka, përfshirë Solo Capitals, që duket se janë pjesë e rrjetit.
Rrjeti funksionon duke synuar investitorët dhe duke i mashtruar ata me mijëra, ose në disa raste qindra mijëra paund.
Madje, një markë investimi e grupit Milton sponsorizoi një klub futbolli spanjoll të nivelit më të lartë dhe u reklamua në gazetat kryesore, duke i dhënë kredibilitet investitorëve të mundshëm.
Në nëntor, BBC Eye shoqëroi policinë gjermane dhe gjeorgjiane në bastisjet e disa qendrave të call-centerave në kryeqytetin gjeorgjian Tbilisi.
Në ekranet e kompjuterit, BBC vërejti rresht pas rreshti numra telefoni britanikë. Ne telefonuam disa dhe folëm me qytetarë britanikë të cilët na thanë se sapo kishin investuar para. Në një tavolinë, kishte një shënim të shkruar me dorë me një listë emrash dhe detaje të dobishme për mashtruesit: “Pronar i shtëpisë, pa përgjegjësi”; “50 mijë kursime”; “Nga Polonia, shtetas britanik”; “50 mijë në stoqe.”
Pranë emrit të një britaniku, një shënim thoshte: “Kursimet më pak se 10 mijë, shumë ***, duhet të mashtrohen së shpejti”.
Shumica e personave që bien “viktimë” e thirrjeve të call-centerave regjistrohen pasi shohin një reklamë në mediat sociale. Brenda 48 orëve zakonisht ata marrin një telefonatë.
Në anën tjetër të telefonit ka zakonisht një qendër telefonike me shumë veçori të një biznesi legjitim – një zyrë moderne me një departament të burimeve njerëzore, objektiva mujore dhe bonuse, ditë largimi dhe konkurse për operatorin më të mirë. Disa qendra telefonike kanë muzikë pompuese në sfond. Por ka edhe elementë që nuk i gjejmë në një biznes të ligjshëm – udhëzime me shkrim se si të identifikoni dobësitë e një investitori të mundshëm dhe t’i ktheni ato dobësi kundër tyre.
Disa nga personat që ranë pre e mashtrimeve u regjistruan në markat e grupit Milton, të cilat drejtohen nga ndërmjetësi i tyre që të bëjnë tregti për të humbur paratë e klientit dhe për të fituar para për ndërmjetësin – një praktikë e cila është e paligjshme sipas rregulloreve të Mbretërisë së Bashkuar.
Disa “viktima” udhëzohen të shkarkojnë softuer që i lejon mashtruesit të kontrollojë nga distanca kompjuterin e tyre dhe të bëjë tregti për ta – gjithashtu të paligjshme. Dhe sipas ish-punonjësve të markave të grupit Milton, disa klientë mendojnë se po bëjnë tregti të vërteta, por paratë e tyre thjesht po grabiten.
“Viktimat mendojnë se kanë një llogari të vërtetë me kompaninë, por në të vërtetë nuk ka tregëti, është thjesht një simulim”, tha Alex, një ish-punonjës që punonte në një zyrë të grupit Milton në Kiev, Ukrainë.
Objektivi perfekt
Viktimat e këtyre mashtrimeve përmes telefonit shpesh përdorin kundër tyre rrethanat e tyre financiare dhe sociale. Njerëzit që zbulojnë arka të mëdha kursimesh shtyhen të bëjnë investime të mëdha. Njerëzit që janë të vetmuar miqësohen nga mashtruesit. Njësoj si rasti i një pensionisti, Jane (emrin e së cilës kemi ndryshuar për këtë histori, e cila ishte një objektiv i përsosur i mashtruesve.
Operacionet e grupit Milton janë hetuar më parë, nga gazeta suedeze Dagens Nyheter dhe të tjerë, por BBC u përpoq të identifikonte figurat e larta që qëndronin pas mashtrimit global.
BBC analizoi dokumentet e korporatave të disponueshme publikisht për të hartuar lidhjet midis kompanive në grupin Milton. Pesë emra u shfaqën vazhdimisht, të listuar si drejtorë të platformave tregtare Milton ose kompanive mbështetëse të teknologjisë – David Todua, Rati Tchelidze, Guram Gogeshvili, Joseph Mgeladze dhe Michael Benimini.
BBC i futi pesë emrat në Panama Papers dhe zbuloi se katër prej tyre, Tchelidze, Gogeshvili, Mgeladze dhe Benimini, u renditën si drejtorë ose figura të larta brenda një grupi kompanish të lidhura offshore ose kompani filiale që datojnë para grupit Milton.
Shumë prej këtyre kompanive u kthyen në një farë mënyre te një figurë: David Kezerashvili, një ish-zyrtar i qeverisë gjeorgjiane që shërbeu për dy vjet si ministër i mbrojtjes i vendit.
Kezerashvili u shkarkua nga posti i ministrit të mbrojtjes dhe më vonë u dënua në mungesë për përvetësim të më shumë se 5 milion € të fondeve të qeverisë. Në kohën e dënimit të tij, ai jetonte në Londër dhe Britania e Madhe hodhi poshtë një kërkesë nga Gjeorgjia për ekstradimin e tij.
Nuk kishte dokumente të disponueshme publikisht që lidhnin Kezerashvilin me këtë rrjet para Miltonit, por kur BBC verifikoi në Panama Papers, emri i tij u shfaq vazhdimisht, duke e identifikuar atë ose si themeluesin e kompanive mëmë në rrjet ose si një prej aksionarëve fillestarë. Në prapaskenë, Kezerashvili dukej se ishte në qendër të atij rrjeti.
Kur bëhej fjalë për grupin Milton, nuk kishte një dokumentacion të disponueshëm publikisht që lidhte Kezerashvilin me kompanitë e mashtrimit dhe nuk kishte asnjë provë që ai kishte ndonjë interes të drejtpërdrejtë financiar në markat Milton.
Por disa ish-punonjës të kompanive të lidhura me Milton i thanë BBC në mënyrë konfidenciale se kishin pasur marrëdhënie të drejtpërdrejta me Kezerashvilin dhe e dinin se ai ishte i përfshirë në grupin Milton.
Kezerashvili ka promovuar shpesh platformat e mashtrimit në llogaritë e tij personale të mediave sociale. Në faqen e rrjeteve të biznesit LinkedIn, ai ka përdorur llogarinë e tij pothuajse ekskluzivisht për të promovuar vende pune dhe për të ndarë postime rreth kompanive të lidhura me Milton.
BBC gjeti një sërë provash të tjera që lidhnin ish-ministrin e mbrojtjes me markat Milton. Disa kompani në pronësi të Kezerashvilit përdorën një server privat email në të cilin përdoruesit e tjerë të vetëm ishin kompanitë e grupit Milton. Firma e tij e kapitalit sipërmarrës, Infinity VC, zotëronte markën dhe domenet e internetit për kompanitë që ofronin teknologji të platformës tregtare për mashtruesit.
Kezerashvili zotëron gjithashtu një zyrë në Kiev që ishte shtëpia e qendrës së thirrjeve të mashtrimit që shet EverFX, zyra të cilat u bastisën nga policia në nëntor. Ai zotëron gjithashtu një bllok zyre në Tbilisi.
Kur BBC ekzaminoi profilet e mediave sociale që i përkisnin katër burrave të grupit Milton, u bë e qartë nga fotot e postuara të dasmave dhe ngjarjeve të tjera sociale se ata të gjithë kishin lidhje të ngushta shoqërore me Kezerashvilin. Kezerashvili është mik në Facebook me të paktën 45 persona të lidhur me mashtrimet e grupit Milton dhe një nga katër figurat e larta të identifikuara nga BBC është kushëriri i tij.
BBC e gjurmoi Kezerashvilin në rezidencën e tij 18 milionë funte në Londër dhe kërkoi të fliste me të, por ai tha se ai nuk ishte i disponueshëm. Ai i tha BBC-së nëpërmjet avokatëve të tij se mohonte fuqimisht çdo përfshirje me grupin Milton, ose se ai fitoi financiarisht nga mashtrimet.
Ai tha se EverFX ishte në dijeninë e tij një biznes i ligjshëm dhe avokatët e tij argumentuan se lidhjet e tjera që BBC ka gjetur me njerëzit dhe IT “nuk vërtetojnë asgjë”.
Mashtrimi llogaritet për më shumë se 4 miliardë paund në Mbretërinë e Bashkuar vitin e kaluar, dhe mashtrimet e investimeve në internet mendohet se vlejnë qindra milionë paund në vit. Por policia britanike është përballur me kritika nga personat që kanë rënë pre e Call-Centerave për atë që ata e shohin si mungesë veprimi kundër mashtruesve në emër të shtetasve britanikë.
