Kryeministri i Mbretërisë së Bashkuar, Rishi Sunak, dhe Kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama, ranë dakord sot për të rritur bashkëpunimin në tre fusha kryesore me interes të përbashkët që janë: çështjet e sigurisë dhe punët e brendshme (me fokus kryesor luftën kundër krimit të organizuar dhe imigracionit të paligjshëm); rritjen ekonomike dhe investimet dhe inovacioni, rinia dhe edukimi.
Në njoftimin e publikuar nga zyra e Kryeministrit britanik, thuhet se kjo deklaratë vjen në kuadër të angazhimit të të dy kryeministrave për zgjerimin dhe thellimin e marrëdhënieve dypalëshe. Mbretëria e Bashkuar dhe Shqipëria sapo kanë festuar njëqindvjetorin e marrëdhënieve diplomatike dhe diaspora shqiptare në Mretërinë e Bashkuar jep një kontribut të rëndësishëm në kulturën, ekonominë dhe shoqërinë e të dy vendeve.
Sa i takon çështjeve të sigurisë dhe çështjet e brendshme, Mbretëria e Bashkuar dhe Shqipëria janë aleatë të vendosur në NATO dhe aktualisht po bashkëpunojnë ngushtë në Këshillin e Sigurimit të OKB-së për të promovuar paqen dhe sigurinë ndërkombëtare, veçanërisht duke kërkuar llogari nga Rusia për pushtimin e Ukrainës.
Më tej në njoftim thuhet se Shqipëria është një vend negociues për anëtarësimin në BE dhe një partner i besuar në organizatat ndërkombëtare. Duke njohur progresin e Shqipërisë në forcimin e institucioneve demokratike, sundimin e ligjit nëpërmjet zbatimit të reformës së thellë dhe gjithëpërfshirëse në drejtësi, Mbretëria e Bashkuar e njeh Shqipërinë si një vend të sigurt të origjinës sipas ligjit të Mbretërisë së Bashkuar.
Zyra e kryeministrit britanik shprehet se të dyja vendet janë të përkushtuara të forcojnë më tej zbatimin e angazhimeve të përbashkëta ndërkombëtare, veçanërisht në fushat e kontrollit kufitar, luftës kundër krimit të organizuar, përfshirë trafikimin dhe shfrytëzimin e qenieve njerëzore në të gjitha format e tij, si dhe emigracionin ilegal.
Përveç kuadrit më të gjerë shumëpalësh, Mbretëria e Bashkuar dhe Shqipëria kanë një bazë të fortë ligjore dypalëshe për të trajtuar në mënyrë adekuate emigracionin e paligjshëm dhe trafikimin e qenieve njerëzore.
Kështu, Zyra e kryeministrit britanik bën me dije se Mbretëria e Bashkuar dhe Shqipëria do të formojnë një Task Forcë të Përbashkët në nivel të Ministrisë së Brendshme.
Në kuadër të kësaj Task Force:
Forcohet bashkëpunimi mes dy shteteve në nivel operacional, duke përfshirë në ndarjen efektive të të dhënave dhe më shumë ekipe të përbashkëta operacionale. Kjo Task Forcë e Përbashkët mund të mbështetet nga një komitet ekspertësh, të përzgjedhur nga Ministria e Brendshme.
Gjithashtu të dyja palët angazhohen të mbajnë dialog të rregullt për hapat e ardhshëm praktik.
Mbretëria e Bashkuar do të ofrojë mbështetje shtesë për Qeverinë e Shqipërisë dhe organizatat në lidhje me shërbimet e mbrojtjes dhe riintegrimit për të mbështetur të kthyerit.
Mbretëria e Bashkuar dhe Shqipëria, si nënshkruese të ECAT dhe ECHR dhe në njohjen e një përpjekjeje të përbashkët për të trajtuar migracionin e paligjshëm dhe trafikimin e qenieve njerëzore, do të rrisin kthimet në Shqipëri duke përfshirë shtetasit mbi 18 vjeç, të cilët janë identifikuar nga autoritetet e Mbretërisë së Bashkuar si viktima të skllavërisë moderne (siç përcaktohet në legjislacionin e Mbretërisë së Bashkuar) dhe si viktima të trafikimit të qenieve njerëzore (siç përcaktohet në legjislacionin shqiptar).
Duke shprehur vullnetin e dy kryeministrave për të përmbushur detyrimet që rrjedhin si nga ligji ndërkombëtar ashtu edhe ai dypalësh, me synimin për të reduktuar migrimin e paligjshëm dhe për të luftuar trafikimin e qenieve njerëzore, të dyja palët angazhohen për të ndarë në mënyrë më efektive informacionin në mënyrë të sigurt, duke përfshirë informacionin personal, për qëllimet për të qenë në gjendje për të identifikuar me saktësi një të kthyer dhe për të marrë vendime në lidhje me atë individ.
Në mënyrë që Shqipëria dhe Britania e Madhe të vazhdojnë të përmbushin detyrimet e tyre ndërkombëtare dhe dypalëshe, Mbretëria e Bashkuar angazhohet:
Të mbështesë strukturat përkatëse shqiptare për të forcuar mekanizmat e përdorur për referimin e emigrantëve për mbështetjen e duhur dhe për të rritur kapacitetin ekzistues të Autoritetit Përgjegjës Shqiptar dhe Mekanizmit Kombëtar të Referimit (MKR) për të përforcuar proceset dhe vendimmarrjen në përputhje me ECAT.
Të ofrojë investime në shërbime shtesë mbrojtëse, duke marrë parasysh aspektet specifike gjinore të atyre që emigrojnë ilegalisht në Mbretërinë e Bashkuar.
Të sigurojë mbështetje për Shqipërinë në hetimin e trafikimit në përputhje me detyrimin sipas nenit 4 të KEDNJ.
Të ofrojë mbështetje për forcimin e sigurisë kibernetike dhe të komunikimit për të përforcuar përputhshmërinë e GDPR në Shqipëri;
Qeveria shqiptare, në këmbim garanton se do të vazhdojë të zbatojë me efektivitet angazhimet e përbashkëta në kuadrin e ECAT dhe ECHR në lidhje me trajtimin e të kthyerve, parandalimin dhe identifikimin në të ardhmen të emigrantëve, si dhe duke marrë parasysh specifikat gjinore të të kthyerve.
Të dy qeveritë do të mbajnë nën shqyrtim ndikimin e këtyre masave dhe zbatimin e tyre dhe fillimisht do të raportojnë për zbatimin e sa më sipër përmes një Komiteti të Përbashkët Mbikëqyrës, në nivel Ministrish të Brendshme/Zyra të Brendshme deri në fund të janarit 2023.
Për të rritur më tej monitorimin dhe mbikëqyrjen, të dy qeveritë bien dakord të angazhohen me Grupin e Ekspertëve për Veprimin Kundër Trafikimit të Qenieve Njerëzore (GRETA) në mënyrë që të ofrojnë raportim të pavarur mbi zbatimin e masave.
