Nga Mentor Petrela
Simboli i fundit biologjik i Tiranes thahet nga pleqeria nuk kerkoi ndihme ne buze te Lanes aty ku hodhi shtat rreth besoj tre katerqind qind vite me pare.Ures se Tabakeve bashkohese i vdiq shoku qe e veshtroi kur ajo ndertohej..Ne periferi te qytetit te vjeter aty ku perpunoheshin lekuret dhe niseshin rruget me tentakulet drejt katundeve te juglindjes mbiu,Rrapi i species Platanus Orientalis Balcanicus. Rritet deri ne tridhjete metra i larte me hije te gjere ne Euroazi.
Nje i aferm i Rrapit tek Xhamia e Tabakeve perballe eshte fiksuar i thare ne celuloidin e Sadik Kacelit ne 1932, duhet te kete mbyllur ciklin rreth njeqind vite me pare.Rrapi impresionues me madheshtine e tij do te mbetet ne pikturen e Edward Lear ne 1848 se bashku me motren mitike Uren qe njgjasojne per paralelizem me perendite e pavdekshme greke ne bashkjetesen e tyre me qeniet biologjike qe shuhen sic ishte Rrapi.Sipas Kapka Kassaboves ne deshmite”To the Lake” tregon qe Edward Lear nje rrap kusheri i Tabakeve te njejtes specie e ka pikturuar ne Oher me gjithese banoret e sulmuan me gure duke quajtur si blasfemi artin e tij.Sipas saj ka qene mbjellur ne Oher nga Klementi ne vitin 893 dhe mbijeton sot ne hyrje te Carshise.Nga ky episod Edward Lear vuri fezin dhe me dy roje shqiptare u nis drejt perendimit , Me te njejtin pasion udhetari artist liberal Edward Lear me pas pikturon Rrapin e Tabakeve. Na lejohet te spekullojme duke i krahasuar te dy pamjet dhe hijen te jete njemije vjecar dhe Rrapi i Tabakeve?
Alexandre Degrand konsull i Frances ne udhetimin etij ne Tirane 1898 e ka fiksuar ne celuloid Uren dhe Rrapin me vellezerit e tij ne rrugen e Shen Gjergjit.Impresionet e tij mbi Tiranen jane mbreselenese ne ato dy jave te qendrimit te tij ku thote se elita e saj ishte po aq e kulturuar sa elita e Shkodres kryeqyteti shpirteror e institucional ku ai sherbeu per gjashte vite. Baroni Degrand ben dallimin se ne Tirane elita ishte nderkombtare.(plejada rrezatuese e Toptansve kishte sherbyer si misionare, diplomate, administratore ushtarake ne Perandorine Osmane,ne rajon,ne Europe, ne Azi dhe ne Afrike)Nen Toptanet Rrapi me gjithe kusherinjte rreth sarajeve hodhen shtat Luigi Pellerano i komisionuar nga National Geographic ne 1928 ka perjetsuar ne foto Rrapin me Uren e Tabakeve kur syri pineal i fotografit ka fiksuar krenarine e nje ezmere veshur me dimit mermeri qe mund ta quajme Bukuroshen e Tirones.
Sherbesen e fundit pa dhene shpirt Rrapit te Tabakeve ja kreu duke i marre mesazhin nga zemra Blendi Fevziu ne emisionin e dedikuar ne TV Klan vitin e kaluar.
Kjo perkujtimore eshte si kenga e fundit e mjelmes per nje terheqje vemendje ne kujdesin ndaj pese niperve te Rrapit aty prane Namazgjase.
