Nga Aurenc Bebja*, Francë – 8 Shtator 2024
“Kurjer Wilenski” ka botuar, të premten e 14 korrikut 1939, në faqen n°2, rrëfimin e 15 minutave të Mbretit Zog dhe familjes mbretërore shqiptare në stacionin e trenit në Vilnius (Lituani), të cilin, Aurenc Bebja, nëpërmjet Blogut “Dars (Klos), Mat – Albania”, e ka sjellë për publikun shqiptar :
15 minutat e Mbretit Zog në Vilnius
Raport nga kalimi i çiftit mbretëror shqiptar përmes stacionit të Vilniusit
Njoftimi i “Korrierit të Vilniusit” për kalimin e mbretit Ahmet Zogu në Vilnius zgjoi interesim të madh.
Redaksia mori një sërë telefonatash që pyesnin për kohën e saktë të udhëtimit të mbretit nëpër Vilnius. Megjithatë, koha e udhëtimit u mbajt e fshehtë. Kështu ndodhi edhe kur treni ekspres mbërriti dhe ndaloi.
Në orën 14e50 minuta, në stacionin e trenit të Vilniusit kishte pak njerëz.
Thonë se në mesin e atyre që kanë takuar ka qenë edhe një shqiptar autentik, i lindur kohët e fundit në Vilnius.
Me paratë e fundit ai bleu një buqetë me lule, të cilat synonte t’ia jepte mbretëreshës Geraldina. Mirëpo, kur ai po blinte një biletë treni dhe i la lulet për një moment mënjanë, një hajdut përfitoi nga ky çast dhe i mori lulet dhe iku.
Shqiptari i inatosur eci gjatë stacionit, duke kërkuar të poshtrin dhe u ngjit në stacion vetëm kur treni me çiftin mbretëror u largua.
Çifti mbretëror kaloi 15 minuta në stacionin e Vilnius pa zbritur nga vagonat.
Suita prej 20 personash kishte në dispozicion dy vagona : një vagon gjumi dhe një vagon ngrënie.
Ndërsa treni ndaloi në stacionin e Vilniusit, mbreti, i veshur me një kostum elegant, shikonte stacionin nga dritarja, ndërsa mbretëresha, e veshur gjithashtu me një fustan ngjyrë të hapur, u ulur përballë tij, ishte e zhytur duke lexuar një libër francez.
Thuhet se mbretëresha Geraldinë flet frëngjisht dhe gjermanisht, por kohët e fundit nuk ka lexuar asnjë libër gjermanisht.
Trashëgimtari i vogël i fronit, i lindur tre ditë para pushtimit italian të Shqipërisë, nuk dukej askund.
Dadoja e mbrojti nga sytë kureshtarë.
Në stacionin e Vilniusit, çifti mbretëror u prit zyrtarisht nga zëvendës-kryetari i bashkisë Jeśman dhe komandanti P .P. Frankowski.
Çifti mbretëror shoqërohet nga Varshava deri në kufirin Oława nga këshilltari M. S. Z. zoti Meysztowicz. Në Zemgale, siç mësojmë, presin dy vagona të rezervuar posaçërisht nga rrjeti i hekurudhave letoneze.
Pasagjerët që udhëtonin në të njëjtin tren dhe pothuajse në çdo stacion ku treni ndaloi, turmat vrapuan drejt stacionit për të parë vagonin e mbretit, thonë se gjatë gjithë udhëtimit, mbreti u ul në ndarje dhe një nga pasagjerët, një grua e re bjonde, e pranishme gjatë bisedës sonë, bëri menjëherë përfundimin, ndoshta të saktë, se Mbreti Zog ishte shumë i dashuruar me gruan e tij.
Udhëtarët mësuan shumë detaje në lidhje me qëndrimin e çiftit mbretëror në Poloni.
Thonë p.sh. se një punonjës hekurudhor erdhi në Lviv dhe pohoi se ishte mik i mbretit shqiptar, sepse kishte shërbyer me të në të njëjtën kompani gjatë luftës.
Punonjësi hekurudhor kërkoi me ngulm të takonte mbretin. Ata nuk donin ta linin të hynte për momentin. Megjithatë, kur marshalli i oborrit ia raportoi mbretit këtë, Ahmet Zogu priti punonjësin hekurudhor dhe bisedoi me të gjatë, duke kujtuar kohët e vjetra.
Pas audiencës, punonjësi hekurudhor i dhuroi me guxim mbretëreshës Geraldinë një buqetë me lule.
Ka pak kohë për bisedime në Vilnius. 15 minutat e nisjes së çiftit mbretëror në stacion kaluan shpejt…
Shoferi fishkëllen. Shigjeta në orën e stacionit tregon 15e05 minuta.
Në mënyrë rigoroze sipas planit, treni vazhdon udhëtimin e tij. Vizita mbretërore në Vilnius përfundoi.
Rruga e mëtejshme e mbretit në ekzil dhe e oborrit të tij të çon përmes Rigës dhe Stokholmit për në Londër.