Opinion.al
Nuk ka rezultat
View All Result
KONTAKT
  • Hyrja
  • Kryesore
  • Aktualitet
    • Politikë
    • Kronikë
    • Sociale
  • Unë shkruaj
  • Komente
  • Bota
  • Sport
  • InstaBIZ
  • OPINION WEB TV
    • Emisionet
    • U tha në Opinion
    • Si u Veshën
  • Life Style
    • Shëndeti
    • Jetë dhe Stil
    • Teknologji
    • Kulturë
Opinion.al
Nuk ka rezultat
View All Result

Kur u shfaqën pyjet e para në Tokë?

2022/07/06 at 9:10 PM
në Life Style, Te Fundit
Kohë leximi: 3 min
A A
Kur u shfaqën pyjet e para në Tokë?

Nga më të lartat në Tokë, pemët e kuqe të Kalifornisë, deri tek pyjet më të mëdha tropikale të planetit në Amazonë, pyjet madhështore mund të duken sikur janë të përjetshme. Por ashtu si çdo specie apo ekosistem, edhe ato e kanë një datëlindje.


Në fakt, megjithëse bimët mbërritën për herë të parë në Tokë rreth 470 milion vjet më parë, pemët dhe pyjet nuk u shfaqën deri gati 390 milion vjet më parë. Gjatë këtij intervali, jeta e bimëve evoluoi ngadalë, nga pararendësit gjenetikë të nevojshëm për të prodhuar pemët, të cilat më pas ia kalonin bimëve të tjera, thotë Kris Berri, paleobotanist në Universitetin e Kardifit në Britaninë e Madhe.

Në vitin 2019, Berri dhe kolegët raportuan për pyllin më të vjetër të regjistruar në një studim të botuar në revistën “Current Biology’. Ky pyll, i zbuluar në Kajro, një zonë në rrethinat eNju Jorkut, zbuloi se tiparet karakteristike të pemëve dhe pyjeve – pra druri, rrënjët dhe gjethet mes një popullate prej dhjetëra bimësh – u shfaqën “shumë më herët se sa dyshohej më parë”:në periudhën e hershme Devoniane, 385 milionë vite më parë.

Kajro ruante sisteme rrënjësh të fosilizuara të pemëve të lashta, duke përcaktuar se ku do të ishin shfaqur në fillim ato. “Ne nuk shohim fosilet e pemëve, por kemi një hartë të saktë se ku qëndronin ato pemë. Pra ajo që mësojmë është ekologjia e pyllit”– thoi ai.

Sipas një raporti, ajo “hartë” përmban Arkeopteris, një bimë e lashtë që kishte “rrënjë të mëdha dhe degë me gjethe”, tamam si pemët e sotme. Më herët, gjetja më e hershme e njohur e Arkeopterëve, e kishte përcaktuar shfaqjen e pemëve 20 milionë vjet më vonë.

Zhvillimi i këtyre pyjeve të hershme, varej nga evolucioni i pararendësve për përcaktimin e tipareve të pemëve. “Unë mendoj se shkaktari është evolucionar, pra zhvillimi i anatomive që lejojnë degëzime më komplekse”- thotë Berri. Ndërtime të tilla anatomike, u shfaqën pasi bimët kishin evoluar në “paketën e mjeteve gjenetike për të qenë në gjendje të ndërtonin”struktura të ngjashme.

Për shembull sistemet e hershme të degëzimit, u zhvilluan pak para Devonianit, në periudhën Siluriane (443.8 milion–419.2 milion vjet më parë), ndërsa rrënjët e para mbërritën në Devonianin e hershëm. Më pas tiparet e pemës ofruan avantazhe të mëdha, sidomos aftësinë për t’u ngritur mbi konkurrentet dhe për të thithur rrezet e diellit.

Megjithatë, disa ndryshime mjedisore mund të kenë bërë të mundur të paktën një veçori të rëndësishme të pemës. Megafilat, gjethet që janë sot të zakonshme dhe që karakterizohen nga damarët e degëzuar, mund të rriten shumë më tepër se paraardhësit e tyre, duke thithur kështu më shumë rrezet e diellit.

Ato u shfaqën për herë të parë rreth 390 milion vjet më parë, por e nisën si bimë të vogla dhe u përhapën vetëm 30 milion vjet më vonë, në fund të epokës Devoniane, sipas një studimi të vitit 2001 të botuar në revistën “Nature”. Kjo vonesë ndodhi sepse nivelet e larta të dioksidittë karbonit (CO2) e bënë Tokën shumë të nxehtë për ekzistencën e gjetheve të mëdha megafile.

Ato do t’i thithin shumë rrezet e diellit dhe do të mbinxeheshin. Por rënia e niveleve të CO2 gjatë epokës Devoniane, solli një përfitim të dyfishtë për megafilat:Reduktimet e këtij gazi serrë ftohën e planetin, ndërsa megafilat e mëdha mund të futeshin në më shumë pore të quajtura stomata, për të marrë nivele më të larta të CO2. Gjethe të tilla, ndihmuan më pas nëçuarjen përpara të revolucionit të pyjeve.



Ju sugjerojmë

Për turizëm dentar në Lushnje! Italianët vizitojnë edhe atraksionet
Aktualitet

Për turizëm dentar në Lushnje! Italianët vizitojnë edhe atraksionet

6 Korrik, 2025 10:18 pm
Ministria e Mbrojtjes: Izolohen tri vatra zjarresh në territorin e vendit
Aktualitet

Ministria e Mbrojtjes: Izolohen tri vatra zjarresh në territorin e vendit

6 Korrik, 2025 9:56 pm
Ronaldo sqaron arsyen e mungesës në ceremoninë e lamtumirës të Diogo Jota-s
Sport

Ronaldo sqaron arsyen e mungesës në ceremoninë e lamtumirës të Diogo Jota-s

6 Korrik, 2025 9:40 pm
Mark Rutte: Lufta e Tretë Botërore do të fillojë me pushtime të njëkohshme nga …
Bota

Mark Rutte: Lufta e Tretë Botërore do të fillojë me pushtime të njëkohshme nga …

6 Korrik, 2025 9:08 pm
Netanyahu vizitë në SHBA, pritet takim me Trump për lehtësimin e tarifave ndaj Izraelit
Bota

Netanyahu para takimit me Trump: Lirimi i pengjeve dhe armëpushimi, qëllimi kryesor

6 Korrik, 2025 8:34 pm
Humb jetën turisti malazez në Malësinë e Madhe, ja çfarë dyshon policia
Aktualitet

Kukës/ Makina del nga rruga, humb jetën shoferi në Kukës

6 Korrik, 2025 8:21 pm
Akuzat e opozitës për zgjedhjet, Rama: Rezultati ishte fryt i një pune të gjatë!
Kryesore

Rama reagon sërish për zaptimin e hapësirave publike:Koha për të çliruar trotuaret..

6 Korrik, 2025 8:07 pm
Policia, kontrolle për nivelin e zhurmës
Aktualitet

Policia, kontrolle për nivelin e zhurmës

6 Korrik, 2025 7:54 pm
Reshje të dendura dhe stuhi në Itali, raportohet për një viktimë
Bota

Reshje të dendura dhe stuhi në Itali, raportohet për një viktimë

6 Korrik, 2025 7:35 pm
Emërohet drejtori i ri i burgut të Drenovës
Aktualitet

Emërohet drejtori i ri i burgut të Drenovës

6 Korrik, 2025 6:59 pm
Para
Vatrat e zjarreve/Peleshi-kryetarëve të bashkive dhe FA: Mos të flenë gjumë se…

Vatrat e zjarreve/Peleshi-kryetarëve të bashkive dhe FA: Mos të flenë gjumë se...

Do të shkojë Basha dhe Alibeaj në protestë? Çfarë thotë Belind Këlliçi

Do të shkojë Basha dhe Alibeaj në protestë? Çfarë thotë Belind Këlliçi

Ndiqni live emisionin “Opinion”

Ndiqni live emisionin “Opinion”
















TE FUNDIT

Për turizëm dentar në Lushnje! Italianët vizitojnë edhe atraksionet

Për turizëm dentar në Lushnje! Italianët vizitojnë edhe atraksionet
6 Korrik, 2025

Shumë italianë nuk e zgjedhin Shqipërinë vetëm për pushime të shkurtra. Ata vijnë në vendin tonë edhe për turizmin detar...

Lexo më shumë

Ministria e Mbrojtjes: Izolohen tri vatra zjarresh në territorin e vendit

Ministria e Mbrojtjes: Izolohen tri vatra zjarresh në territorin e vendit
6 Korrik, 2025

Ministria e Mbrojtjes bëri me dije se kanë aktivizuar Mekanizmin Europian të Mbrojtjes Civile në betejën kundër zjarreve. Për këtë...

Lexo më shumë

Ronaldo sqaron arsyen e mungesës në ceremoninë e lamtumirës të Diogo Jota-s

Ronaldo sqaron arsyen e mungesës në ceremoninë e lamtumirës të Diogo Jota-s
6 Korrik, 2025

Cristiano Ronaldo ishte një nga personat që mungoi në ceremoninë e lamtumirës së Diogo Jota-s dhe vëllait të tij Andre,...

Lexo më shumë

Mark Rutte: Lufta e Tretë Botërore do të fillojë me pushtime të njëkohshme nga …

Mark Rutte: Lufta e Tretë Botërore do të fillojë me pushtime të njëkohshme nga …
6 Korrik, 2025

Shefi i NATO-s, Mark Rutte, bëri një parashikim të frikshëm, sipas të cilit Lufta e Tretë Botërore do të fillojë...

Lexo më shumë
Opinion.al

Kategoritë

Kryesore

Aktualitet

Unë Shkruaj

Komente

Bota 

Sport 

Instabiz

Opinion Web Tv

Lifestyle

Galeri

Rreth Nesh

ON AIR: E hene – E marte – E merkure – 22:15 E ejnte – 21:00

OPINION nga Blendi Fevziu. Emisioni politik me i ndjekur dhe me i preferuar ne ekranet shqiptare.
“Opinion” vjen ne kater takime cdo jave – e hene, e marte, e merkure dhe takimi tradicional i te ejntes mbrema.
Cdo jave ne studion e Tv Klan, komente, analiza, debate, komente, intervista, personazhe, deshmi dhe fakte konkrete. Ngjarjet me te fundit dhe me te rendesishme ne jeten politike dhe sociale te vendit, me debatet, opinionet dhe analizat e te ftuarve ne studio.
Salloni i politikes dhe aktualitetit hap dyert 4 mbremje ne jave, per te degjuar opinionet e politikaneve dhe analisteve. Padron i shtepise, gazetari dhe analisti Blendi Fevziu.

Të gjitha të drejtat e rezervuara Opinion ©2025
Dev By Techzero1.com

Nuk ka rezultat
View All Result
  • Hyrja
  • Kryesore
  • Aktualitet
    • Politikë
    • Kronikë
    • Sociale
  • Unë shkruaj
  • Komente
  • Bota
  • Sport
  • InstaBIZ
  • OPINION WEB TV
    • Emisionet
    • U tha në Opinion
    • Si u Veshën
  • Life Style
    • Shëndeti
    • Jetë dhe Stil
    • Teknologji
    • Kulturë

Të gjitha të drejtat e rezervuara Opinion ©2025
Dev By Techzero1.com