Ajo dhe bashkëshorti i saj qenë të parët që prodhuan dhe morën miratimin për përdorimin masiv te një vaksine kundër Covid 19. Është fjala për Ozlem Tureci, e cila bashkëthemeloi kompaninë gjermane BioNTech me burrin e saj, dhe që jep garanci për sigurinë e vaksinës, ndërsa pohon se teknologjia e përdorur në këtë vaksinë shumë shpejt do të ndihmojë dhe do të përdoret për të luftuar një tjetër plagë globale, kancerin.
Tureci dhe i shoqi ishin duke punuar në një mënyrë që synonte të shfrytëzonte sistemin imunitar të trupit për të trajtuar tumoret kur mësuan vitin e kaluar për një virus të panjohur që infektonte njerëzit në Kinë.
Gjatë mëngjesit, çifti vendosi të zbatonte teknologjinë që kishin hulumtuar për dy dekada në virusin e ri, duke e quajtur përpjekjen “Project Lightspeed”.
Si rezultat, brenda 11 muajsh, Britania autorizoi përdorimin e vaksinës mARN BioNTech të zhvilluar me gjigantin farmaceutik amerikan Pfizer, të ndjekur një javë më vonë nga Shtetet e Bashkuara. Dhjetëra miliona njerëz në të gjithë botën kanë marrë tashmë doza që nga dhjetori.
“Duhet të marrësh vendime të guximshme dhe të besosh se nëse ke një ekip të jashtëzakonshëm, do të jesh në gjendje të zgjidhësh çdo problem dhe pengesë që të del përpara në kohë reale,” tha Tureci për Associated Press në një intervistë.
Ndër sfidat më të mëdha për kompaninë e vogël, me bazë në Mainz, e cila ende nuk kishte një produkt në treg, ishte se si të kryenin prova klinike në shkallë të gjerë nëpër rajone të ndryshme dhe si të rrisnin procesin e prodhimit për të përmbushur kërkesën globale.
Së bashku me Pfizer, kompania kërkoi ndihmën e Fosun Pharma në Kinë për të shtuar kapacitetet që nuk i kishin.
Ndër mësimet që mori ajo dhe burri i saj, shefi ekzekutiv i BioNTech, Ugur Sahin, ishte “rëndësiae e bashkëpunimit mes kolegeve dhe bashkëpunimi ndërkombëtarisht”.
Tureci, e cila ka lindur në Gjermani nga emigrantë turq, tha se kompania, e cila ka anëtarë të stafit nga 60 vende, iu drejtua organeve të mbikëqyrjes mjekësore që nga fillimi, për të siguruar që lloji i ri i vaksinës të kalonte kontrollin rigoroz të rregullatorëve shtetërorë.
“Procesi i marrjes së një ilaçi ose një vaksine të aprovuar është ai ku bëhen shumë pyetje, shumë ekspertë janë të përfshirë dhe ka një rishikim të jashtëm nga të gjithë të faktorët dhe bota shkencore,” tha ajo.
Mes një frike të shkaktuar në Evropë këtë javë për shkak të vaksinës nga konkurenti britanik-suedez AstraZeneca, Tureci hodhi poshtë idenë që kjo mund të shkaktojë ndërprerjen e punës nga kompani të tjera që garojnë për të prodhuar një vaksinë.
“Ekziston një proces shumë strikt dhe procesi nuk ndalet pasi një vaksinë është aprovuar,” tha ajo. “Në fakt, po vazhdon tani në të gjithë botën, ku rregullatorët kanë përdorur sisteme raportimi për të kontrolluar dhe vlerësuar çdo vëzhgim të bërë me vaksinat tona ose të tjera.”
Tureci dhe kolegët e saj kanë marrë të gjithë vaksinën BioNTech vetë, tha ajo për AP.
Ndërsa profili i BioNTech është rritur gjatë pandemisë, po kështu edhe vlera e saj, gjë që ka siguruar fonde që kompania mund të përdorë për të ndjekur qëllimin e saj origjinal për zhvillimin e një trajtimi të ri kundër kancerit.
Vaksinat e bëra nga BioNTech-Pfizer dhe rivali amerikan Moderna përdorin ARN-në mesazhere, ose mARN, për të çuar informacione në trupin e njeriut për të prodhuar proteina që i japin përparësi për të sulmuar një virus specifik. I njëjti parim mund të zbatohet që sistemi imunitar të marrë mesazhin edhe për të luftuar tumoret.
“Ne kemi krijuar disa vaksina të ndryshme të kancerit të bazuara në mARN”, tha Tureci, që është zyrtarja kryesore mjekësore e BioNTech.
E pyetur se kur mund të jetë e disponueshme një terapi e tillë, Tureci tha: “Kjo është shumë e vështirë të parashikohet. Por ne presim që brenda vetëm dy viteve, të kemi vaksinat tona kundër kancerit në një stad ku mund t’ua ofrojmë njerëzve. ”
Tani për tani, Tureci dhe Sahin po përpiqen të sigurojnë që vaksinat COVID që qeveritë kanë porositur të dorëzohen dhe që dozat të përgjigjen në mënyrë efektive ndaj çdo mutacioni të ri në virus.
Të Premten, Presidenti gjerman Frank-Walter Steinmeier i dha çiftit një nga dekoratat më të larta të vendit, Urdhrin e Meritës, gjatë një ceremonie ku ishte pranishme edhe Kancelarja Angela Merkel.
Tureci tha përpara ceremonisë se marrja e çmimit ishte “me të vërtetë një nder”, por ajo shtoi që krijimi i vaksinës ishte punë e shumë njerëzve.
“Bëhet fjalë për përpjekjen e shumë njerëzve: ekipi ynë në BioNTech, të gjithë partnerët që ishin të përfshirë, gjithashtu qeveria, autoritete rregullatore, të cilët punuan së bashku”, tha Tureci. “/Opinion.al
