Kur mendoni për një hapësirë tjetër për kultivimin e bimëve, shumica e njerëzve zgjedhin planetin Mars.
Por një familje italiane që merret me biznesin e pajisjeve të zhytjes beson se hapësira tjetër e punueshme e pashfrytëzuar është pikërisht këtu në Tokë: oqeani.
Kopshti Nemo është sistemi i parë në botë i kultivimit nënujor të bimëve tokësore. E vendosur në brigjet e Nolit, Itali, ferma përbëhet nga një sërë serash të varura, transparente, në formë kube të quajtura biosfera, të ankoruara në fund të oqeanit.
“Misioni i kësaj teknologjie është të ndryshojë bujqësinë, t’i japë asaj një mundësi shtesë për rritjen e prodhimeve në sasinë e madhe të vijave bregdetare të Tokës, duke qenë e qëndrueshme dhe të mos ndikojë në mjedis,” tha për CNN bashkëthemeluesi Luca Gamberini.
Babai i tij dhe themeluesi i kompanisë së pajisjeve nënujore, Sergio Gamberini, doli me idenë duke kombinuar dy pasionet e tij – zhytjen në skuba dhe kopshtarinë. Në vitin 2012, projekti filloi me mbjelljen e borzilokut në një tullumbace nën ujë. Dhjetë vjet më vonë, Kopshti i Nemos po bëhet i më i zgjeruar.
Me popullsinë globale që pritet të arrijë afërsisht 10 miliardë deri në vitin 2050, OKB-ja vlerëson se prodhimi i ushqimit do të duhet të rritet deri në 60% për të përmbushur këtë kërkesë.
“Ne kemi një sasi të kufizuar burimesh dhe mënyra jonë (aktuale) e korrjes së këtyre burimeve është e paqëndrueshme,” thotë Gamberini, “dhe ne besojmë se hapësira nënujore na jep disa avantazhe në krahasim me bujqësinë tradicionale.”
Duke lundruar gjashtë deri në 10 metra nën ujë, bimët në Kopshtin e Nemos janë të ndara nga çdo patogjen dhe dëmtues i jashtëm, ndërsa ende kanë akses në ujërat e ëmbla që ndodhin si rezultat i kondensimit të shkripëzuar brenda biosferave, thotë Gamberini. Gjithashtu, ai vëren se temperatura relativisht e qëndrueshme e ujit e oqeanit është një mjedis ideal për jetën e bimëve.
Nemo’s Garden përdor hidroponikë, një teknikë që përdor lëndë ushqyese me bazë uji në vend të tokës, e njëjta metodë e përdorur në shumicën e fermave vertikale të brendshme. Rrezet e diellit arrijnë te bimët, por dritat shtesë të rritjes përdoren kur nevojitet.
Gjithçka monitorohet në tokë përmes kamerave dhe sensorëve, dhe cilësimet mund të rregullohen nga distanca nga kudo në botë, thotë Gamberini. Kur të vijë koha për të korrur, një zhytës merret me bimët, i vendos në thasë dhe i nxjerr në sipërfaqe.
Meqenëse biosferat janë vetëm rreth dy metra në diametër, ato nuk mund të rritin kultura më të mëdha si misri ose gruri. Por ato mund të përshtaten diku nga 70 deri në 100 bimë më të vogla, thotë Gamberini.
“Ne testuam qindra bimë të ndryshme duke filluar nga luleshtrydhet tek domatet, fasulet dhe sigurisht barishtet,” shton ai.
Në Kopshtin e Nemo-s janë kryer studime që variojnë në natyrë nga farmaceutike deri te ato të kuzhinës.
Sa i përket gjurmës së saj fizike, Gamberini thotë se ferma ujore tërheq jetën detare, në vend që ta shqetësojë atë.
“Në studimet tona, Kopshti i Nemo-s ka 58% më shumë peshk se mjedisi përreth, kështu që ka një efekt ripopullimi,” shton ai.
Kompani të tjera në mbarë botën po eksplorojnë gjithashtu përfitimet e oqeanit për bujqësinë. GreenËave, një organizatë jofitimprurëse në Amerikën e Veriut, po rrit alga deti dhe butakë në një skelë nënujore. Ndërsa kompania Sea6 Energy me bazë në Bangalore ka krijuar një traktor të mekanizuar që mund të mbjellë dhe korrë alga deti në fundin e oqeanit.
Ekipi në Nemo’s Garden ka plane për biosfera edhe më të mëdha në të ardhmen, si dhe vende të tjera. Për të testuar fizibilitetin në mjedise të ndryshme, ata planifikojnë të ngrenë një version në shkallë të vogël në një gurore me ujë të ftohtë në shtetin amerikan të Ohajos këtë vit./Opinion.al
