Presidenca e Bashkimit Evropian, Këshilli i BE për Çështje të Përgjithshme, ka miratuar të martën konkluzionet sa i përket procesit të zgjerimit.
Në raport evidenton progresi i Shqipërisë për anëtarësimin në Bashkimin Evropian, çeljen e grupkapitujve si dhe mirëpret planin ambicioz të qeverisë për mbylljen me sukses të tyren brenda një afati të caktuar.
Në raport trajtohen dhe zgjedhjet e 11 majit duke i cilësuar si konkurruese, por me mangësi, të cilat duhet të adresohen.
Raporti i Këshillit të BE-së për Shqipërinë:
Këshilli mirëpret progresin e konsiderueshëm të arritur nga Shqipëria, i cili ka çuar në hapjen e të gjitha grupeve negociuese. Këshilli mirëpret planin ambicioz të qeverisë për përfundimin me sukses të negociatave të pranimit dhe inkurajon të gjitha forcat politike dhe palët e interesuara të shtojnë përpjekjet e tyre dhe të punojnë së bashku për të siguruar përparim të mëtejshëm.
- Këshilli kujton rolin thelbësor të Parlamentit të Shqipërisë në debatin dhe miratimin e reformave që lidhen me BE-në dhe në sigurimin që ato të bazohen në një proces gjithëpërfshirës, konstruktiv dhe transparent.
- Këshilli nënvizon se progresi në blloqet ndërtuese do të përcaktojë ritmin e përgjithshëm të negociatave. Këshilli inkurajon Shqipërinë të intensifikojë reformën në blloqet ndërtuese, në veçanti për të përfunduar përmbushjen e standardeve të ndërmjetme në Kapitujt 23 dhe 24 mbi sundimin e ligjit, gjë që do t’i lejonte Shqipërisë të fillonte mbylljen e përkohshme të kapitujve negociues. Shqipëria gjithashtu duhet të shtojë punën e saj për përmbushjen e standardeve përmbyllëse në të gjithë kapitujt negociues.
- Në fushën e bazave, duke përfshirë sundimin e ligjit, Këshilli vëren pozitivisht zbatimin e vazhdueshëm të reformës gjyqësore nga Shqipëria dhe nënvizon nevojën për të ruajtur integritetin dhe llogaridhënien e gjyqësorit duke zbatuar standardet e larta të përcaktuara nga verifikimi. Këshilli nënvizon rëndësinë e pavarësisë së gjyqësorit, duke përfshirë Strukturën e Specializuar për Antikorrupsionin dhe Krimin e Organizuar (SPAK), dhe të forcimit të mëtejshëm të qëndrueshmërisë së sistemit të drejtësisë kundër ndërhyrjeve të brendshme ose të jashtme. Këshilli gjithashtu kujton rëndësinë që Shqipëria të sigurojë mbrojtje efektive gjyqësore dhe zbatim të vazhdueshëm të vendimeve gjyqësore. Këshilli mirëpret progresin që Shqipëria ka bërë në luftën kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar, dhe e fton atë të ndërtojë më tej mbi një rekord të fortë dhe të forcojë kapacitetet e saj në adresimin e këtyre çështjeve. Këshilli mirëpret rezultatet e mira të arritura tashmë nga SPAK dhe gjykatat e tij, duke përfshirë edhe rastet e korrupsionit të nivelit të lartë. Këshilli gjithashtu mirëpret bashkëpunimin e mirë me agjencitë e zbatimit të ligjit të BE-së dhe Shteteve Anëtare, i cili duhet të vazhdojë, duke përfshirë bashkëpunimin në hetimet financiare. Këshilli riafirmon se kontrollet e forcuara dhe kapacitetet e konsoliduara për të mbrojtur interesat financiare të BE-së janë të rëndësishme.
- Këshilli mirëpret progresin e bërë, duke përfshirë miratimin e legjislacionit mbi të drejtat e personave që i përkasin pakicave kombëtare në fushat e vetëidentifikimit dhe përdorimit të gjuhëve të pakicave, mbi mbrojtjen e të dhënave personale dhe mbi barazinë gjinore. Ai kujton rëndësinë që Shqipëria të vazhdojë të forcojë mbrojtjen e të drejtave themelore. Liria e medias dhe liria e shprehjes duhet të forcohen. Shqipëria duhet të shtojë më tej përpjekjet e saj për të forcuar pluralizmin dhe pavarësinë e medias, duke përfshirë sigurimin e dekriminalizimit të plotë të shpifjes, rritjen e transparencës së pronësisë dhe financimit të medias dhe sigurimin e një mjedisi të sigurt për gazetarët. Këshilli nënvizon rëndësinë e promovimit të të drejtave të fëmijës, si dhe zbatimin efektiv të legjislacionit dytësor mbi pakicat, zbatimin e një reforme gjithëpërfshirëse të sektorit të tokës dhe konsolidimin e të drejtave të pronës në një mënyrë transparente dhe të besueshme në përputhje me Qëndrimin e Përbashkët të BE-së për Grupin 1. Roli i shoqërisë civile duhet gjithashtu të forcohet më tej dhe konsultimet kuptimplote të përforcohen.
- Këshilli vëren se zgjedhjet parlamentare të 11 majit 2025 ishin konkurruese, pavarësisht mangësive të identifikuara, të cilat duhet të adresohen. Duke pasur parasysh këtë, Këshilli bën thirrje për një reformë zgjedhore gjithëpërfshirëse në një mënyrë gjithëpërfshirëse dhe në kohë, në përputhje me rekomandimet e OSBE/ODIHR-it dhe Komisionit të Venedikut.
- Këshilli njeh progresin e bërë në migracionin dhe menaxhimin e kufijve, duke nënvizuar rëndësinë e progresit të mëtejshëm në përmirësimin e sistemeve dhe procedurave të pritjes së azilit, si dhe harmonizimin e shpejtë dhe të plotë me politikën e vizave të BE-së.
- Sa i përket kritereve ekonomike, Këshilli mirëpret nivelin e mirë të përgatitjes së Shqipërisë në zhvillimin e një ekonomie tregu funksionale. Ai inkurajon Shqipërinë të intensifikojë përpjekjet për të avancuar kapacitetin e saj për t’u përballur me presionin konkurrues dhe forcat e tregut brenda BE-së dhe për të zbatuar reformat e nevojshme strukturore në një mënyrë të qëndrueshme.
- Këshilli mbetet i përkushtuar për përparimin e mëtejshëm të integrimit gradual të Shqipërisë në tregun e brendshëm të BE-së, në bazë, ndër të tjera, të zbatimit të zgjeruar të Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit. Këshilli mirëpret zbatimin e vazhdueshëm të Planit të Rritjes për Ballkanin Perëndimor në Shqipëri, i cili është në rrugën e duhur për t’u sjellë përfitime konkrete qytetarëve. Ai merr shënime pozitive për dy pagesat e para të pjesshme në kuadër të Programit të Reformës dhe Rritjes dhe inkurajon Shqipërinë të vazhdojë zbatimin e Axhendës së saj të Reformës.
- Këshilli mirëpret angazhimin e vazhdueshëm konstruktiv të Shqipërisë në bashkëpunimin shumëpalësh dhe rajonal. Këshilli vëren se marrëdhëniet e fqinjësisë së mirë dhe bashkëpunimi rajonal mbeten elementë thelbësorë të procesit të zgjerimit, si dhe të Procesit të Stabilizim-Asociimit.
- Këshilli e përgëzon fuqimisht Shqipërinë për bashkëpunimin e saj të vazhdueshëm në çështjet e politikës së jashtme, dhe përafrimin e saj të plotë dhe të palëkundur me Politikën e Jashtme dhe të Sigurisë së BE-së, duke përfshirë masat kufizuese të BE-së – një sinjal i fortë i angazhimit strategjik të Shqipërisë në rrugën e saj drejt BE-së. Këshilli gjithashtu mirëpret pjesëmarrjen e vazhdueshme aktive të Shqipërisë në misionet dhe operacionet e BE-së në kuadër të CSDP-së dhe gatishmërinë për të rritur bashkëpunimin në kuadër të Partneritetit të Sigurisë dhe Mbrojtjes me BE-në.
