Yoshihisa Aono mund të jetë një model i shefave japonezë. Zyrat e Cybozu, kompanisë së tij të programeve kiompjuterike duken madhështore në Palo Alto. Por janë ndryshe nga ato të Tokios klasike ku kostumet e zeza të përditshmërisë qëndrojnë të patundura në zyrat utilitare. Stafi në zyrat Cybozu mban veshje casual, qëndron ulur në stola dhe konsumon kafe duke përdorur laptopin.
Për shumë japoneze stili i zotit Aono duket ekstrem. Janë orët e gjata të punës të çuditshme. Japonezët punojnë jashtëzakonisht shumë. 12 orë në ditë janë të zakonshme. Pushimet janë të shkurtra, vetëm 10 ditë në vit, por shumë prej tyre marrin vetëm gjysmën e tyre. Japonia ka aplikuar e para lejen e lindjes për bababllarët, por vetëm 5% e tyre e marrin atë dhe për shumë pak ditë. Japonia i ka dhënë botës fjalën karoshi, në kuptimin e vdekjes nga puna e tepërt.
Por tashmë ky modele e lë mbrapa Japoninë. Është e mjerueshme për punonjësit burra,sidomos tani që kompanintë nuku ofrojnë më punonjësve të njëjta benefited he garanci. Është edhe më keq për gratë. Arto që lindin fëmijë e kanë të vështirë t’I kthehen sërish karrierës dhe një numër I madh grash nuk kthehen sërish në punë. Shumë nga të rinjtë japonezë preferojnë të hapin dyqane ose kafene duke pranuar të arhdura më të ulëta se sat ë durojnë atmiosferën e zyrës. Japonia ka produktivitetin më të ulën në vendet e G7. Presioni për të krijuar një ambjent më të mirë pune është rritur. Pas vevtëvrasjes së një vajze të re në vitin 2015, puonjëse në kompaninë Dentsu, gjykata doli në vendimin se ajo kishte vdekur për shkak të karoshi, punës së tepërt.
Disa kompani po përpiqen të ndryshojnë. Panasonic, e cila në vitinm 1965 ishte e para kompani që futi sistemin me 5 ditë pune në javë, tashmë i lejon punonjësit të punojnë nga shtëpitë dhe të veshin xhinse.
Panasonic pranon se të paktë janë që e lënë punën më shpejt ose pranojnë të veshin xhinse pa e bërë më parë kolegët e tjerë.
Japonia vazhdon të punojë me orare të zgjatura, sepse thuajse pa përjashtim, kompanitë e mëdha vazhdojnë ti gjykojnë punojësit nga input-et dhe jo output-et. Ata pagujanë jo në bazë të meritës, por në bazë të moshës dhe vjetërsisë në punë.
Ligjërisht është thuajse e pamundur të largosh nga puna njerëz të pakualifikuar me kontrata të përhershme. Ligji nevojitet ta bëjë më të lehtë punësimin dhe mbi të gjitha largimin nga puna, në mënyrë që njerëzit të lëvizin më shpeësh nga vendet e tyre të punës.
Koha është për ndryshim. Ekonomia është relativisht në lëvizje pozitive. Kompanitë japoneze janë kompetitive edhe jashtë. Ende shumë politikanë dhe drejtues kiorporatash janë burra dhe të drojtur. Konformizimi qëndron ende i fortë dhe në punë më shumë se kudo. Ndryshimi po vjen, por shumë ngadalë. / Përktheu: Opinion.al
