Identiteti hebre dhe nacionalist i Izraelit është më i madh se ai demokratik
Ligji duket i projektuar për të shqetësuar minoritetet
“Ky është një moment i rëndësishëm në historinë e shtetit të Izraelit”, tha Binyamin Netanyahu, kryeministri i Izraelit, në orët e para të 19 korrikut.
Parlamenti i Izraelit, sapo kishte miratuar një ligj ku thuhej se e drejta e vetëvendosjes kombëtare është “unike për popullin hebre”, qytetarët jo-hebrenj të Izraelit u përjashtuan nga vendimmarrja.
Minoriteti arab e ka konsideruar ligjin racist dhe që i afrohet aparteidit. Ligji i shtetit të kombit hebre, i mbështetur nga qeveria e krahut të djathtë, u miratua me 62 vota pro, 55 kundër dhe dy abstenime në parlamentin me 120 deputetë.
Miratimi i këtij ligji shkaktoi debat të shumtë nga komuniteti arab që jeton në Izrael, ndërsa deputetët arabë protestuan në sallë, duke valvitur flamuj të zi. Disa ligjvënës arabë bërtitën dhe grisën letrat pas votimit. “Ky është një moment përcaktues në analet dhe historinë e shtetit të Izraelit” u shpreh pas votimit kryeministri Binyamin Netanyahu.
Me ligjin e ri të miratuar, gjuha hebreje bëhet gjuhë zyrtare e Izraelit, duke anashkaluar atë arabe, pasi deri tani të dy gjuhët ishin zyrtare. Gjithashtu, statusi i ri shpall Jeruzalemin si kryeqytetin me të drejta të plota të Izraelit dhe thekson se hebrenjtë kanë një të drejtë unike për vetëvendosje kombëtare atje.
Në legjislacion, i cili u miratua pak pas 70 vjetorit të lindjes së shtetit të Izraelit, thuhet se Izraeli është atdheu historik i popullit hebre dhe ata kanë të drejtën ekskzluive për vetëvendosje në të. Sipas tij, Jeruzalemi i tërë dhe i bashkuar është kryeqytet i Izraelit. Ligji nuk e njeh arabishten si gjuhë zyrtare në vend, por i jep asaj një status të veçantë që mundëson vijimin e përdorimit të kësaj gjuhe në institucionet e Izraelit. Ligji gjithashtu thotë se vendbanimet hebreje janë në interesin kombëtar. Arabët e Izraelit përbëjnë rreth 20 përqind të popullsisë së vendit, e cila kap shifrën e 9 milionë personave. Nën ligjin, ata kanë të drejta të barbarta me pjesën tjetër të popullsisë, por prej kohësh ankohen se po trajtohen si qytetarë të klasit të dytë dhe po përballen me diskriminim dhe probleme në marrjen e shërbimeve si arsimi, shëndetësia apo edhe strehimi.
Ligji i shtetit komb, siç dihet, ishte i domosdoshëm “për të siguruar themelin e ekzistencës sonë”, tha Netanyahu. Por anëtarët Arab Knesset e quanin atë “ligjin e epërsisë hebraike” . Në fakt, ligji i shtetit kombëtar nuk është aq i gjerë sa sugjeron gjuha madhështore e Netanyahu. Në vend të kushtetutës, Knesset, gjatë viteve, ka kaluar një sërë “ligjesh themelore”.
Duke argumentuar ligjin e shtetit komb, Netanyahu mund të fitoj më lehte një mandat të pestë në zgjedhjet që duhet të mbahen në fund të vitit të ardhshëm, kryeministri duket sikur ka përsëritur strategjinë e tij që nga viti 2015, kur ai nxiti nacionalistët që të “mbrojnë shtetin e Izraelit” kundër “votuesve arabë që lëvizin në shtigje të vendvotimet “. Për të mbajtur së bashku koalicionin e tij, ai shpesh është pajtuar me aleatët e tij ultra-ortodoksë dhe nacionalistë. Por ata janë ende të frustruar. Për shkak se ligji i ri është vetëm deklarativ, disa mendojnë se kjo do të ndikojë në Gjykatën Supreme të Izraelit, e cila shpesh rregullohet në favor të vlerave demokratike ndaj nacionalistëve hebrenj.
Kritikët e qeverisë së zotit Netanyahu, më të djathtat, thonë se ligji i shtetit kombëtar është tregues i përpjekjeve të tij për ta bërë Izraelin më pak demokratik dhe më illiberal. Sipas tyre ai ka miratuar ligje që synojnë dobësimin e gjykatave dhe shtypjen e shtypit dhe grupeve të të drejtave civile. Z. Netanyahu është nën një presion të vogël për të ndryshuar rrugët e tij.
Nga ana tjetër Presidenti Donald Trump e ka mbështetur atë, për shembull duke njohur Jerusalemin si kryeqytetin e Izraelit. Pjesa më e madhe e botës arabe po punon me Z. Netanyahu për të luftuar Iranin. Dhe opozita izraelite është tepër e dobët për të paraqitur një kërcënim të besueshëm ndaj qeverisë.
Pavarësisht nga ligji i ri, demokracia e Izraelit është e fuqishme. Knesset përmban një gamë të gjerë pikëpamjesh (ligji kombëtar i miratuar me 62 vota në 55).
Sistemi ligjor mban përgjegjësi – në vitet e fundit ka dërguar edhe një kryeministër dhe një president në burg për vepra penale.
Z. Netanyahu po përballet me hetime të shumta mbi korrupsionin. Shtypi izraelit është i lirë dhe kritik ndaj politikanëve. Demokracia e Izraelit është e fuqishme.
***
Ligji i shtetit kombëtar Izraelit, i miratuar nga Knesset rreth 10 ditë më parë, mishëron epërsinë hebraike në Izrael dhe përshkruan zgjidhjen hebraike si një “vlerë kombëtare”.
Ligji themelor: Izraeli si shteti kombëtar i popullit hebre
- Parimet themelore
- Toka e Izraelit është atdheu historik i popullit hebre, në të cilin është themeluar shteti i Izraelit.
- Shteti i Izraelit është shtëpia kombëtare e popullit hebre, në të cilin plotëson të drejtën e tij natyrore, kulturore, fetare dhe historike për vetëvendosje.
- E drejta për të ushtruar vetëvendosje kombëtare në shtetin e Izraelit është unike për popullin hebre.
- Simbolet e shtetit
- Emri i shtetit është “Izraeli”.
- Flamuri shtetëror është i bardhë me dy vija blu pranë buzëve dhe një yll blu i Davidit në qendër.
- Emblema e shtetit është një menorial i shtatë-degëzuar me gjethe ulliri në të dy anët dhe fjala “Izrael” nën të.
Shteti kombëtar racist i Izraelit: Kodifikimi i aparteidit në ligjin themelor
D. Himni i shtetit është “Hatikvah”.
- Detajet lidhur me simbolet shtetërore do të përcaktohen me ligj.
- Kapitali i shtetit
Jerusalemi, i plotë dhe i bashkuar, është kryeqyteti i Izraelit.
- Gjuha
- Gjuha e shtetit është hebraisht.
- Gjuha arabe ka një status të veçantë në shtet; Rregullimi i përdorimit të arabishtes në institucionet shtetërore ose nga ata do të vendoset në ligj.
- Kjo klauzolë nuk dëmton statusin e dhënë në gjuhën arabe përpara hyrjes në fuqi të këtij ligji.
- Ngarkimi i të mërguarve
Shteti do të jetë i hapur për imigracionin hebre dhe mbledhjen e të internuarve
- Lidhja me popullin hebre
- Shteti do të përpiqet të sigurojë sigurinë e anëtarëve të popullit hebre në telashe ose në robëri për shkak të faktit të hebrejve të tyre ose të shtetësisë së tyre.
- Shteti do të veprojë brenda Diasporës për të forcuar afinitetin ndërmjet shtetit dhe anëtarëve të popullit hebre.
- Shteti do të veprojë për të ruajtur trashëgiminë kulturore, historike dhe fetare të popullit hebre mes hebrenjve në diasporë.
- Zgjidhje hebreje
- Shteti e sheh zhvillimin e vendbanimit hebre si një vlerë kombëtare dhe do të veprojë për të inkurajuar dhe promovuar themelimin dhe konsolidimin e saj.
- Kalendari zyrtar
Kalendari hebraisht është kalendari zyrtar i shtetit dhe së bashku me kalendarin gregorian do të përdoret si kalendar zyrtar. Përdorimi i kalendarit hebraik dhe i kalendarit gregorian do të përcaktohet me ligj.
- Dita e Pavarësisë dhe ditët e memorialeve
- Dita e Pavarësisë është festë zyrtare kombëtare e shtetit.
- Dita e Përkujtimit për të Rënët në Luftërat e Izraelit dhe Dita e Kujtimit të Holokaustit dhe Heroizmit janë ditë zyrtare përkujtimore të Shtetit.
- Ditë pushimi dhe sabati
Sabati dhe festat e Izraelit janë ditët e përcaktuara të pushimit në shtet; Jo-hebrenjtë kanë të drejtë të mbajnë ditë pushimi në të shtunat dhe festat e tyre. Detajet e kësaj çështjeje do të përcaktohen me ligj.
- Pandryshueshmëria
Ky ligj themelor nuk do të ndryshohet, përveçse me anë të një ligji tjetër themelor të miratuar nga shumica e anëtarëve të Knesset./economist.com- perhstatur për OPINION.AL
