Evropa përfundoi një vit të vështirë me një farë lehtësimi të nivelit të inflacionit. Por ndërsa kostoja e jetesës mbetet ende jashtëzakonisht e lartë, ngadalësimi është një tregues se më e keqja mund të ketë kaluar për konsumatorët e lodhur.
Indeksi i çmimeve të konsumit për 19 vendet që përdorën monedhën euro u rrit 9.2% në Dhjetor krahasuar me një vit më parë, ritmi më i ngadaltë që nga gushti, tha të premten agjencia e statistikave të Bashkimit Evropian, Eurostat. Kroacia iu bashkua eurozonës më 1 Janar.
Ishte rënia e dytë radhazi e inflacionit që nga qershori i vitit 2021. Në nëntor, norma u ul në 10.1% pasi arriti kulmin me një rekord prej 10.6% në tetor.
Familjet dhe bizneset në mbarë Evropën janë rrënuar nga rritja e kostove të energjisë që kur Rusia nisi luftën e saj në Ukrainë në shkurt, e cila tronditi tregjet e naftës dhe gazit natyror dhe ka qenë nxitësi kryesor i inflacionit.
Shifrat e fundit tregojnë se kriza energjetike mund të jetë duke u zbutur tani për tani. Rritja e çmimit të energjisë u ngadalësua në 25.7%, nga 34.9% në nëntor dhe 41.5% në tetor.
Çmimet e gazit natyror kanë rënë nga nivelet më të larta të të gjitha kohërave këtë verë pasi Evropa ka mbushur kryesisht depon e saj për dimër me furnizime nga vende të tjera, ndërsa moti më i ngrohtë se zakonisht ka lehtësuar frikën për mungesa të energjisë gjatë sezonit të dimrit.
Rritja e çmimeve të ushqimeve, faktori tjetër që ka nxitur inflacionin evropian, mbeti pothuajse i pandryshuar. Çmimet e ushqimeve, alkoolit dhe duhanit u rritën me një ritëm vjetor prej 13.8% në dhjetor, pak më i lartë se një muaj më parë.
Inflacioni gjithashtu është përkeqësuar nga pengesat në furnizimet e lëndëve të para në mes të rimëkëmbjes së kërkesës globale të konsumatorëve pas përfundimit të kufizimeve të pandemisë COVID-19.
Kostot në rritje për energjinë dhe ushqimin kanë kërcënuar një recesion dhe kanë ushqyer trazirat pasi pagat nuk arrijnë të përballojnë ritmin e rritjes së çmimeve. Në të gjithë Evropën, personeli i metrove, punonjësit e spitaleve, shoferët e trenave, punonjësit e postës dhe kontrollorët e trafikut ajror kanë hyrë në grevë, duke kërcënuar trazira politike.
Një tregues se kostot e energjisë mbeten një shqetësim për udhëheqësit politikë, presidenti francez Emmanuel Macron të enjten u kërkoi furnizuesve të energjisë që të rinegociojnë ato që ai i quajti “kontrata abuzive” me bizneset e vogla për të siguruar rritje “të arsyeshme” të çmimeve.
Muajin e kaluar, Banka Qendrore Evropiane ngriti normën e saj bazë me gjysmë pike, duke ngadalësuar ritmin e saj rekord të rritjes së normave të interesit. Kjo praktikë përputhet me veprimet e ndërmarra nga homologët në SHBA, Mbretërinë e Bashkuar dhe gjetkë./VOA
