Gadishulli vullkanik i vendit ka qenë i fjetur për shekuj, por ekspertët thonë se zhvendosjet tektonike pas shpërthimeve dhe tërmeteve të fundit janë duke u aktivizuar pas një kohe të gjatë.
Sipas mediave të huaja, dyshohet se një epokë e re e aktivitetit vullkanik mund të jetë në horizont.
Vullkani Fagradalsfjall, një krater i ngritur i llavës flluskuese, është shpërthimi i fundit që paralajmëron periudhën e re të aktivitetit vullkanik të Islandës.
Shpërthimi njoftoi ekspertët mbi aktivitetin e tij më 4 korrik të këtij viti, kur Islanda jugperëndimore u trondit nga më shumë se 2000 tërmete në vetëm 24 orë. Jo shumë kohë më vonë, aktiviteti sizmik ra pasi magma u ngrit në thellësi të cekëta dhe përfundimisht i la vendin shkëmbinjve të shkrirë që rrodhën më 10 korrik.
I vendosur pranë malit të vogël të Litli-Hrútur, ky shpërthim po ndodh në Reykjanes, një gadishull vullkanik aktiv që është bërë një destinacion popullor në mesin e turistëve që kërkojnë të shohin burimin e llavës sipër dhe që derdhet në sipërfaqe. Megjithatë, vendi i shpërthimit të ri është potencialisht i rrezikshëm, çarje të reja mund të hapen aty pranë pa paralajmërim, lumenjtë e llavës mund të formohen me një ritëm të shpejtë dhe gazi toksik mund të mbushë shpejt ajrin, sipas Zyrës Meteorologjike të Islandës.
Ky shpërthim është paroksizmi i tretë vullkanik i gadishullit me radhë, pas shpërthimeve të ngjashme në 2021 dhe 2022 dhe nuk ka gjasa të jetë i fundit.
Pas një shpërthimi verën e kaluar, Dave McGarvie, një vullkanolog në Universitetin Lancaster, tha për National Geographic se rritja e fundit në aktivitetin vullkanik, “… mund të lajmërojë fillimin e dekadave të shpërthimeve të herëpashershme”.
Gjeologjia vullkanike e Islandës
Gadishulli Reykjanes shtrihet rreth 17 milje në jugperëndim të kryeqytetit të Islandës Reykjavik. Ndodhet në majë të Ridge Mid-Atlantic që përhapet vazhdimisht, ku pllaka e Amerikës së Veriut në perëndim dhe ajo Euroaziatike në lindje po shkëputen gradualisht.
Magma super e nxehtë dhe me gaz, e cila është më pak e dendur se shkëmbi përreth, ndonjëherë mund të ngrihet në koren e cekët vetëm nga lëvizja, por e gjithë kjo shtrirje rajonale krijon gjithashtu çarje ku shkëmbinjtë e shkrirë mund të depërtojnë.
Shtrati nëntokësor i gadishullit duket se shfaqet si buste periodike të vullkanizmit. Rrëfimet historike dhe studimet e shkëmbinjve të lashtë vullkanikë tregojnë se kohët e prehjes vullkanike kalojnë në zgjime të forta sizmike dhe shpërthyese në një cikël që ka ndodhur disa herë në mijëvjeçarët e fundit.
Megjithëse rajoni kishte qenë i fjetur vullkanikisht për shekuj, ndarja tektonike që ndodhi në thellësi nënkuptonte se shpërthimet e fundit kanë qenë prej kohësh në punë./Opinion.al
