Revista e njohur Financial Time në një artikull të saj është fokusuar tek fenomeni i gjakmarrjes në Shqipëri dhe për këtë ka pyetur kryetarin e Komitetit Mbarëkombëtarë të Pajtimit, Gjin Marku i cili ka rrëfyer misionin e tij dhe situatën dramatike që mbizotëron në Shqipëri për shkak të këtij fenomeni.
Lexoni të plotë artikullin.
Sipas një zakoni qindra vjeçar, njerëzit në Shqipëri kanë të drejtë të marrin hakun kur njëri prej anëtarëve të familjes së tyre vritet. Zakoni e do që ata të marrin një jetë nga familje a gjaksit, përveç se tek gratë dhe fëmijtë dhe vrajsa duhet të ndodhë vetëm kur gjaksi ndodhet jashtë shtëpisë. Edhe pse këto norma zakonore janë të jashtëligjshme, vetëm në 25 vitet e fundit numëroh 12 mijë raste të tilla në Shqipëri. Këto konflikte kanë shkaktuar shumë jetë të humbura dhe përpos kësaj edhe fenomenin e tmerrshëm të djemve adoleshentë të cilët marrin përgjegjësinë e marrjes së gjakut në mungesë të baballarëve apo xhaxhallarëve të tyre. Këta adoleshentë më pas mbyllen në shtëpi të frikësuar nga raprezalja, ata nuk mund të shkonë në punë dhe në shkollë dhe për këtë arsye ata përfundojnë shpesh duke u përballur me depresionin.
Kur familjet përfshihen në një rast gjakmarrje, unë shkoj tek familja e viktimës dhe mundohem të lejtësoj ndjenjën e hakmarrjes. Organizata që unë drejtoj, quhet Komiteti Kombëtar i Pajtimit në Shqipëri. Ne jemi të gjithë vullnetarë dhe unë e konsideroj veten një misiona, jo një negociator. Unë nuk i paragjykoj familjet dhe as nuk i kërkoj atyre që të falin. Por unë përpiqem tu evidentoj atyre pasojat e gjakmarrjes, siç është fakti se për këtë përfundon në burg.
Zakoni i gjakmarrjes është i sanksionuar në ligjet e lashta të quajtuar Kanun, dhe ky ishte ligji që njerëzit ndiqnin përpara se shteti të shtrinte autoritetin e tij në të gjitë vendin. Ai daton që prej 2 mijë vjetësh por për herë të parë rezulton të ketë hyrë në fuqi në shekullin e 15 pasi u shkruajt në një libër që synonte të rregullonte çështje që kishin të bënin me të drejtën e pronës, tradhëtinë bashkëshortore, abuzimin në familje dhe të drejtën për të marrië gjakun.
Zakoni i gjakmarrjes është kryesisht i përhapur në zonat veriore dhe dhe rurale të vendit por për të patur një ide që shtrirjes së saj vlet të theksohet se nga 140 mijë çëeshtje të kësaj natyre që janë trajtuar nga sistemi gjyqësor në Shqipëri, 30% e tyre janë zgjidhur sipas Kanunit. Unë kam kushërinj të cilët kanë qenë të përfshirë në histori gjakmarrje vite më parë, madje edhe familje a gruas time ka qenë e përfshirë në një histori të gjatë gjakmarrje e cila është zgjidhur pak kohë më parë.
Unë erdha nga veriu drejt Tiranës në vitin 1992 për tu rekrutuar në shërbimet sekret. Por pas rënies së regjimit komunist, fenomeni i gjakmarrjes pati një rritje të shpejtë, ndërsa paralelisht ekzistonte një vakum ligjor në sistemin gjyqësor. Njerëzit filluan ti zgjidhnin këto çështje sipas mënyrës së tyre sepse nuk kanë besim tek shteti. Prandaj unë vendosa që të përfshihem. Unë jam fatlum që posdeoj dy shtëpi dhe një fermë që më ndihmon mua të përballoj shpenzimet dhe të drejtorj organizatën.
Sipas ligjit të Kanunit, familjte nuk mund të më refuzojnë mua kur unë mundohem të përfshihem ndërsa shkoj atje për të shprehur ngushëllimet e mira. Unë përgatitem me mjaft kujdes, mbledh faktet e incidentit dhe e vë veten time në vendin e tyre, njësoj sikur viktima të ishte një familjar i imi. Unë promovoj mësimet që vijnë prej vet Kanunit, e cila sugjeron hakmarrjen si zgjidhjen e fundit, që vjen pasi janë ndjekur më parë disa hapa. Puna ime zgjat, kërkojn shumë vizita për të ndihmuar familjarët që të nisin të gjykojnë në mënyrë racionale. Procesi i pajtimi më i gjatë në të cilin jam përfshirë, ka filluar që në vitin 1990 dhe ende nuk është zgjidhur. Kur familjarët nisin të më tregojnë detajet e vogla të ngjarjen unë i ndal. Unë jam shumë rigoroz në këtë pikë. Kjo sepse nëse ata zhyten në detaje të vogla, nuk do të arrijnë kurrë të shikojë ngjarjen në tërësi dhe në këtë pikë, dhimbja do të vijojë të rishfaqjet herë pas here.
Ndonjëherë, kur djemtë adoleshentë janë të bllokuar në në shtëpitë e tyre për shkak të fenomentit të gjakmarrjes, ne ndihmojmë që atyre tu jepet azili jashtë shtetit. Unë gjithashtu u mësoj fëmijëve nëpër shkolla sa i takon Kanunit, pasi që prej rënies së komunizmit, përmbajti e tij është shtrembëruar dhe manipuluar. Shumë njerëz e përdorin Kanunin për të justifikuar dhunën ndërsa në fakt ata as nuk ia kanë idenë e ligjeve të cilave u referohen. Sëfundi ne kemi parë sesi familje kanë filluar të vrasin edhe gra të reja për gjakmarrje, veprim të cilin Kanunin e ndalo rreptësisht. Kanuni origjinal nuk është shkurar kurrë. Ai është kaluar nga të vjetrit gojarisht. Unë kam në plan që të bashkoj historianët dhe mësuesit me të brezat e vjetër, me qëllim që të shkruhet një version i Kanunit. Kjo ka nevojë për një punë intensive 3 vjeçare por kjo është shumë e nevojshme për të edukuar gjeneratat e reja./Marrë nga Syri.net
