Dy gazetarë të rajonit që punojnë për mediat gjermane, përkatësisht kroati Danijel Majiç dhe Krsto Lazareviç nga Serbia thonë se gjermanët dinë shumë pak për Ballkanin Perendimor. Ata kanë vendosur të luftojnë kundër paragjykimeve – me një podcast. Dy gazetarët kanë dhënë një intervistë shumë interesante për Deutsche Welle, ku thone se redakroret gjermane i pyesin vahzdimisht: Kur do shpertheje lufta?!!
Përse një Podcast për Ballkanin në Gjermani? A i intereson kjo ndokujt?
Krsto: Jo. Në Gjermani nuk është i madh interesi për temat e Ballkanit. Danijeli dhe unë vazhdimisht kemi shkëmbyer tema. Miqtë tanë janë nervozuar prej kësaj, ndaj ne vendosëm të nisim një podcast dhe të bezidisim vetëm ata njerëz, që vërtetë duan t‘i dëgjojnë pallavrat tona për Ballkanin.
Danijel: Konsumatori mesatar gjerman i medias, nëse ndonjëherë mëson diçka për Ballkanin kjo vetëm përmes pseudodokumentarëve si ai në RTL II për familjet me probleme sociale, njerëz kaotikë dhe që grinden. Ky është mentaliteti i tyre, pra Ballkan hesapi. Një imazh i tillë paraqitet vazhdimisht në mediat gjermane.
Cilat tema trajtohen dhe ku fokusoheni ju, më shumë tek informacioni apo tek satira?
Danijel: Si të them, koncepti i podcastit është parimisht serioz. Lidhur me Ballkanin fillimisht të duhet të shpjegosh shumë. Në fakt ne pa qëllim bëjmë për të qeshur.
Krsto: Ne përpiqemi të përcjellim informacionin jo si satirikë, por politika në Ballkan është në fakt një satirë reale. Humori të ndihmon, që t’i durosh të gjitha. Vërtetë ne bëjmë shumë humor, por në thelb ne e kemi seriozisht. Ne përpiqemi të publikojmë një edicion në muaj. Temat janë shpesh të vetëkuptueshme. Në edicionin aktual bëhet fjalë për zgjedhjet presidenciale në Serbi. Ndonjëherë në trajtojmë edhe tema, që kanë të bëjnë me të gjithë rajonin. Për ne ishte e rëndësishme të tërheqim vëmendjen për situatën e homoseksualëve dhe personave travesti në Ballkan.
Çfarë dinë gjermanët për Ballkanin?
Krsto: Njerëzit nga ish-Jugosllavia përbëjnë një ndër grupet më të mëdha të migrantëve në Gjermani, megjithatë gjermanët nuk dinë pothuajse asgjë për ta. Nga njëra anë kjo është një shenjë për një integrim të suksesshëm, por nga ana tjetër do të dëshirohej më shumë interesim. Në mjediset e bashkësisë kroate në Gjermani u shfaq filmi që relativizon Shoah-në- Për këtë nuk u interesua askush. E imagjinoni çfarë do të ishte bërë nëse kjo do të kishte ndodhur në ndonjë xhami të shoqatës së migrantëve turq Ditib. Atëherë indinjata do të kishe qenë e madhe.
Danijel: Ka edhe shumë shembuj. Si aktivitetet e grupimeve të katolikëve fundamentalistë në Gjermani. E këta janë vetëm kroatët!
Por njohuritë për atë që ndodh në Ballkan, nuk tërheqin vëmendjen as të publikut dhe as të redaksive të mediave. Në Gjermani ka shumë paragjykime për Ballkanin dhe banorët e tij. Çfarë ju indinjon dhe çfarë ju pëlqen?
Krsto: Mua më indinjon fakti, që Ballkani Perëndimor gjithmonë asociohet me luftën. Redaktorët vazhdimisht më pyesin, nëse së shpejti në njërin ato tjetrin vend do të ketë luftë. Në rast se në titull thuhet, se kërcënon një luftë e re në Ballkan, atëherë artikujt lexohen dhe klikohen më shumë. Këto artikuj në fakt shpesh herë as që kanë të bëjnë me realitetin dhe janë jo të hulumtuara mirë. Në të tilla artikuj konfirmohet imazhi që kanë redaktorët apo lexuesit për këtë rajon.
Danijel: Të indjon mungesa e interesit. Rajoni është vetëm një orë me avion larg Frankfurtit, dy shtete pasuese të ish-Jugosllavisë janë sot anëtare të BE-së. Megjithatë bëhet sikur kemi të bëjmë me rajone ekzotike, problemet e të cilave nuk kanë të bëjnë me ato të Europës Perëndimore.
Përse ndodh kështu?
Krsto: Në redaksi mungojnë personat, që mund ta shpjegojnë rajonin. Agjencitë e mëdha, pas zgjedhjeve presidenciale në Serbi shkruanin, se „kandidati pro-europian” ka fituar. Këtë e citojnë pa asnjë sy kritik shumë media. E kjo në një kohë që Aleksandar Vuqiç po bëhet gjithnjë e më autoritar dhe po kontrollon mediat, drejtësinë e është duke instaluar përkrahësit e partisë së tij në të gjitha postet relevante publike. Nëse kjo mund të quhet „pro-europiane”, atëherë kjo fjalë e ka humbur kuptimin.
*Danijel Majiç punon si gazetar ndër të tjera edhe për gazetën Frankfurter Rundschau.
*Krsto Lazarević jeton në Beograd dhe punon për mediat ë ndryshme gjermanofone si për gazetën “Die Welt”, “TagesWoche” dhe “Wirtschaftsblatt”.
