Klodian Tomorri– Fatmiresisht Shqiperia dhe gjithe Europa paten dy muaj kohe per t’u pergatitur per koronavirusin. Fatkeqesisht Europa dhe Shqiperia deshtuan te ndalnin epidemine.
Ky eshte nje moment i veshtire per te gjithe, por jo pa zgjidhje. Shembulli se si bota mund te triumfoje mbi koronavirusin vjen nga vatra ku ai shpertheu, Kina dhe Korea. Dhe te dy keto modele suksesi kane nje te perbashket, parandalimin.
Ne Kine epidemia u vu nen kontroll dhe tani rastet e reja po shkojne drejt zeros. Modeli i suksesit kinez eshte dora e hekurt, qe forcoi karantine me te madhe ne historine e njerezimit. Edhe sot, instrumenti me i mire qe ka njerezimi per te parandaluar epidemite masive mbetet ai i cili ka ekzistuar qe nga mesjeta, pra karantina. Dhe Kina e deshmoi se karantinat funksionojne gjithmone.
Modeli i dyte i suksesit eshte Korea e Jugut, nje tjeter vend i cili po e ve me sukses nen kontroll epidemine. Modeli korean eshte ai i testimit me shpejtesi te pacienteve permes medotave inovative. Sa me shpejt zbulohen te infektuarit aq me shume mundesi ka te ndalet zinxhiri i infektimit.
Qeveria koreane nxorri grupet mjekesore te testonin pacientet ne rruge. Deri tani Korea e Jugut ka kryer mbi 200 mije testime per koronavirus dhe fale kesaj arriten te zbulojne dhe izolojne ne kohe te infektuarit duke ngadalesuar perhapjen e epidemise.
Emergjencat e shendetit publik kerkojne qeverisje me dore te hekurt. Shendeti i popullates nuk mund te lihet ne meshiren e karantinave vullnetare, sic eksperimentoi qeveria shqiptare dhe ato te Europes.
Qeveria duhet te forcoje urgjentisht masat ndeshkuese. Thyerja e karantines duhet te jete veper penale, e cila te denohet automatikisht me burg. Denimi me gjobe i dikujt qe kercenon shendetin e mijera te tjereve eshte cmenduri.
Bizneset qe kane numer te madh punonjesish duhen detyruar me ligj t’i shperndajne ata dhe te shfrytezojne punen nga shtepia. Grumbullimet e njerezve duhen ndaluar me ligj, ndersa zerat e injorances, qe relativizojne epidemine duhen refuzuar dhe madje denuar sepse i bejne qytetaret qe te mos marrin masat e duhura. Kjo ishte ajo qe ndodhi ne Itali.
Paralelisht duhet te shikohet mundesia qe nje pjese e punonjesve shteterore, te pakten ato qe nuk lidhen me aktivitetet e emergjences te lihen pushim.
Ministria e shendetesise duhet te jete me agresive ne testimin e pacienteve, pavaresisht kostove. Ne emergjencat e shendetesore, buxheti shkon automatikisht ne funksion te mbrojtjes se shendetit te popullates.
Qeverisja me dore te hekurt eshte dhe rruga me e mire per te mos lejuar panik. Kur qytetaret shohin se shteti po vepron me vendosmeri per te vene nen kontroll situaten ndihen me te sigurte dhe nuk i dorezohen panikut. Paniku nuk permbahet duhet zbukuruar te verteten. Perkundrazi, fshehja apo zbukurimi i te vertetes dhe relativizimi i saj krijon efektin e kundert./ Opinion.al
