Britania e Madhe po shqyrton mundësinë e krijimit të kampeve për emigrantët e refuzuar jashtë vendit dhe Kosova është një nga vendet e përzgjedhura për bisedime të mundshme. Sipas The Times, Kosova ndodhet në një listë prej nëntë shtetesh, kryesisht në Ballkanin Perëndimor, ku Britania synon të dërgojë azilkërkuesit që janë refuzuar dhe kanë ezauruar të gjitha rrugët ligjore të apelimit në Mbretërinë e Bashkuar.
Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, ka deklaruar se vendi i saj është “i hapur” për bisedime, megjithëse ende nuk janë zhvilluar diskutime formale me qeverinë britanike. Kosova i bashkohet vendeve si Serbia, Maqedonia e Veriut, Bosnje-Hercegovina dhe disa shtete jashtë Europës në këtë iniciativë.
Kosova shihet si një vend i përshtatshëm për shkak të pozitës së saj gjeografike përgjatë rrugëve që ndjekin emigrantët ilegalë drejt Bashkimit Europian. Sipas të dhënave nga Frontex, mijëra emigrantë kalojnë çdo vit përmes Ballkanit Perëndimor. Çdo marrëveshje me Britaninë do të kërkonte që kjo e fundit të paguajë për çdo azilkërkues të refuzuar që do të zhvendosej në Kosovë.
Në vitin 2021, Kosova u dakordësua për një marrëveshje me Danimarkën për të pranuar 300 të burgosur të huaj, ndonëse marrëveshja ende nuk është zbatuar.
Qeveria britanike synon të bëjë përparime në këtë drejtim deri në vjeshtë, kur në Londër do të mbahet një takim i liderëve të Ballkanit Perëndimor me fokus emigracionin ilegal. Ndërkohë, vende të tjera si Italia, Gjermania dhe Holanda po shqyrtojnë gjithashtu qendra të ngjashme.
Artikulli i plotë i The Times:
Britania do t’i kërkojë Kosovës të pranojë migrantët që mbërrijnë me gomone, si pjesë e planeve për të hapur një seri “qendrash kthimi” jashtë vendit, zbulon “The Times”.
Shteti i Ballkanit Perëndimor është përfshirë në një listë të ngushtë prej nëntë vendesh të përzgjedhura nga ministrat dhe zyrtarët si destinacione të mundshme për ngritjen e qendrave jashtë territorit britanik, ku do të dërgohen azilkërkuesit që janë refuzuar dhe kanë ezauruar të gjitha rrugët ligjore të apelimit në Mbretërinë e Bashkuar.
Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, ka thënë gjithashtu se vendi i saj do të ishte “i hapur” për bisedime mbi një marrëveshje të mundshme për të pranuar azilkërkuesit nga Britania.
Kosova i bashkohet Serbisë, Maqedonisë së Veriut, Bosnje-Hercegovinës dhe disa vendeve jashtë Evropës që janë përfshirë në listën e vendeve që ministrat britanikë synojnë të kontaktojnë.
Ende nuk kanë nisur bisedime formale me asnjë prej këtyre vendeve, por mendohet se ministrat duan të kenë arritur përparim deri në kohën kur Britania të presë një takim të liderëve të Ballkanit Perëndimor në Londër gjatë vjeshtës, ku emigracioni i paligjshëm do të jetë në krye të axhendës.
Ministrat kishin shpresuar se Shqipëria do të ishte e hapur për të pritur një nga qendrat britanike të kthimit, por kryeministri Edi Rama e përjashtoi këtë mundësi javën e kaluar.
Burime të larta të qeverisë britanike thanë se Kosova është një vend “i besueshëm” për ngritjen e një qendre të tillë kthimi, pasi ndodhet në një nga rrugët kryesore që përdorin migrantët e paligjshëm në drejtim të Bashkimit Evropian. Sipas Zyrës së Jashtme britanike, rreth 22,000 migrantë të paligjshëm përdorën vitin e kaluar rrugën e Ballkanit Perëndimor për të hyrë në BE.
Provat se migrantët kanë kaluar përmes një vendi që do të presë një qendër kthimi, shihen si një element kyç për të lehtësuar procesin ligjor të dëbimit të tyre. Mbretëria e Bashkuar do të mund të argumentojë se ata kanë pasur mundësinë të kërkojnë azil në një vend “të sigurt”, por kanë zgjedhur të mos e bëjnë.
Më shumë se 3,000 migrantë hynë në BE përmes Ballkanit Perëndimor në katër muajt e parë të vitit, përfshirë 804 vetëm në prill, sipas agjencisë së kufirit të BE-së, Frontex. Shtetasit afganë, turq dhe sirianë përbëjnë pjesën më të madhe të këtyre mbërritjeve.
Keir Starmer është nën presion në rritje për dështimin për të ndalur numrin në rritje të migrantëve që mbërrijnë me gomone. Deri tani kanë mbërritur 13,573 migrantë me gomone – një rekord që përfaqëson një rritje prej 37% krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar.
Kosova, një nga vendet më të varfra të Evropës, ka një popullsi prej rreth 1.6 milionë banorësh dhe kufizohet me Serbinë në veri dhe lindje, Maqedoninë e Veriut në juglindje, Shqipërinë në jugperëndim dhe Malin e Zi në perëndim.
Presidentja Osmani deklaroi javën e kaluar se vendi i saj do të ishte i hapur për idenë e ngritjes së një qendre kthimi për Britaninë. “Nuk ka pasur bisedime formale me Mbretërinë e Bashkuar për këtë çështje. Nuk është ngritur deri tani,” tha ajo.
“Do të ishim të hapur për ta diskutuar, por nuk mund të them më shumë, pasi nuk njoh detajet. Nuk mund të jap një përgjigje për një kërkesë që nuk është bërë ende.”
Disa vende të tjera evropiane po shqyrtojnë ngritjen e qendrave të tilla jashtë territorit për migrantët e paligjshëm, përfshirë Italinë, Danimarkën, Gjermaninë, Holandën dhe Zvicrën.
Çdo marrëveshje me Kosovën do të kërkonte që Britania të paguante për çdo azilkërkues të refuzuar që do të zhvendosej atje.
Kosova e ka treguar vullnetin e saj për të nënshkruar marrëveshje ndërkombëtare për të pranuar migrantët e padëshiruar të Evropës. Në vitin 2021, ajo ra dakord për një marrëveshje prej 200 milionë eurosh me Danimarkën për të pranuar 300 të burgosur të huaj danezë, të cilët do të kryejnë pjesën e mbetur të dënimit në Kosovë deri sa të dëbohen në vendin e tyre, megjithëse kjo marrëveshje ende nuk është zbatuar.
David Lammy, sekretari i Jashtëm britanik, vizitoi Kosovën muajin e kaluar, ku arriti një marrëveshje për të furnizuar teknologji britanike me qëllim që të ndalohet përdorimi i territorit kosovar nga grupet e krimit të organizuar për trafik mallrash dhe migrantësh në drejtim të Britanisë.
Bashkimi Evropian njoftoi në mars se e mbështet nismën e vendeve anëtare për të ngritur qendra kthimi dhe Starmer thuhet se është i prirur për të bashkëpunuar me shtetet e tjera evropiane. Holanda është në negociata me qeverinë e Ugandës për të ngritur një qendër të tillë kthimi.
Duke folur gjatë udhëtimit të tij në Shqipëri në fillim të këtij muaji, kryeministri konfirmoi se qeveria britanike po ndjek idenë e ngritjes së qendrave të kthimit, duke shtuar: “Unë i shoh ato si një risi shumë të rëndësishme.”
Muajin e kaluar, “The Times” zbuloi se koncepti i qendrave të kthimit kishte fituar miratimin e UNHCR-së, agjencisë për refugjatë të OKB-së – një lëvizje që përshkruhet si vendimtare nga burime qeveritare.
Yvette Cooper, ministrja e Brendshme britanike, diskutoi mundësinë e pagesës ndaj vendeve të Ballkanit për të pranuar azilkërkuesit e dështuar të Britanisë gjatë një takimi me Filippo Grandi-n, Komisionerin e Lartë për Refugjatët në OKB.
Mbështetja e UNHCR-së për këto qendra shihet si vendimtare për zbatueshmërinë e tyre, pasi ndërhyrja e saj në rastin në Gjykatën e Lartë kundër skemës së qeverisë konservatore për dërgimin e migrantëve në Ruandë, çoi në shpalljen e saj si të paligjshme.
Planet e Laburistëve do të jenë të ndryshme nga skema e Konservatorëve për Ruandën, e cila ishte krijuar për të dërguar migrantët e paligjshëm në atë vend afrikan me një fluturim njëdrejtimësh brenda pak ditësh nga mbërritja në MB, pa dëgjuar fare çështjen e tyre për azil. Kjo skemë u anulua si një nga aktet e para të Starmer si kryeministër.
Burime qeveritare kanë përjashtuar mundësinë për një qendër kthimi në Ruandë, pasi qeveria laburiste nuk e konsideron atë si vend të sigurt.
Burime të qeverisë kanë deklaruar gjithashtu se çdo skemë e qendrës së kthimit duhet të përmbushë tri kriteret e vendosura nga Starmer: të jetë “e përballueshme, funksionale dhe ligjore.”
