Ishte 2 shtatori 2015, kur trupi i Alan Kurdit, i veshur me një bluzë të kuqe dhe pantallona të shkurtra blu, u gjet në bregdetin e Bodrumit. Djali trevjeçar kurd sirian, me origjinë nga Kobani, ishte nisur me familjen e tij gjatë natës në një gomone të mbipopulluar me destinacion ishullin grek të Kosit. Ashtu si të gjithë pasagjerët e tjerë, ai mbante veshur një jelek shpëtimi të rremë, pavarësisht se babai i tij kishte paguar më shumë se 5,000 dollarë për udhëtimin e shkurtër.
Trupi i Alanit dhe një fëmije tjetër u zbuluan në agim nga një barist që punonte në një hotel buzë detit. Mehmet Çıplak, oficeri i parë i policisë që mbërriti në vendngjarje, e përshkroi këtë gjë si diçka që e kishte “shkatërruar atë deri në palcë”. Ai tha se, duke parë fëmijën me fytyrë poshtë, “shpresonte që fëmija të ishte gjallë”, por pasi e ktheu konfirmoi vdekjen e tij.
Një imazh shumë më i fuqishëm se ai pothuajse delikat i bërë nga fotografja Nilüfer Demir, i cili e tregonte Alanin sikur flinte dhe që megjithatë u bë simbol i dështimit të politikave evropiane të migracionit.
Njësoj si atëherë, sapo ishim kthyer nga pushimet në të njëjtat plazhe ku ëndrra e një familjeje të tërë për siguri ishte shkatërruar. Në atë kohë, lufta në Siri dhe sulmet e ISIS-it po detyronin mijëra prindër t’i tërhiqnin fëmijët e tyre në gomone dhe varka për t’i shpëtuar. Mijëra vdiqën duke u përpjekur të arrinin në Evropë. Por mijëra ia dolën mbanë, duke gjetur strehë të sigurta në Gjermani, Danimarkë dhe Suedi ku mund të fillonin nga e para.
Ky nuk ishte rasti për familjen Kurdi, e cila kishte tentuar pa sukses të fitonte azil politik në Kanada. Historia e tyre bëri bujë në të gjithë botën. Gjatë mesazhit të zakonshëm të Krishtlindjeve, Channel 4, në vend që të transmetonte përshëndetjen e Mbretëreshës Elizabeth, thirri Abdullah Kurdin, babain mbijetues, si folës.
Ai tha: “Nëse një person ia përplas derën në fytyrë një tjetri, kjo është vërtet e vështirë. Por kur një derë është e hapur, ata nuk ndihen më të poshtëruar. Në këtë kohë të vitit, do t’ju kërkoja të gjithëve të mendoni për dhimbjen e atyre baballarëve, nënave dhe fëmijëve që kërkojnë paqe dhe siguri. Ne kërkojmë vetëm pak mirëkuptim. Shpresoj që vitin tjetër lufta në Siri të përfundojë dhe që paqja të mbretërojë në botë.”
Sot, dhjetë vjet më vonë, jo vetëm që paqja nuk mbretëron në botë, por i njëjti det është shndërruar në një varr që, përveçse mban mijëra trupa që nuk u kthyen kurrë në tokë, është bërë një kurth për 2 milionë banorët e Gazës që nuk mund të largohen nga Rripi. Dhe kjo sepse në dhjetë vjet, jo vetëm që nuk kemi qenë në gjendje të gjejmë një sistem që u lejon refugjatëve të kalojnë kufijtë ligjërisht pa rrezikuar jetën e tyre, por gjithashtu kemi lejuar që dy luftëra të reja, ajo në Lindjen e Mesme dhe ajo në Ukrainë, të sakrifikojnë mijëra e mijëra banorë të tjerë të Gazës çdo ditë.
“Ata që ikin nga shtëpitë e tyre pothuajse kurrë nuk kanë zgjidhje tjetër”, shpjegoi Tima Kurdi, tezja e Alanit, për Corriere della Sera dhjetë vjet më parë.
Ajo nuk e kishte takuar kurrë nipin e saj, por jeta e saj u përmby po aq shumë nga ajo anije e mbytur në bregdetin turk. As banorët e Gazës, të bllokuar, të shtypur dhe të mbajtur peng si nga Hamasi ashtu edhe nga ushtria izraelite që i lë të uritur dhe i vret, nuk kanë zgjidhje tjetër. Ashtu si prindërit ukrainas, të detyruar të fshihen me fëmijët e tyre në bunkerë për t’i shpëtuar bastisjeve ruse, nuk kanë zgjidhje tjetër.
Mesdheu është një det mizor, i thellë, i pangopur për jetë. Gjatë dhjetë viteve të fundit, 28,000 viktima janë regjistruar në anije të mbytura përgjatë rrugëve të ndryshme të migrimit, sipas Organizatës Ndërkombëtare për Migracionin (IOM). Një pjesë e konsiderueshme e tyre janë fëmijë, me afërsisht 3,500 të mitur që kanë vdekur gjatë kalimit. Është sikur një vend i tërë alanësh me bluza të kuqe dhe pantallona të shkurtra të kuqe u zhduk papritmas. Pothuajse një në ditë për 10 vjet.
“‘Kurrë më’, e dëgjuam në vitin 2015; e kam dëgjuar pafundësisht. Dhe çfarë ka ndryshuar? Sa shpirtra të pafajshëm janë humbur në det që atëherë?” Si u ndjetë kur patë atë imazh të nipit tim? Çfarë thatë, çfarë bëtë? Kur dëgjova për mbytjen e nipit tim, rashë përtokë duke qarë dhe duke bërtitur me gjithë forcën që munda sepse doja që bota të më dëgjonte! Pse ata? Pse tani? Dhe kush do të jetë i radhës?” pyeti përsëri tezja e Alanit vitin e kaluar në Ditën Botërore të Refugjatëve.
Për të provuar të korrigjojë fundin e misionit Mare Nostrum, shoqëria civile evropiane ka krijuar vitet e fundit një flotë anijesh të OJQ-ve për të shpëtuar disa nga ata mijëra alanë. Të kundërshtuara nga qeveritë, shpesh të akuzuara si mjete politike, këto anije – njëra prej të cilave iu dedikua dhe u emërua sipas Alanit – kanë lundruar në det, madje edhe mes stuhive dhe rreziqeve.
Kjo ndodh sepse Mesdheu është një det që mund të jetë bujar, por edhe mizor: një shembull i kësaj është mobilizimi ndërkombëtar për Flotiljen Sumud, e cila aktualisht po niset nga porte të ndryshme me destinacion Gazën. Gjenova, Tunizia, Siçilia, Spanja, Greqia: sikur disi, pas dhjetë vitesh, të paktën pjesërisht, një shenjë shprese po mbërrin nga bregu, një mesazh në një shishe për të thënë se nuk është më e pranueshme që të gjithë kurdët alanë të botës dhe detit tonë të vdesin nga mbytja ose uria./Corriere della Sera
