Qeveria e Mbretërisë së Bashkuar po shpejton për të adresuar një mungesë të madhe të punëtorëve të prekur nga vala e fundit e pandemisë Covid-19. Megjithëse më shumë se 70% e popullsisë së rritur (36 milion njerëz) është vaksinuar kundër koronavirusit, një lehtësim i kufizimeve po nxit rritje të re të rasteve dhe për këtë arsye, vetëizolim masiv.
Mediat britanike thonë, se vendi është në mes të një “pingdemie”, ku një numër në rritje njerëzish paralajmërohen ose udhëzohen nga aplikacioni i paralajmërimit të koronavirusit.
Aplikacioni, i cili njofton përdoruesit, nëse ata kanë rënë në kontakt me dikë që ka rezultuar pozitiv ndaj Covid-19, i këshillon ata të vetëizolohen për 10 ditë. Në një javë në mes të korrikut, 618,903 vetë në Angli dhe Uells morën njoftimin dhe u detyruan të linin punën dhe të karantinoheshin.
Pengesë e re për firmat që po luftojnë
Mungesa e stafit u krijon shqetësim të madh disa sektorëve të ekonomisë britanike. Për shembull, kompanitë në rrjetin e furnizimit me ushqim që mbështet rrjetin e supermarketeve të vendit kanë raportuar se linja të tëra të prodhimit dhe flotat e shoferëve janë ndalur. Një raport sugjeroi që 90,000 shoferë kamionësh aktualisht janë të padisponueshëm për punë.
Raftet e zbrazëta të supermarketeve janë duke u parë në të gjithë vendin, dhe në shumë sektorë të tjerë si dyqane, bare, restorante dhe zyra të cilave u është dashur të mbyllin ose pakësojnë orët. Spitalet, gjithashtu, po shohin një numër të madh të mungesave të stafit, ndërsa ndërmarrjet hekurudhore dhe të autobusëve kanë ndërprerë shërbimet për shkak të mungesës së shoferëve.
Qendra për Kërkime Ekonomike dhe të Biznesit (CEBR) ka parashikuar një dëm prej 4.6 miliardë (5.39 miliardë euro, 6.35 miliardë dollarë) për ekonominë e Mbretërisë së Bashkuar nga vetëizolimi gjatë muajit të kaluar. Shtrëngimi i punëtorëve vjen pikërisht kur rimëkëmbja ekonomike e Mbretërisë së Bashkuar nga pandemia po vështirësohet.
Indeksi i menaxherit të blerjeve të vendit (PMI) ra nga 62.2 në 57.7 në korrik. “Rritja e punësimit u lehtësua në nivelet më të ngadalta që nga marsi. Të anketuarit përmendnin mungesën e kandidatëve për të zënë vendet vakante të punës dhe një numër jashtëzakonisht të madh të largimeve të stafit,” tha për DW Duncan Brock, drejtori i grupit në Institutin e Prokurimit dhe Furnizimit të Chartered (CIPS). PMI është prodhuar nga CIPS dhe shtëpia kërkimore IHS Markit.
Drejtues të biznesit i kanë kërkuar qeverisë së Mbretërisë së Bashkuar të përshpejtojë përfundimin e rregullave të izolimit për kontaktet e rasteve pozitive me Covid19. Masa pritet të mbarojë më 16 gusht. Deri në atë moment gazeta britanike The Guardian parashikon që deri në 2 milion njerëz mund të testohen pozitivisht me Covid-19 dhe deri në 10 milion punëtorë – një e treta e popullsisë së aftë për punë në Mbretërinë e Bashkuar – mund të detyrohen të karantinohen.
Testim i përditshëm i punëtorëve
Në vend që të përshpejtonte shfuqizimin e kufizimeve, qeveria u përgjigj duke përjashtuar punëtorët në disa sektorë nga nevoja për karantinë. Mediat në Mbretërinë e Bashkuar raportojnë se rreth 500 kompanive në sektorin e ushqimit tashmë u është thënë që stafit të tyre nuk u duhet më të vetizolohen. Në vend të kësaj, firmat duhet të kryejnë testimin e përditshëm të punëtorëve, për të cilin shumë kompani thonë se është shumë e rëndë.
“Zgjerimi i vendeve të testimit nuk është zgjidhja për shitësit me pakicë, të cilët nuk mund të bëjnë testime ditore në vend,” shkroi në Twitter James Lowman, shefi ekzekutiv i Shoqatës së Dyqaneve të Përshtatshëm, i cili përfaqëson rreth 33,500 dyqane më të vogla ushqimesh.
Disa sindikata, ndërkohë, i kanë këshilluar anëtarët e tyre të injorojnë çdo heqje dorë nga karantina, duke përmendur shqetësimet se vendet e punës mund të bëhen vatra të përhapjes së infeksionit, që çon edhe më shumë staf në vetëizolim.
“Vendimi i marrë nga qeveria për të futur përjashtime për punëtorët kritikë nga udhëzimi për vetëizolim është drejtuar nga burimet, jo nga ato që janë të sigurta për punëtorët ose familjet e tyre”, tha Gary Smith, sekretari i përgjithshëm i sindikatës së GMB, i cili përfaqëson rreth 600,000 punëtorë në disa sektorë, përfshirë shitjen me pakicë, kujdesin social dhe arsimin.
“GMB po i nxit ministrat ta rimendojnë vendimin e tyre për të luajtur me jetën e punëtorëve tanë kryesorë përpara se të jetë tepër vonë.”
Mungesa më e madhe e fuqisë punëtore që nga viti 1997
Shumë drejtues të biznesit thonë, se izolimi është duke rënduar mungesën më të keqe të punës në më shumë se dy dekada, e cila u bë e qartë gjatë nxitimit për të rihapur bizneset pas bllokimit të dimrit. Qindra mijëra vetë, të cilët u pushuan nga puna ose u shfytëzuan që prej asaj kohe kanë gjetur punë të tjera. Vonesat në punësimin e zëvendësuesve po krijojnë pengesa të mëdha.
Ndërkohë, mungesa e punëtorëve jashtë shtetit, për shkak të rregullave të emigracionit të vendosura pas largimit të Mbretërisë së Bashkuar nga Bashkimi Evropian në dhjetor, i ka shtuar benzinën zjarrit.
“Shumë punëtorë sezonalë kanë qëndruar larg për shkak të Brexit dhe pengesave për të hyrë,” tha Duncan për DW. “Pandemia dhe kufizimet në udhëtime kanë penguar gjithashtu numrin e punëtorëve në Mbretërinë e Bashkuar.”
Një faktor tjetër është sezoni i pushimeve verore. Një numër i madh i stafit aktualisht po merr periudha të gjata të pushimit vjetor, pasi i ka vonuar pushimet për disa muaj për shkak të bllokimit.
Pritet një rritje e mëtejshme e inflacionit
Shtrëngimi i fuqisë punëtore po ushqen edhe ngushticat e tjera ekonomike të krijuara nga pandemia, duke përfshirë vonesat në portet e kontejnerëve në Kinë dhe vendet e tjera kryesore të eksportit. Vonesat kanë shkaktuar mungesë të lëndëve të para dhe mallrave të importuara, duke nxitur rritje të inflacionit. Politikëbërësit këmbëngulin se ky kulm është kalimtar, por disa drejtues biznesi kanë frikë se çmimet më të larta mund të jenë afatgjata. “Bizneset po paguajnë paga më të larta për të mbajtur [ose] tërhequr staf të talentuar dhe të aftë,” i tha Duncan DW. “Kjo do të çojë në ngarkesa më të larta të kostos për biznesin dhe konsumatorët ndërsa inflacioni rritet.”
Ai citoi të dhënat e PMI në Mbretërinë e Bashkuar që tregojnë se sektorët e prodhimit, ndërtimit dhe shërbimeve po vërejnë vonesa në porosi si rezultat i mungesës së fuqisë punëtore, ndërsa firmat po përpiqen të blejnë aksione për të përballuar mungesat e pritshme në lëndët e para./DW
