Çfarë ndodh me të vërtetë kur plakemi? Ekspertët kanë zbuluar pesë mite popullore që flasin për fuqinë e seksit dhe trurit. Dana Rosenfeld është një shkencëtare e sociologjisë në Universitetin e Keele në Staffordshire. Ajo thotë se rezultati është befasuese dhe tërë ato gjëra që ne “i dimë” për plakjen janë të pavërteta.
Njerëzit mbi moshën 65 vjeçe tashmë e përbëjnë përqindjen më të lartë të popullsisë botërore.
Pasi që kjo moshë e shoqërisë ishte e dukshme shekullin e kaluar dhe këtë shekull, ajo që është befasuese është se ajo që dimë për moshën është e pavërtetë.
Faktet rreth moshës që i kemi ditur deri me tani janë se ata janë – më pak të aftë, më pak energjik, më pak fleksibil, më pak aktiv në jetë seksuale dhe më pak të përmbushur.
Mirëpo, sa janë këto “fakte” që ne mos ti shqyrtojmë?
Më poshtë jeni një pjesë të studimit “The Conversation” të Dr. Dana Rosenfelt, një studiuese e sociologjisë me bazë në Universitetin e Keeles, e cila ka hulumtuar më shumë për këto pesë mite, transmeton GazetaExpress.
Ka rënie të libidos dhe aktiviteteve seksuale
Kjo nuk është e saktë. Niveli i hormoneve ndryshon me moshën, por kjo jo domosdoshmërisht ulë libidon. Në të vërtetë, tek gratë, libido gjithmonë është në rritje edhe pas menopauzës.
Pleqtë mund të bien në jetë jetën seksuale për shkak të ndonjë sëmundje kronike (si diabeti apo sëmundjet e zemrës), efektet anësore të drogës (barnat anti-hiper tension për shembull), stresi dhe moslumturia familjare.
Pra, ulja e dëshirës seksuale në moshën e plakur vjen si pasojë e rrethanave që jetojnë, jo si pasojë e e ndryshimeve fizike që vinë me moshën.
Të kesh një partner seksual, megjithatë, është një faktor i fuqishëm që determinon marrëdhëniet seksuale tek pleq.
Sepse gratë dëshirojnë të martohen me burrat, të cilët vdesin më të ri, pra gratë e vjetra e reduktojnë aktivitetin e tyre seksual për shkak që mbesin pa partner.
Prapë, nuk është mosha që e ulë libidon dhe aktivitetin seksual, por janë ngjarjet dhe rrethanat që i shoqërojnë njerëzit në moshë.
Ulet aktiviteti i trurit shkaku i moshës
Nuk është e vërtetë. Neuronët tonë punojnë shumë mirë kur jemi më të vjetër dhe është normale që njerëzit në moshë të kenë probleme me të menduar dhe kujtuar.
Por, ashtu si me seksin, edhe kjo aftësi ndikohet shumë nga rrethanat tona shoqërore.
Për shembull, aftësitë mendore janë shumë të lidhura me lidhjet sociale dhe fizike dhe aktivitetin mendor.
Pasi që ne mund t’i ndryshojmë rrethanat sociale, ne pak mundemi të mënjanojmë efektet fizike të moshës në gjendjen tonë mentale.
Gjithmonë i kemi trajtuar të rinjtë dhe personat e moshës së mesme që kanë aftësi mendore me standard të artë, por ky është një paragjykim që dërgon në konkludime të gabuara.
Derisa ne plakemi, ne mund të mendojmë ndryshe për shpejtësinë tonë (kemi më shumë për të kujtuar), por kjo nuk do të thotë që s’kemi mendime të mprehta, të thella, kreative, produktive apo kuptimplota.
Parasegjithash ishte Peter Roget që zbuloi enciklopedinë në moshën 76 vjeçare kurse Michelangelo vizatoi planin arkitekturor të Bazilikës së të shenjtës Mari të Engjëjve dhe Martirëve në moshën 88 vjeçe.
Jeni më konservativë
Jo edhe aq. Imagjinoni 10 njerëz: një të moshës 10, një të moshës 20, një të 30 dhe kështu më radhë.
Më i vjetri do të jetë më pak liberal se një 60 vjeçar, i cili është më pak liberal se një 40 vjeçar dhe kështu më radhë.
Mund të konkludoni që njerëzit bëhen më konzervativë me moshën. Por nuk do të jeni të saktë nëse llogaritni se një persona ka një shikim të njëjtë për ngjarjet politike.
Një grua 100 vjeçare, e lindur më 1918, ka formuar opinionet dhe bindjet e saj politike në kohë të ndryshme.
Çfarë ishin liberalët më 1940 janë konservatorët tani (duke marrë parasysh relacionet me racën, feminizmin dhe normat seksuale).
Ajo çfarë keni përpara është një grua 100 vjeçare e cila opinionin politik të saj e ka shumë më pak konservativë, por mbetet më konservative se sa opinionet e fëmijëve apo nipave e mbesave të saj, të cilët kanë filluar jetën e tyre në një ambient më liberal.
Kjo është ajo çfarë kanë zbuluar studiuesit në SHBA për prirjet politike të njerëzve me moshë të ndryshme mbi 30 vjet.
Ata kanë konkluaduar që “ndryshimi është më i zakonshëm tek të vjetrit sesa tek ata më moshë të mesme dhe të rinjtë”.
Jeni më pak të lumtur
Për fat të mirë kjo është e pavërtetë
Si një sociologe në Universitetin e Chicagos ka zbuluar se lumturia është më e madhe mes moshës 30-40 vjeç, “niveli i lumturisë është rrit me moshën, duke pasur disa faktor të tjerë”.
Pse? Së pari, të rinjtë i ekspozohen më shumë stresit sesa pleqtë, të pensionuarit, njerëzit nga të cilët mbrohen prej gjërave si paga me të ulëta apo periudha të gjata të papunësisë.
S’dyti, sa më shumë që plakemi, aq më shumë ne fokusohemi në kujtimet e mira dhe informatat e mira, më mirë të themi duke i sistemuar emocionet tona.
Ky trend është në rritje dhe vazhdon derisa ne “esencialisht vdesim”.
Dobësohet sistemi imunitar
Parasegjithash kjo është e vërtetë por të moshuarit kanë një sistem imunë që ndryshon shumë. Ta kujtojmë atë thënien se si një grua 100 vjeçe çdo herë bëhet më liberale.
Ajo do të kishte sistem më të dobët imunitar 11 herë më shumë se kur fillojë Depresioni i Madh.
Si rezultat i kësaj, ajo ka kaluar tërë periudhën e pubertetit duke menduar për financa, shoqërinë dhe ushqimin, sikurse ka ndodhur në atë kohë.
Ushqimi i dobët e ka dobësuar shumë sistemin e saj imunitar në terma të mesëm dhe afatgjatë.
Ashtu sikurse ka zbuluar një hulumtim francez, kequshqyerja e dobëson sistemin tonë imunitar, sidomos kur jemi të ri por edhe të vjetër, andaj nëse një gruaje 100 vjeçare është keq ushqyer, ajo do të këtë padyshim probleme me imunitetin.
Mirëpo ajo shumë më pak do të ftohët. Ne bëhemi imunë me vite, madje ndonjëherë tërë jetën tonë, tek një virus specifik që tashmë jemi të infektuar nga ai.
Me kohë, ne bëhemi imunë ndaj shumë e shumë viruseve, kështu që, sa më shumë plakemi, aq më pak viruse na sëmurin – duke llogaritur, natyrisht, që ne nuk jemi imunë nga masa e madhe e viruseve të rinj.
Prapë, kjo varet si ndërlidhen gjërat – janë të ndërlidhura sidomos me botën e jashtme që ndikon në plakje. /GazetaExpress/