Partneriteti SHBA- Arabi Saudite është vital. Ne nuk e justifikojmë vrasjen e Jamal Khashoggi. Por mbretëria është një forcë e fuqishme për stabilitetin e Lindjes së Mesme.
Mike Pompeo
Përpjekjet e administratës Trump për të rindërtuar partneritetin e SHBA-Arabisë Saudite nuk janë të njohura në sallonet e Uashingtonit, ku politikanët e të dyja palëve kanë përdorur gjatë historinë e të drejtave të njeriut të mbretërisë për të kërkuar uljen e aleancës. Por degradimi I lidhjeve amerikane-saudite do të ishte një gabim i rëndë për sigurinë kombëtare të Shteteve të Bashkuara dhe aleatëve të saj.
Mbretëria është një forcë e fuqishme për stabilitetin në Lindjen e Mesme. Arabia Saudite po punon për të siguruar demokracinë e brishtë të Irakut dhe për të mbajtur Bagdadin të lidhur me interesat e Perëndimit, jo me Teheranin. Riadi po ndihmon në menaxhimin e përmbytjes së refugjatëve që iknin nga lufta civile e Sirisë duke punuar me vendet pritëse, duke bashkëpunuar ngushtë me Egjiptin dhe duke krijuar lidhje më të forta me Izraelin.
Arabia Saudite ka kontribuar gjithashtu miliona dollarë në përpjekjet e udhëhequra nga SHBA për të luftuar Shtetin Islamik dhe organizatat e tjera terroriste. Prodhimi saudit i naftës dhe stabiliteti ekonomik janë çelësa kyç për prosperitetin rajonal dhe sigurinë globale të energjisë.
A është ndonjë rastësi që njerëzit që përdorin vrasjen Khashoggi si një tundje kundër politikës së Trump me Arabinë Saudite janë të njëjtët njerëz që mbështetën afrimin e Barack Obamës me Iranin – një regjim që ka vrarë mijëra njerëz në mbarë botën, përfshirë qindra amerikanë dhe e brutalizon njerëzit e vet? Ku ishte kjo jehonë, ku ishin këto avatarë të të drejtave të njeriut, kur zoti Obama i dha paletat me para në dorë për të kryer punën e tyre si sponsori më i madh në botë i terrorizmit
Arabia Saudite, si Shtetet e Bashkuara – dhe ndryshe nga këta kritikë – njeh kërcënimin e madh që Republika Islamike e Iranit i paraqet botës. Irani modern është, në terminin e Henry Kissinger, një shkak, jo një komb. Objektivat e tij janë të përhapin revolucionin islamik nga Teherani në Damask, për të shkatërruar Izraelin dhe për të nënshtruar këdo që refuzon të paraqesë, duke filluar me popullin iranian.
Një Iran i inkurajuar do të përhapë edhe më shumë vdekje dhe shkatërrim në Lindjen e Mesme, të nxisë një garë rajonale të armëve bërthamore, të kërcënojë rrugët tregtare dhe të nxisë terrorizmin në mbarë botën
Një nga veprimet e para të Mohammed bin Salman si princ i kurorës Saudite ishte një përpjekje për të çrrënjosur ndikimin destabilizues të Iranit në Jemen, ku rebelët Houthi të mbështetur nga Teherani morën pushtetin në 2015. Teherani po krijon një entitet si Hezbollah në Gadishullin Arabik: një grup militant me fuqi politike që mund të mbajë peng qendrat e popullsisë saudite, pasi raketat e Hezbollahut në Libanin jugor kërcënojnë Izraelin.
Houthët kanë pushtuar territorin saudit, kanë marrë një port të madh dhe me ndihmën iraniane kanë përmirësuar targetimin e raketave ballistike në mënyrë që ata të mund të qëllojnë në aeroportin ndërkombëtar të Rijadit, përmes të cilit udhëtojnë dhjetëra mijëra amerikanë. Ndërkohë, Teherani nuk ka treguar interes të vërtetë për një zgjidhje diplomatike të konfliktit të Jemenit
Administrata e Trump ka ndërmarrë shumë hapa për të zbutur vuajtjet e Jemenit nga lufta, sëmundjet dhe uria. Ne kemi bërë përpjekje për të përmirësuar targetimin saudit për të minimizuar viktimat civile dhe ne kemi ndihmuar galvanizmin humanitar përmes shembullit tonë bujar.
SHBA ka kënaqësinë të njoftojë se po siguron rreth 131 milionë dollarë ndihmë shtesë për ushqim në Jemen, duke sjellë ndihmën e përgjithshme humanitare në më shumë se 697 milionë dollarë gjatë 14 muajve të fundit. Fondet po i ofrohen Programit Botëror të Ushqimit dhe organizatave të tjera që punojnë për të ushqyer njerëzit e Jemenit.
Pa përpjekjet e Shteteve të Bashkuara, numri i të vdekurve në Jemen do të ishte shumë më i lartë. Nuk do të ketë ndërmjetësi të ndershme për të menaxhuar mosmarrëveshjet midis Arabisë Saudite dhe partnerëve të saj të koalicionit të Gjirit, forcat e të cilit janë thelbësore për përpjekjet e luftës. Irani nuk ka interes në lehtësimin e vuajtjes së Jemenit; ata as nuk kujdesen për iranianët e zakonshëm. Mbretëria e Arabisë Saudite ka investuar miliarda për të lehtësuar vuajtjet në Jemen. Irani ka investuar zero.
Jemeni është gjithashtu një front i rëndësishëm në luftën kundër terrorizmit dhe ka mbetur kështu në të gjitha administratat presidenciale të të dyja palëve. Grupi i njohur tani si Al Kaeda në Gadishullin Arabik filloi sulmin e parë të madh ndaj amerikanëve në tetor të vitit 2000, kur operacionet e tij bombarduan USS Cole ndërsa shkatërruesi u fut në portin e Adenit të Jemenit. Sulmi ka lënë 17 të vdekur dhe 39 të plagosur.
AQAP ka tentuar sulme të shumta ndaj atdheut të SHBA dhe interesave të aleatëve, nga sulmi i tentuar i fluturimit Northwest Airlines 253 të terroristit Umar Farouk Abdulmutallab, në rrugën nga Amsterdami në Detroit në Krishtlindje 2009, deri në masakrën 2015 në zyrat e Charlie Hebdo në Paris. ISIS gjithashtu mban një prani në Jemen, nga e cila synon të sulmojë SHBA dhe aleatët tanë.
Braktisja ose zvogëlimi i aleancës amerikane-saudite nuk do të bënte asgjë për ta nxitur Rijadin në një drejtim më të mirë. Mbetet ende shumë punë për t’u bërë për të garantuar liritë për të cilat Amerika dhe Presidenti Trump gjithmonë qëndrojnë. Megjithatë princi i kurorës e kanë lëvizur vendin në një drejtim reformist, nga lejimi i grave për ti dhene makines dhe për të marrë pjesë në ngjarje sportive, për të frenuar policinë fetare dhe për të kërkuar kthimin në Islam të moderuar.
Shtetet e Bashkuara nuk e justifikojnë vrasjen Khashoggi, e cila është krejtësisht në kundërshtim me vlerat amerikane – diçka që ia kam thënë udhëheqjes saudite privatisht dhe publikisht. Presidenti Trump ka ndërmarrë veprime si përgjigje. Njëzet e një të dyshuar saudit të pwrfshirë në vrasje janë konsideruar të papërshtatshëm për të hyrë në Shtetet e Bashkuara dhe iu kanë vizat. Më 15 nëntor, administrata vendosi sanksione mbi 17 Sauditë sipas Urdhërit Ekzekutiv 13818, i cili bazohet në Aktin Global Magnitsky për Lirinë e të Drejtave të Njeriut. Ne kemi punuar për të forcuar mbështetjen për këtë përgjigje dhe disa vende, përfshirë Francën dhe Gjermaninë, kanë ndjekur shembullin. Administrata e Trump do të shqyrtojë masat e mëtejshme ndëshkuese nëse dalin në dritë më shumë fakte rreth vrasjes së Khashoggi.
Kritikët e aleancës SHBA-Saudite do të bënin mirë që të rishikonin esenë e vitit 1979 të Jeane Kirkpatrick, “Diktaturat dhe standardet e dyfishta”, të cilat analizuan dështimin e administratës Carter për të dalluar ndërmjet autokratëve miqësorë ndaj interesave të SHBA dhe atyre që kundërshtohen pa u mbështetur.
Preferencat ideologjike të z. Carter e kishin verbuar atë për interesat e sigurisë kombëtare të SHBA-së dhe e kishin penguar atë pwt tw vendosur Amerikën të parën.
“Idealizmi liberal,” vuri në dukje Kirkpatrick, “nuk duhet të jetë identik me mazoshizmin dhe nuk duhet të jetë i papajtueshëm me mbrojtjen e lirisë dhe interesit kombëtar.” Çfarë përshtatje për kritikët e qasjes pragmatike dhe korrekte të Presidentit Trump në marrëdhëniet SHBA – Arabi Saudite sot.
Mr. Pompeo, sekretari i shtetit amerikan. /Përshtati: Elida Marvataj, Opinion.al
