Opinion.al
Nuk ka rezultat
View All Result
KONTAKT
  • Hyrja
  • Kryesore
  • Aktualitet
    • Politikë
    • Kronikë
    • Sociale
  • Unë shkruaj
  • Komente
  • Bota
  • Sport
  • InstaBIZ
  • OPINION WEB TV
    • Emisionet
    • U tha në Opinion
    • Si u Veshën
  • Life Style
    • Shëndeti
    • Jetë dhe Stil
    • Teknologji
    • Kulturë
Opinion.al
Nuk ka rezultat
View All Result

Brukseli prezanton planin prej 150 mld eurosh/ Shpenzime për mbrojtjen brenda BE

2025/05/27 at 8:53 AM
në Aktualitet, Kryesore, Te Fundit
Kohë leximi: 4 min
A A
Brukseli prezanton planin prej 150 mld eurosh/ Shpenzime për mbrojtjen brenda BE

Më 27 maj, Bashkimi Evropian do të miratojë zyrtarisht skemën e tij prej 150 miliardë eurosh për të rritur shpenzimet për mbrojtjen brenda bllokut. Rregullorja e ashtuquajtur SAFE (Aksioni i Sigurisë për Evropën) u propozua për herë të parë në mars nga Komisioni Evropian, si përgjigje ndaj thirrjeve të vendeve anëtare për mbështetje financiare dhe politike në përmbushjen e objektivave të reja të mbrojtjes të shtyra përpara nga NATO – dhe për të qenë potencialisht zëvendësuese për Ukrainën, në rast se Shtetet e Bashkuara zhvendosin fokusin e tyre diku tjetër.


Rregullorja përfundimtare, e parë nga Radio Evropa e Lirë, e thekson qartë se “kërcënimet që paraqesin Rusia dhe Bjellorusia janë të një rëndësie dhe urgjence të veçantë” dhe duhet të marrin kundërpërgjigje me shpejtësi.

Për shkak të kohës së nevojshme për të zhvilluar produkte mbrojtëse dhe për të rritur kapacitetin industrial të prodhimit në të gjithë BE-në, rregullorja thekson gjithashtu se do të jetë “jetike” që blloku evropian të nisë mbështetjen për vendet anëtare “sa më shpejt që të jetë e mundur, në mënyrë që ato të mund të bëjnë porosi shumë shpejt”. Brukseli fillimisht iu përgjigj thirrjeve të vendeve anëtare duke aktivizuar klauzolën kombëtare të përjashtimit për shpenzimet ushtarake të BE-së, që do të thotë se shpenzimet për artikuj si armët dhe municionet nuk do të përfshihen në mekanizmin ndëshkues të bllokut për vendet që shkelin kufijtë e shpenzimeve të BE-së.

Kjo krijoi hapësirë fiskale – por vendet anëtare gjithashtu kanë nevojë për para sa më shpejt që të jetë e mundur.

Me disa kryeqytete të interesuara për të pasur sa më shpejt qasje te fondet e propozuara – dhe pa pasur nevojë për unanimitet ose miratim nga Parlamenti Evropian – ambasadorët e BE-së miratuan ligjin e ri më 21 maj, me vetëm Hungarinë që votoi kundër.

Skema e re funksionon në të njëjtën mënyrë si programi i rimëkëmbjes nga COVID-19 i BE-së, që kishte vlerën e 800 miliardë eurove.

Për SAFE, blloku do të përdorë vlerësimin e tij të kreditit të nivelit më të lartë (AAA) për të mbledhur 150 miliardë euro në tregje dhe më pas do t’ua huazojë ato vendeve anëtare. Në këtë mënyrë, do të jetë shumë më e lirë sesa nëse shumica e vendeve të BE-së do të përpiqeshin të gjeneronin fondet vetë duke marrë hua individualisht.

Pesë vende të BE-së – Danimarka, Gjermania, Luksemburgu, Holanda dhe Suedia – aktualisht gëzojnë një vlerësim AAA, prandaj me shumë gjasa nuk do të kenë nevojë të marrin pjesë në skemë, duke ua lënë një pjesë më të madhe nga huatë e mundshme vendeve më të varfra.

Kushtet e bashkangjitura

Fakti që huatë kanë një afat maksimal prej 45 vjetësh, nuk duhet të paguhen për dekadën e parë, dhe se vendet nuk do të duhet të paguajnë TVSH për pajisjet e blera, janë avantazhe të tjera që Brukseli shpreson se do të nxisin një bum në shpenzimet për mbrojtje në Evropë.

Por, natyrisht, ka edhe disa kushte të bashkangjitura.

Së pari, shumë vende anëtare të jugut të BE-së, të cilat tashmë janë të ngarkuara me borxhe të tjera, ankohen se – ndryshe nga skema e rimëkëmbjes nga COVID-i, e cila përfshinte edhe komponentë grantesh – kjo iniciativë është ekskluzivisht një hua, që do të rëndojë edhe më shumë financat publike tashmë të tensionuara.

SAFE gjithashtu ka për qëllim të nxisë prokurime të përbashkëta për mbrojtje mes vendeve, me Komisionin Evropian që dëshiron ta përdorë këtë instrument për të krijuar një treg të mirëfilltë të mbrojtjes evropiane në vend të atij të fragmentuar kombëtar që ekziston aktualisht.

Vendet mund të aplikojnë për hua pa u bashkuar me një shtet tjetër vetëm gjatë vitit të parë. Pas kësaj – nga fundi i vitit 2026 deri në 2030 (kur skema përfundon) – dy ose më shumë vende duhet të aplikojnë së bashku.

Për të siguruar shpërndarje të drejtë të fondeve, pjesa e huave që u jepet tre vendeve anëtare me alokimin më të madh nuk duhet të tejkalojë 60 për qind të totalit prej 150 miliardë eurosh të ndarë për këtë skemë.

Kush mund të marrë pjesë?

Çështja kryesore muajin e fundit ka qenë kush mund të marrë pjesë në SAFE – duke balancuar dëshirat e ndryshme të vendeve anëtare për të rritur prodhimin e brendshëm me realitetin që jo çdo komponent mund të prodhohet në BE.

Për fillim, vendet e Shoqatës Evropiane të Tregtisë së Lirë (EFTA) – Islanda, Lihtenshtajni, Norvegjia dhe Zvicra – janë përfshirë në skemë. E njëjta gjë vlen edhe për vendin kandidat për anëtarësim në BE, Ukrainën.

Rregullorja arsyeton përfshirjen e tyre duke përmendur “partneritetin e ngushtë të këtyre vendeve me Unionin në prodhimin industrial të mbrojtjes” dhe faktin që “Ukraina është drejtpërdrejt përballë luftës së vazhdueshme të agresionit të Rusisë.”

‘Kompromisi i Brukselit’

Megjithatë, ka ende pakënaqësi. Shtetet e Bashkuara, në veçanti, janë ankuar për përjashtimin nga ky proces. Dhe shumë vende anëtare të BE-së – të interesuara për të ruajtur lidhjet ushtarake transatlantike ndërkohë që përfshijnë edhe partnerë të tjerë të ngushtë në aspekte të SAFE – kanë lobuar për ta hapur skemën për pjesëmarrje të mëtejshme nga jashtë. Në fund, u arrit një “rregull 65-35”. Kjo do të thotë që 65 për qind e vlerës së armëve të blera duhet të gjenerohet në BE, në katër vendet e EFTA-s ose në Ukrainë. Pjesa tjetër prej 35 për qind mund të prodhohet diku tjetër, për shembull në Shtetet e Bashkuara.

Por, situata bëhet pak më komplekse. Nëse një vend ka një Partneritet për Siguri dhe Mbrojtje (SDP) me BE-në, 65 për qind e vlerës së armëve mund të vijë nga ai shtet. Mbretëria e Bashkuar ka nënshkruar së fundmi një marrëveshje të tillë me bllokun, dhe Shqipëria, Japonia, Moldavia, Maqedonia e Veriut dhe Koreja e Jugut gjithashtu kanë marrëveshje të ngjashme. Në fund të fundit, siç tha një zyrtar i BE-së për Radion Evropa e Lirë, përfundimi është “një kompromis klasik i Brukselit” – një marrëveshje mjaft e madhe është arritur, por paratë nuk do të fillojnë të rrjedhin derisa të gjithë, përfshirë shumë jashtë familjes, të marrin pjesën e tyre të drejtë./REL



Ju sugjerojmë

Popullsia e BE-së arrin rritje rekord, 450 milionë banorë në 2024
Bota

Popullsia e BE-së arrin rritje rekord, 450 milionë banorë në 2024

11 Korrik, 2025 8:59 pm
Festivali “Umbria Jazz”, policia shqiptare në ndihmë të autoriteteve italiane
Aktualitet

Festivali “Umbria Jazz”, policia shqiptare në ndihmë të autoriteteve italiane

11 Korrik, 2025 8:38 pm
Gjenocidi i Srebrenicës, Marta Kos: Plagë e thellë në historinë europiane!
Politikë

Gjenocidi i Srebrenicës, Marta Kos: Plagë e thellë në historinë europiane!

11 Korrik, 2025 8:24 pm
Mjekët pa Kufij: Ka rritje të madhe të kequshqyerjes në Gazë
Bota

Mjekët pa Kufij: Ka rritje të madhe të kequshqyerjes në Gazë

11 Korrik, 2025 8:08 pm
Ministria e Drejtësisë e Serbisë thotë se ishin në shënjestre të sulmi hakerësh
Rajoni

Ministria e Drejtësisë e Serbisë thotë se ishin në shënjestre të sulmi hakerësh

11 Korrik, 2025 7:57 pm
Incidenti në Theth,përfaqësuesi i IKMT-banorëve:S’ka Zot të vrasë punonjësit e…
Aktualitet

Incidenti në Theth,përfaqësuesi i IKMT-banorëve:S’ka Zot të vrasë punonjësit e…

11 Korrik, 2025 7:35 pm
Bundestagu Gjerman shtyn votimin për emërimin e gjyqtarëve
Bota

Bundestagu Gjerman shtyn votimin për emërimin e gjyqtarëve

11 Korrik, 2025 7:19 pm
Mbi 1300 punonjës shkarkohen nga detyra në Departamentin Amerikan të Shtetit
Bota

Mbi 1300 punonjës shkarkohen nga detyra në Departamentin Amerikan të Shtetit

11 Korrik, 2025 7:00 pm
Ukraina: Goditëm fabrika avionësh dhe raketash në Rusi
Bota

Ukraina: Goditëm fabrika avionësh dhe raketash në Rusi

11 Korrik, 2025 6:57 pm
700 udhërrëfyes pajisen me certifikata pa afat
Aktualitet

700 udhërrëfyes pajisen me certifikata pa afat

11 Korrik, 2025 6:56 pm
Para
Asambleja Parlamentare e NATO, Begaj: Shqipëria e përkushtuar për sigurinë evropiane

Asambleja Parlamentare e NATO, Begaj: Shqipëria e përkushtuar për sigurinë evropiane

Kantieri i Teatrit të ri Kombëtar, Rama: Gur i çmuar mes veprave transformuese..

Kantieri i Teatrit të ri Kombëtar, Rama: Gur i çmuar mes veprave transformuese..

Kaos në Liverpul/ Shoferi futet me makinë mes turmës, mes të plagosurve edhe fëmijë

Kaos në Liverpul/ Shoferi futet me makinë mes turmës, mes të plagosurve edhe fëmijë
















TE FUNDIT

Popullsia e BE-së arrin rritje rekord, 450 milionë banorë në 2024

Popullsia e BE-së arrin rritje rekord, 450 milionë banorë në 2024
11 Korrik, 2025

Migrimi drejt Bashkimit Evropian e ka ngritur popullsinë e saj në një shifër rekord prej 450.4 milionë banorë vitin e...

Lexo më shumë

Festivali “Umbria Jazz”, policia shqiptare në ndihmë të autoriteteve italiane

Festivali “Umbria Jazz”, policia shqiptare në ndihmë të autoriteteve italiane
11 Korrik, 2025

Dy oficerë të Policisë së Shtetit Shqiptar do të angazhohen në shërbimet e rendit dhe sigurisë publike gjatë festivalit të...

Lexo më shumë

Gjenocidi i Srebrenicës, Marta Kos: Plagë e thellë në historinë europiane!

Gjenocidi i Srebrenicës, Marta Kos: Plagë e thellë në historinë europiane!
11 Korrik, 2025

Komisionerja për Zgjerimin e Bashkimit Europian, Marta Kos, ka përkujtuar viktimat e gjenocidit të Srebrenicës, në 30-vjetorin e masakrës që...

Lexo më shumë

Mjekët pa Kufij: Ka rritje të madhe të kequshqyerjes në Gazë

Mjekët pa Kufij: Ka rritje të madhe të kequshqyerjes në Gazë
11 Korrik, 2025

Mjekët pa Kufij kanë paralajmëruar se popullsia në Rripin e Gazës, që po përjeton luftime të rënda, po vuan gjithnjë...

Lexo më shumë
Opinion.al

Kategoritë

Kryesore

Aktualitet

Unë Shkruaj

Komente

Bota 

Sport 

Instabiz

Opinion Web Tv

Lifestyle

Galeri

Rreth Nesh

ON AIR: E hene – E marte – E merkure – 22:15 E ejnte – 21:00

OPINION nga Blendi Fevziu. Emisioni politik me i ndjekur dhe me i preferuar ne ekranet shqiptare.
“Opinion” vjen ne kater takime cdo jave – e hene, e marte, e merkure dhe takimi tradicional i te ejntes mbrema.
Cdo jave ne studion e Tv Klan, komente, analiza, debate, komente, intervista, personazhe, deshmi dhe fakte konkrete. Ngjarjet me te fundit dhe me te rendesishme ne jeten politike dhe sociale te vendit, me debatet, opinionet dhe analizat e te ftuarve ne studio.
Salloni i politikes dhe aktualitetit hap dyert 4 mbremje ne jave, per te degjuar opinionet e politikaneve dhe analisteve. Padron i shtepise, gazetari dhe analisti Blendi Fevziu.

Të gjitha të drejtat e rezervuara Opinion ©2025
Dev By Techzero1.com

Nuk ka rezultat
View All Result
  • Hyrja
  • Kryesore
  • Aktualitet
    • Politikë
    • Kronikë
    • Sociale
  • Unë shkruaj
  • Komente
  • Bota
  • Sport
  • InstaBIZ
  • OPINION WEB TV
    • Emisionet
    • U tha në Opinion
    • Si u Veshën
  • Life Style
    • Shëndeti
    • Jetë dhe Stil
    • Teknologji
    • Kulturë

Të gjitha të drejtat e rezervuara Opinion ©2025
Dev By Techzero1.com