Një fantazmë po endet në kontinentin e vjetër: ajo e shpërbërjes së Bashkimit Evropian. Në dokumentin e tij të fundit jo-ligjor, të titulluar “Kundërshtimi i Luftës Hibride: Një Strategji Aktive”, Ministri i Mbrojtjes Guido Crosetto foli për “shtete autoritare” që, në një mënyrë “delikate”, nxisin “delegjitimizimin” e proceseve të brendshme demokratike dhe “aleancave mbikombëtare si BE-ja”.
Ministri përmendi Rusinë, Kinën, Iranin dhe Korenë e Veriut. Por ka një mysafir të fshehur: duke minuar Bashkimin Evropian, së bashku me Putinin, është Amerika e Donald Trump dhe këshilltarët e tij strategjikë, duke filluar me Fondacionin Heritage, grupi ultrakonservator i mendimit që prodhoi “Projektin 2025”. Ky është dokumenti politik që Trump miratoi për të pohuar supremacinë presidenciale, duke shtypur shumë nga antitrupat që Kushtetuta e SHBA-së krijoi për të mbrojtur demokracinë. Shpërbërja e Bashkimit Evropian ka qenë një nga objektivat strategjikë të Fondacionit Heritage për njëzet vjet. Kohët e fundit, Fondacioni ka zhvilluar një aleancë me të njëjtat shoqata dhe administrata sovraniste evropiane të ekstremit të djathtë të kultivuara nga Vladimir Putin.
Aleanca anti-BE
Për dekada të tëra, udhëheqësi rus ka përdorur furnizimet me gaz për të ushtruar ndikim politik mbi shtetet anëtare individuale të BE-së dhe, pas pushtimit të Krimesë, ai shfrytëzoi varësinë e Gjermanisë nga ai gaz (50% e konsumit deri në vitin 2022) për ta shtyrë atë të kundërshtojë sanksionet më të ashpra të kërkuara nga fqinjët e Rusisë. Ashtu si sot, Putini po përdor varësinë e Hungarisë nga nafta e saj për të ushtruar presion mbi Orbán-in që të vendosë një shtyllë në rrotat e një politike të unifikuar kontinentale.
Por një Bashkim i fortë Evropian gjithashtu bie ndesh me strategjinë “Amerika e Para” të mbështetur nga Donald Trump, i cili ka çdo interes në dobësimin e koordinimit institucional dhe fuqisë kolektive evropiane. Prova më e mirë e kësaj koincidence në dukje paradoksale të interesave midis Putinit dhe Trump u dha nga Brexit. Dalja e Britanisë nga BE-ja, në fakt, u mbështet fuqimisht nga të dy. Dhe të dy përdorën të njëjtin kanal për ta çuar më tej atë: Nigel Farage, politikani britanik të cilin presidenti amerikan vazhdon ta sponsorizojë edhe sot e kësaj dite, dhe zëvendësi besnik i të cilit, Nathan Gill, sapo u dënua me 10 vjet për përhapjen e propagandës së Kremlinit në lidhje me luftën në Ukrainë.
Në shkurt të këtij viti, Donald Trump deklaroi pa asnjë hezitim diplomatik se “Bashkimi Evropian u krijua për të shkatërruar Shtetet e Bashkuara: ky është qëllimi i tij” dhe se “është në shumë mënyra më i keq se Kina”. Dikush mund të mendojë se këto janë deklarata tipike nga personazhi, por vetë promovuesit e librit strategjik të Trump e konsiderojnë BE-në një armik që duhet çmontuar.
Fondacioni Heritage: programi
Aktiviteti anti-BE i Fondacionit Heritage, i konsideruar si grupi më i madh dhe më me ndikim ultrakonservator në nivel ndërkombëtar, është bërë më i zëshëm gjatë 20 viteve të fundit, duke u përshpejtuar që nga viti 2022. Le të shqyrtojmë faktet dhe dokumentet.
Qershor 2005: ish-Zëvendësdrejtori për Komunikime Strategjike në Fondacionin Heritage, Lee Casey, shkruan: “Nga perspektiva e Shteteve të Bashkuara, dështimi për të miratuar Kushtetutën Evropiane në referendumet në Francë dhe Holandë përfaqëson një goditje të rëndë për vetë projektin evropian . Dhe është koha që politikanët amerikanë ta vënë në pikëpyetje atë projekt.” Në dhjetor 2006, në një raport të titulluar “A është BE-ja Mik apo Armik i Amerikës?”, studiuesi i Fondacionit Heritage, John Blundell, shkruan: “Dallimet politike midis Evropës dhe Shteteve të Bashkuara janë shumëfishuar dhe thelluar. Nuk ka asnjë arsye pse Shtetet e Bashkuara, të cilat vepruan si mami në lindjen e këtij foshnje politike, të mos luajnë një rol në rënien e tij”.
Në shkurt 2007, udhëheqësi Nile Gardiner shkruan: “Centralizimi politik në rritje i Evropës përbën një kërcënim themelor për interesat e SHBA-së. Asgjë nuk është kurrë e sigurt në histori. Shtytja drejt një Bashkimi gjithnjë e më të ngushtë mund të ndalet ende.”
Anëtarët evropianë
Në vitin 2020, kryeministri hungarez Victor Orbán, një armik i vendosur i integrimit evropian, shiti një aksion prej 10% të kompanisë hungareze të naftës Magyar Olaj (Mol) te Mathias Corvinus Collegium (Mcc), një organizatë me qëndrim të qartë euroskeptike. Financimi vjetor i Collegium vjen kryesisht nga fitimet e Mol, kryesisht nga shitja e naftës ruse. Transmetuesi gjerman ZDF llogariti se vetëm në vitin 2023 mori 50 milionë euro dividentë nga Mol ( këtu ). Në nëntor 2022, në një fjalim në Budapest para një audience euroskeptikësh hungarezë,
Presidenti i Heritage, Kevin Roberts, deklaroi: “Shteti komb ka dy kundërshtarë kryesorë. Nga njëra anë, është armiku që vjen nga lart: organizatat mbikombëtare (…) nga ana tjetër, është armiku që vjen nga poshtë: propagandistët e zgjuar. Dhe nuk ka gjë më të rrezikshme të elitave globaliste sesa totalitarët e zgjuar me qendër në Bruksel.”
Më 19 shtator 2024, Heritage po organizon një konferencë në Varshavë për të kundërshtuar “projektin e rrezikshëm” të konsolidimit të BE-së së bashku me organizatën polake euroskeptike Ordo Iuris. Ashtu si homologu i saj hungarez, Ordo Iuris ka gjithashtu lidhje me Moskën përmes Kongresit Botëror të Familjeve, një shoqatë e financuar nga oligarku rus Konstantin Malofeev dhe e lidhur ngushtë me politologun e Putinit, Aleksandr Dugin. Vetë faqja e internetit e Ordo Iuris shkruan se “në fund të konferencës, u morën disa vendime paraprake mbi aktivitetet e përbashkëta që do të ndërmerren”.
2025: Kartat zbulohen
Dhe tani vijmë te ky vit. Disa ditë pas inaugurimit të tij, Trump deklaroi publikisht: “Evropianët janë si demokratët, na urrejnë për dekada vendi ynë është plaçkitur, përdhunuar dhe zhveshur. Ne do ta denoncojmë Bashkimin Evropian.”
Më 11 mars, Fondacioni Heritage mblodhi disa nga shoqatat kryesore euroskeptike përtej Atlantikut në Uashington për të diskutuar se si të reformohen strukturat aktuale të BE-së . Me atë rast, një “punëtori me dyer të mbyllura” diskutoi një raport të prodhuar nga MCC dhe Ordo Iuris me titull “Rivendosja e Madhe: Rivendosja e Sovranitetit të Shteteve Anëtare në Shekullin e 21-të”. Dokumenti bëri thirrje për “shpërbërjen e BE-së në formën e saj aktuale”.
Në prill të vitit 2025, drejtuesi ekzekutiv i Fondacionit Heritage, Nile Gardiner, e vlerësoi Trumpin, duke thënë se “ai është i vetmi president amerikan që e ka kundërshtuar në mënyrë aktive projektin evropian”.
Më 1 maj, një muaj para zgjedhjeve të balotazhit presidencial polak, në një takim në Zyrën Ovale, Donald Trump mbështeti Karol Nawrocki-n, kandidatin euroskeptik kundër integrimit më të madh evropian. Disa ditë më vonë, në një konferencë në Varshavë, Sekretarja e Sigurisë Kombëtare të SHBA-së, Kristi Noem, e vlerësoi publikisht Nawrocki-n dhe i nxiti polakët të votonin për të. Revista online DeSmog, e cila mori një skedar audio të ngjarjes, shkroi: “Folësit folën me terma apokaliptikë rreth të ardhmes së Bashkimit Evropian dhe njëri prej tyre premtoi të ‘likuidonte’ Komisionin Evropian”.
110 milionë dollarë kundër Brukselit
Agjencia britanike e lajmeve Reuters raporton se në të njëjtat ditë, një delegacion i Departamentit të Shtetit po takohet në Paris me zyrtarë të lartë nga Tubimi Kombëtar i Marine Le Pen , partia më euroskeptike e Francës. Delegacioni udhëhiqet nga Samuel Samson, një zyrtar në Byronë e Demokracisë, të Drejtave të Njeriut dhe Punës (DRL) të Departamentit të Shtetit.
Samson është pjesë e një grupi ultrakonservatorësh të rinj që po ngrihen në radhët e administratës Trump. Në faqen Substack të DRL , Samson shkruan: “Rënia demokratike e Evropës kërcënon sigurinë dhe ekonominë e Amerikës, si dhe të drejtat e fjalës së lirë të qytetarëve dhe bizneseve amerikane”. Disa javë më vonë, në një intervistë me Fox News,
Presidenti i Heritage, Kevin Roberts, deklaron: “Jemi në fillim të një epoke të artë, jo vetëm për Shtetet e Bashkuara – një epokë e artë e vetëqeverisjes në të gjithë botën, veçanërisht në Evropë. Le të mendojmë për Santiago Abascal, udhëheqësin e partisë Vox në Spanjë, le të mendojmë për Nigel Farage, i cili ndoshta do të jetë Kryeministri i ardhshëm i Mbretërisë së Bashkuar”. Farage është promotori kryesor i Brexit dhe Abascal është ndër udhëheqësit evropianë që bëjnë më shumë thirrje për “një ndryshim rrënjësor të drejtimit në BE” në emër të “sovranitetit kombëtar”.
Duke konsultuar arkivat e Shërbimit Amerikan të të Ardhurave të Brendshme dhe dokumentet e Parlamentit Evropian, Giorgio Mottola i Report zbuloi se sa shumë kanë investuar në Evropë grupet kryesore konservatore amerikane të mendimit: 109.8 milionë dollarë, me një rritje marramendëse të flukseve duke filluar nga viti 2022 .
Koincidenca e interesave
Raphawl Kergueno, një studiues në Transparency International, vëren se “Shumica e këtyre organizatave nuk janë të regjistruara në regjistrin e lobimit të BE-së, që do të thotë se nuk e dimë se si i shpenzojnë burimet e tyre dhe cilat janë objektivat e tyre. Ne mund të monitorojmë vetëm numrin e takimeve të raportuara nga eurodeputetët, dhe e dimë se me ardhjen e Donald Trump, kjo është rritur ndjeshëm.”
Fakti që bashkëbiseduesit evropianë të preferuar të Putinit janë të njëjtë me ata të MAGA-ve nuk mund të konsiderohet rastësi: “Për të dyja, një Evropë e bashkuar dhe funksionale liberal-demokratike përfaqëson një kërcënim.”
Sipas analistëve më ekspertë, një model i fortë evropian mund të pengojë modelin amerikan në skenën ndërkombëtare, dhe Uashingtoni nuk dëshiron konkurrentë; ndërsa për Moskën, një Evropë e ndarë lejon liri më të madhe për të negociuar nga një pozicion force me vendet individuale të BE-së dhe për të ndikuar te fqinjët e saj ish-sovjetikë./Corriere della Sera
