Eksploruesit e thellësisë së detit kanë gjetur rrënojat e një anijeje transporti japoneze e cila u fundos në brigjet e Filipineve, duke vrarë afro 1000 trupa australiane dhe civilë në Luftën e Dytë Botërore.
Ishte fatkeqësia më e keqe detare e Australisë: një nëndetëse amerikane e përmbysi anijen pa e ditur se ajo ishte e mbushur me të burgosur të kapur në Papua Guinenë e Re.
Montevideo Maru u mbyt në korrik 1942. Rreth 979 australianë vdiqën, së bashku me 33 marinarë norvegjezë dhe 20 roje dhe ekuipazh japonez.
Një grup arkeologjik detar australian, Fondacioni Silentworld, organizoi misionin, i ndihmuar nga një kompani holandeze e studimit në det të thellë e quajtur Fugro.
Anija u gjet nga një automjet autonom nënujor (AUV) në një thellësi prej më shumë se 4,000 m, më e thellë se mbytja e Titanikut.
Kapiteni Roger Turner, një specialist teknik në ekipin e kërkimit, i tha BBC-së se “është një varr lufte tani, është një varr që duhet trajtuar me respektin e duhur”.
“Ishte një moment emocioni për të parë imazhet e anijes, mbulesat e mbyllura ku mbaheshin të burgosurit në udhëtim. Mbetjet njerëzore ose artefaktet nuk do të hiqen”, tha Silentworld.
Anija u fundos nga silurët e USS Sturgeon dhe u rrëzua me shpejtësi. Duke folur me telefon nga anija e kërkimit, kapiteni Turner tha se pasi u godit, Montevideo Maru kishte marrë një kënd të pjerrët brenda gjashtë minutave dhe u zhduk nën dallgë në 11 minuta. Vetëm tre varka shpëtimi u lëshuan dhe 102 ekuipazh dhe roje japoneze u nisën për në Filipine.
Gjithsej 1,089 viktima erdhën nga 14 kombe dhe nuk ka qenë e mundur të gjurmohen të gjithë të afërmit e tyre. Por ai thotë se pasardhësit e viktimave mund të regjistrohen në Forcën e Mbrojtjes Australiane për të marrë përditësime mbi hetimin dhe përkujtimet e ardhshme.
Kërkimi filloi më 6 prill në Detin e Kinës Jugore, 110 km në veri-perëndim të Luzonit në Filipine, dhe rrënojat u gjetën pas 12 ditësh./Opinion.al
