Opinion.al
Nuk ka rezultat
View All Result
KONTAKT
  • Hyrja
  • Kryesore
  • Aktualitet
    • Politikë
    • Kronikë
    • Sociale
  • Unë shkruaj
  • Komente
  • Bota
  • Sport
  • InstaBIZ
  • OPINION WEB TV
    • Emisionet
    • U tha në Opinion
    • Si u Veshën
  • Life Style
    • Shëndeti
    • Jetë dhe Stil
    • Teknologji
    • Kulturë
Opinion.al
Nuk ka rezultat
View All Result

Analiza: Nga duhet të vijnë paratë për mbrojtjen e Evropës?

2025/04/15 at 8:43 AM
në Bota, Te Fundit
Kohë leximi: 4 min
A A
Analiza: Nga duhet të vijnë paratë për mbrojtjen e Evropës?

Evropa duhet të forcojë kapacitetet e saj mbrojtëse dhe ushtarake.

Por si duhet të financohen këto shpenzime?

Sugjerimet janë të ndryshme.

SHBA mban deri tani pjesën më të madhe të kostos së financimit të NATO-s, një aleancë ushtarake që bashkon 32 vende. Dhe siguria evropiane varet nga ushtarët amerikanë dhe armët e tyre në masë të madhe – domethënë nga aftësitë speciale ushtarake që evropianët nuk i kanë ende në dispozicion. Për shembull, në transportin ajror të tankeve apo trupave, por edhe të zbulimit dhe vëzhgimit satelitor.


Që evropianët të jenë në gjendje të mbrohen kundër Rusisë pa mbështetjen amerikane, do të nevojiten 250 miliardë euro shtesë çdo vit (përveç shpenzimeve ekzistuese të mbrojtjes dhe armatimeve), sipas Institutit Bruegel me qendër në Bruksel dhe Institutit Kiel për Ekonominë Botërore. Konkretisht bëhet fjalë për 50 brigada me gjithsej 300 mijë ushtarë dhe 3.400 tanke të reja. Për krahasim: dërgimi i një brigade të re të vetme në Lituani (me rreth 5.000 ushtarë) e solli Bundeswehrin gjerman në kufirin e kapaciteteve ekzistuese.

Evropa me dy shpejtësi?

Presidentja eKomisionit Evropian, Ursula von der Leyen, do të propozojë këtë javë një “zbutje” të rregullave strikte në lidhje me masën maksimale të borxhit kombëtar, që është përcaktuar me Traktati i Mastrihtit. Konkretisht, kjo do të thotë që qeveritë e vendeve anëtaremund të investojnë miliarda euro shtesë në tanke, avionë luftarakë ose municione, pa llogaritur këto investime në deficitin e lejuar të parashikuar nga Traktati i Mastrihtit.

Kancelari Olaf Scholz e mbështet këtë propozim, i cili është në përputhje me qëndrimin e shpallur gjerman se mbrojtja duhet të mbetet në juridiksionin e autoriteteve kombëtare, pra që shpenzimet për armatim të financohen nga buxhetet e shteteve anëtare.

Për të përshpejtuar bashkëpunimin e sigurisë në Evropë, Qendra e Politikave Evropiane (EPC) me qendër në Bruksel sugjeron që 27 vendet e BE-së nuk duhet të përpiqen shumë për të arritur në vendime unanime, por në vend të kësaj që ato vende që duan ta bëjnë këtë duhet të ecin përpara më shpejt. Në këtë “koalicion të vullnetarëve”, siç thuhet, duhet të përfshihen edhe vendet që aktualisht nuk janë anëtare të Unionit, si Britania e Madhe apo Norvegjia.

Këto vende do të paguanin para në një fond të përbashkët (Fondi Evropian i Financimit të Sigurisë), dhe me fondet e përbashkëta, siç u tha më tej, mund të arrihet “efekti i levës financiare”. Duke bashkuar forcat, ne mund të marrim hua shumë më tepër sesa do të ishte e mundur me shumën e kapaciteteve tona individuale.

Borxhet e përbashkëta: po apo jo?

Franca,Spanja dhe Greqia duan që armatimet evropiane të paguhen me hua të përbashkëta evropiane, të cilat do të ndihmonin në shmangien e një barrë shtesë mbi buxhetet e tyre kombëtare tashmë të mbingarkuara. Para së gjithash, është presidenti francez Emmanuel Macron ai që propozon krijimin e një fondi evropian të mbrojtjes ushtarake, i modeluar sipas fondit të BE-së për tejkalimin e pasojave të menaxhimit të krizave gjatë pandemisë së koronavirusit.

Por ministri gjerman i Financave nuk është dakord. Edhe disa vende të tjera që praktikojnë disiplinë të rreptë buxhetore kanë rezerva të ngjashme. Këto vende preferojnë një koncept ku shpenzimet e mbrojtjes do të mbeten përgjegjësi e qeverive kombëtare në të ardhmen. Megjithatë do të ishte krejtësisht e paqartë se si vende si Spanja apo Italia, të cilat shpenzojnë më pak se 1.5 për qind të PBB-së së tyre për mbrojtje, mund t’i afrohen objektivit të shpallur të NATO-s prej 2% të PBB-së në të ardhmen, veçanërisht kur e shikojmë në kontekstin e borxhit të tyre (shumë) të lartë shtetëror?

Armët e përbashkëta?

Deri më tani, blerja e përbashkët e armëve ka qenë një përjashtim brenda BE-së. Pasojë e kësaj praktike është fakti se pesë herë më shumë sisteme të ndryshme të armëve përdoren në Evropë sesa në SHBA. Nga pikëpamja ekonomike, do të ishte shumë më mirë të shpallej një tender për zhvillimin e armëve të reja, dhe këtë punë t’ia jepte koncernit që prodhon pajisje ushtarake dhe jep ofertën më të mirë. Nëse të gjitha ushtritë, për shembull, do të blinin një model tankesh të rënë dakord paraprakisht, atëherë prodhimi i një numri më të madh tankesh do të ishte përfundimisht më i lirë (për copë).

Ajo që duket të jetë një ide e mirë ekonomikisht, shpesh dështon për shkak të egoizmit kombëtar. Deri më tani,Ministria e Mbrojtjeska preferuar blerjen e sistemeve të prodhuara nga fabrikat vendase të armëve. Zbatimi i projekteve të përbashkëta do të vonohej për shkak të procesit të ndërlikuar të harmonizimit të pozicioneve.

Sipas ekspertëve ushtarakë, prokurimi i përbashkët është, pavarësisht gjithë kësaj, diçka që ka potencialin më të madh për pajisjen më të mirë të ushtrisë me kosto të përballueshme.

Kredi të favorshme?

Anëtarë të shumtë të BE-së janë të bashkuar në vlerësimin e tyre se Banka Evropiane e Investimeve (EIB) duhet të miratojë kredi të favorshme për blerjen e armëve dhe municioneve. Deri më tani, kjo nuk ka qenë në përputhje me statutet e BEI-së.

Prodhimi i armëve mbështetet nga linja krediti vetëm në raste të jashtëzakonshme – në parim vetëm kur armët mund të përdoren edhe për qëllime civile, për shembull për satelitë ose drone. “Zbutja” e këtyre rregullave mund të lejojë kompanitë e mesme në sektorin e armëve dhe të mbrojtjes në veçanti të “furnizohen” me kredi të favorshme./DW



Ju sugjerojmë

Dogjën makinën e 30-vjeçarit/ Identifikohen autorët, arrestohet një prej tyre
Aktualitet

Dogjën makinën e 30-vjeçarit/ Identifikohen autorët, arrestohet një prej tyre

2 Qershor, 2025 11:44 am
Debate te “Ligjet”/Dogjani: Qytetarët s’votuan të lirë! Bushka: Analizën bëjeni në..
Aktualitet

Debate te “Ligjet”/Dogjani: Qytetarët s’votuan të lirë! Bushka: Analizën bëjeni në..

2 Qershor, 2025 11:38 am
Dështon sërish të zgjidhet kryetari i Kuvendit në Kosovë
Aktualitet

Teatri vazhdon/ Kosova pa Kuvend 4 muaj pas zgjedhjeve, dështon seanca e 25-të

2 Qershor, 2025 11:20 am
Ukraina dhe Rusia zhvillojnë bisedime në Stamboll me gjithë intensifikimin e sulmeve
Bota

Ukraina dhe Rusia zhvillojnë bisedime në Stamboll me gjithë intensifikimin e sulmeve

2 Qershor, 2025 10:55 am
Plagosja e 15 vjeçarit, në kërkim autori e pronari i picerisë/Në pranga 3 punonjësit
Aktualitet

Plagosja e 15 vjeçarit, në kërkim autori e pronari i picerisë/Në pranga 3 punonjësit

2 Qershor, 2025 10:55 am
Digjen dy automjete në Maliq, dyshime për zjarrvënie të qëllimshme
Aktualitet

Digjen dy automjete në Maliq, dyshime për zjarrvënie të qëllimshme

2 Qershor, 2025 10:47 am
Berisha paraqitet sot në SPAK, PD proteston
Aktualitet

Berisha lexon mesazhin që la në SPAK:Altin Dumani do quhet Altin Troplini,kjo zyrë..

2 Qershor, 2025 10:29 am
Nga sot nisin regjistrimet në kopshte e çerdhe në Tiranë, procedurat që ndiqen
Aktualitet

Nga sot nisin regjistrimet në kopshte e çerdhe në Tiranë, procedurat që ndiqen

2 Qershor, 2025 10:26 am
Apartamente dhe garazhe,kërkohet sekuestrimi i pasurive të një personi me precedent penal
Aktualitet

Ndërtesë, makina dhe biznes/ Sekuestrohen pasuritë e të dënuarit për drogë në Angli

2 Qershor, 2025 10:17 am
Situata në Gaza/ Dëshmitarët kundërshtojnë versionin izraelit për masakrën në Rafah
Bota

Situata në Gaza/ Dëshmitarët kundërshtojnë versionin izraelit për masakrën në Rafah

2 Qershor, 2025 10:12 am
Para
Rama në “Sy m’sy”: BE kurrë nuk është në situatën e një bamirësi, e do vendin tonë me standarde

Rama në “Sy m’sy”: BE kurrë nuk është në situatën e një bamirësi, e do vendin tonë me standarde

“Asnjë sondazh nuk e nxjerr kënetën përpara”/ Rama: Thonë të vërtetën, populli nuk ha bar!

“Asnjë sondazh nuk e nxjerr kënetën përpara”/ Rama: Thonë të vërtetën, populli nuk ha bar!

“E keni parë sa e paguan këneta ‘Latifin”/ Rama për Berishën: Kësaj radhe do të hajë aq shumë gola, sa do të rrijë duke thënë ma çanë rrjetën

“E keni parë sa e paguan këneta ‘Latifin”/ Rama për Berishën: Kësaj radhe do të hajë aq shumë gola, sa do të rrijë duke thënë ma çanë rrjetën
















TE FUNDIT

Dogjën makinën e 30-vjeçarit/ Identifikohen autorët, arrestohet një prej tyre

Dogjën makinën e 30-vjeçarit/ Identifikohen autorët, arrestohet një prej tyre
2 Qershor, 2025

Policia ka zbardhur ngjarjen e ndodhur në Korçë, ku dy shtetas i dogjën automjetin një 30-vjeçari, në orët e para...

Lexo më shumë

Debate te “Ligjet”/Dogjani: Qytetarët s’votuan të lirë! Bushka: Analizën bëjeni në..

Debate te “Ligjet”/Dogjani: Qytetarët s’votuan të lirë! Bushka: Analizën bëjeni në..
2 Qershor, 2025

Komisioni i Ligjeve e ka nisur mbledhjen e sotme shoqëruar nga debatet dhe akuzat për manipulim zgjedhjesh. Deputeti i PD,...

Lexo më shumë

Teatri vazhdon/ Kosova pa Kuvend 4 muaj pas zgjedhjeve, dështon seanca e 25-të

Dështon sërish të zgjidhet kryetari i Kuvendit në Kosovë
2 Qershor, 2025

Ka dështuar për të 25 herë seanca për konstituimin e Kuvendit të Kosovë pasi nuk është arritur dakordësimi mes palëve....

Lexo më shumë

Ukraina dhe Rusia zhvillojnë bisedime në Stamboll me gjithë intensifikimin e sulmeve

Ukraina dhe Rusia zhvillojnë bisedime në Stamboll me gjithë intensifikimin e sulmeve
2 Qershor, 2025

Delegacionet nga Ukraina dhe Rusia pritet të takohen më 2 qershor, në Stamboll, për rundin e radhës të bisedimeve për...

Lexo më shumë
Opinion.al

Kategoritë

Kryesore

Aktualitet

Unë Shkruaj

Komente

Bota 

Sport 

Instabiz

Opinion Web Tv

Lifestyle

Galeri

Rreth Nesh

ON AIR: E hene – E marte – E merkure – 22:15 E ejnte – 21:00

OPINION nga Blendi Fevziu. Emisioni politik me i ndjekur dhe me i preferuar ne ekranet shqiptare.
“Opinion” vjen ne kater takime cdo jave – e hene, e marte, e merkure dhe takimi tradicional i te ejntes mbrema.
Cdo jave ne studion e Tv Klan, komente, analiza, debate, komente, intervista, personazhe, deshmi dhe fakte konkrete. Ngjarjet me te fundit dhe me te rendesishme ne jeten politike dhe sociale te vendit, me debatet, opinionet dhe analizat e te ftuarve ne studio.
Salloni i politikes dhe aktualitetit hap dyert 4 mbremje ne jave, per te degjuar opinionet e politikaneve dhe analisteve. Padron i shtepise, gazetari dhe analisti Blendi Fevziu.

Të gjitha të drejtat e rezervuara Opinion ©2025
Dev By Techzero1.com

Nuk ka rezultat
View All Result
  • Hyrja
  • Kryesore
  • Aktualitet
    • Politikë
    • Kronikë
    • Sociale
  • Unë shkruaj
  • Komente
  • Bota
  • Sport
  • InstaBIZ
  • OPINION WEB TV
    • Emisionet
    • U tha në Opinion
    • Si u Veshën
  • Life Style
    • Shëndeti
    • Jetë dhe Stil
    • Teknologji
    • Kulturë

Të gjitha të drejtat e rezervuara Opinion ©2025
Dev By Techzero1.com