Nga Alfred Peza
Shija e një të diele me diell ndryshon cilësi,- pavarësisht se ndërrimi i orës të kujton se po hedhim hapin e parë drejt dimrit,- kur mëson lajme si ai i largimit nga jeta të Adelajda Xhamanit. Jo thjeshtë dhe vetëm për shkak se ishte gazetare, dhe një njeri i njohur publikisht. As edhe vetëm për shkak të moshës aq shumë të re, pjese e një trendi të frikshëm në rritje për shkaqe nga më të ndryshmet, që po i’a dorëzon Zotit të botës nëntokësore, shumë nga të rinjtë e të rejat tona. Mbi të gjitha për një shak më madhor se këto, e krejt tjetër.
Ajo që të dhemb më shumë në këtë rast, është simbolika që bartte brenda saj, jeta e një 31 vjecareje, që u bë simboli i thyerjes së disa miteve e tabuve. Jo vetëm duke hyrë në një emision si Big Brother, pasi la jashtë të fejuarin dhe duke dalë prej andej me të dashurin e ri që i’a desh shpirti, pas një historie në formën e një telenovele live të ndjekur nga e gjithë Shqipëria. Por, edhe duke vijuar më pas, derisa goditja tradhëtare i mori jetën, një përpjekje të admirueshme për të ndryshuar njëherë e përgjithmonë statusin e saj social e shoqëror. Duke sfiduar shumëkënd e shumëcka, e mbi të gjitha veten.
E gjitha kjo ka ndodhur me vajzën e dikurshme që jetonte në një qytet bregdetar vetëm 50 kilometra larg kryeqytetit të Shqipërisë, e që ishte mësuese në një fshat pak kilometra më tutje. Imagjinoni se cfarë ndodh më thellë nëpër fshatrat dhe qytezat e harruara nëpër Shqipëri e në të gjitha trojet e tjera shqiptare në Ballkan, me shumë “Adelajda” të tjera. E sigurtë është, që drama dhe tragjedia e tyre konsumohet ore e cast jashtë syve tanë dhe jashtë kamerave të emisioneve televizve që transmetojnë jetën e dikujt 24 orë non stop, pa ndërprerje.
Zemra e Adelajdës nuk kishte me sa duket më fuqi që ta përballonte të gjithën këtë. Si një version shqiptar i Mitit të Sizifit, ajo me siguri ka tentuar me dhjetra herë që ta ngjiste gurin e ëndrrave të saj në majën që i kishte caktuar vetes, pa ia arritur kurrë që ta pushtonte atë. Sepse ne jetojmë ende në këtë vend të hapur, por me një shoqëri që konsumohet nëpërmjet vetëmbylljes neotomane. Një qerthull që na ka futur në kurthin e ri të një lufte kulturash e qytetërimesh brenda familjeve, grupeve shoqërore, fshatrave, lagjeve, qytezave, qyeteve dhe deri këtu brenda përbrenda edhe vetë kryeqytetit tonë, Tiranë. Një luftë që po numëron viktimat e veta të përditëshme, pasojë e kulturës së dhunës gjithfarësh, intrigës, zilisë, egoizmit të pafre dhe heronjve të rinj të një kohe të paskrupullt.
Nuk e kam njohur nga afër Adelajdën, sepse gjatë kohës që ajo u fut të punonte në media, unë hyra në politikë. Por duke qenë se kam jetuar disa vite në Kavajë, ku edhe kam kryer shkollën 8-vjecare, si njohës i mentalitetit të qytetit dhe asaj zone, pata shkruar një shkrim në kohën kur ajo ishte në kulmin e vëmendjes për shkak të historisë së saj “të bujshme” me një djalë simpatik që njohu në emisionin aq të ndjekur atë kohë në televizion. Ajo e kish lexuar me sa duket, sepse sa herë që shkëmbeheshim, më përshendeste shumë përzerësisht dhe në të vetmin takim që patëm rastësisht para zgjedhjeve të 25 qershorit të këtij viti, edhe ma shprehu.
Duket qartë që ajo luftoi fort për jetën, duke ndjekur instiktin dhe duke paguar cmimin e sfidës. Jeta e saj, me plus minueset e veta, nuk është gjë tjetër, vecse kopja publike e jetëve të shumë “Adelajdave” të tjera, jo vetëm në Shqipëri por kudo në botë. Eshtë jeta e të gjitha atyre vajzave dhe grave, që nuk pajtohen kurrë që ta lenë fatin e tyre, në duart e të tjerëve e aq më pak, të mocalit të paragjykimit dhe rregullave të pashkruara të atij farë morali kolektiv allaturka që proklamohet edhe sot nën veshjet “Dolce& Gabbana” e “Louis Vuitton”.
Ajo pagoi cmimin, duke ikur nga kjo jetë, e lumtur. Sepse ia arriti asaj që jo gjithkush si ajo, i’a del. Adelaida iku e re, papritur dhe para kohe. Por, e lirë. Liria e saj dhe e gjithkujt, qoftë edhe një orë, një ditë apo një vit, vlen shumë më tepër se cdo jetë tjetër që shuhet kurdo që fati dhe Zoti troket. Ajo si shumë nga ne, mund të ketë dashur që ta ndryshonte Kavajën, Tiranën, Shqipërinë dhe botën. Nuk ia arriti, sigurisht. Por jam i sigurtë se ajo po ikën e qetë në atë botë, sepse ajo arriti shumë më tepër se kaq. Ajo i’a arrit si pakkush, të ndryshojë fillimisht veten e saj. Kjo është fitorja më e madhe që mund të arrijë cdokush në këtë jetë. Lamtumirë!
