Është zhvilluar dhe testuar lista e parë e kontrollit për të përcaktuar nëse një inteligjencë artificiale ka një ndërgjegje, por asnjë nga algoritmet aktuale nuk e ka kaluar provimin, madje as ChatGpt.
Propozimi për të përcaktuar një listë të kritereve të dobishme nëse një IA mund të konsiderohet “i ndërgjegjshëm” erdhi nga një grup ndërkombëtar prej 19 neuroshkencëtarësh, filozofësh dhe shkencëtarësh kompjuterikë të udhëhequr nga Patrick Butlin, i Universitetit të Oksfordit dhe Robert Long, i Qendrës për Sigurinë e AI në Kaliforni.
Hulumtimi, i cituar nga revista “Nature” në faqen e saj të internetit, është në internet në arXiv , platforma që mirëpret kërkimet që ende nuk i janë dorëzuar komunitetit shkencor për ekzaminim.
Qëllimi është të vendosen bazat për diskutimin mbi marrëdhëniet e ardhshme midis njeriut dhe makinave. Vitet e fundit, IA-të kanë treguar se po bëjnë përparim të jashtëzakonshëm dhe në disa raste kanë arritur kapacitete të tilla që të jenë entitete pothuajse të ndërgjegjshme, me sa duket të aftë për të ndjerë emocione dhe për të njohur identitetin e tyre.
Pavarësisht nëse është një kafshë, një zë artificial apo një makinë, etiketimi i diçkaje ‘të ndërgjegjshme’ ndryshon thellësisht mënyrën se si ne lidhemi me të, por megjithëse njeriu ka reflektuar mbi vetëdijen për mijëra vjet, ende nuk ka një përkufizim të përbashkët. Është edhe më e vështirë të zbatohet koncepti i ndërgjegjes dhe një entiteti jobiologjik, por krejtësisht artificial.
Në këtë kontekst, në përpjekje për të lehtësuar debatin, 19 studiuesit u përpoqën të sintetizojnë gjashtë teoritë aktuale që përpiqen të përcaktojnë konceptin e ndërgjegjes dhe t’i përshtatin ato me temën e inteligjencës artificiale. Studiuesit gjithashtu aplikuan të njëjtat kritere për sistemet ekzistuese të IA, duke përfshirë ChatGpt dhe duke arritur në përfundimin se asnjëri prej tyre nuk i plotëson kërkesat e ndërgjegjes të listuara në bazë të listës së kontrollit.
Autorët e hulumtimit shtojnë se puna është ende larg ofrimit të një lloj testi vlerësimi për ndërgjegjësimin e IA, por do të jetë një pikënisje për zhvillimin e metodave koherente dhe të përbashkëta të analizës.
