Nga Aurenc Bebja
“El Diario Palentino” ka botuar, të enjten e 22 nëntorit 1962, intervistën ekskluzive asokohe me mbretëreshën Geraldinë në Madrid, të cilën, Aurenc Bebja, nëpërmjet Blogut “Dars (Klos), Mat – Albania”, e ka sjellë për publikun shqiptar :
Një studente e re e spanjishtes studion në Madrid : Mbretëresha e Shqipërisë
“Unë kam zgjedhur Spanjën për mikpritjen dhe paqen e saj”
Geraldina e Shqipërisë ka në plan të bëhet biznesmene
Qyteti i “Puerta de Hierro” është lagjja autentike e banimit të Madridit. Vilat, rezidencat dhe shtëpitë janë të shpërndara në një zonë të ripyllëzuar me pisha dhe akacie. Lëndinat e mirëmbajtura dhe pishinat janë dekorimi i jashtëm i secilës prej rezidencave në këtë zonë të lakmueshme.
Vetëm makinat e modeleve më të fundit qarkullojnë përgjatë rrugëve të saj gjarpëruese. Në heshtje. Zhurmat janë pesëqind metra larg. Mund të thuhet, pa frikë nga ekzagjerimi, se vetëm në qytetin “Puerta de Hierro” dëgjohet cicërima e zogjve dhe hapat e atyre pak njerëzve që udhëtojnë në këmbë.
Prej shumë pak ditësh kjo lagje ka fqinjë, jeta më intime e të cilëve është transmetuar në vazhdimësi vitet e fundit nga shtypi i mbarë botës. Emrat e tyre : mbretërit e Shqipërisë, Geraldina dhe djali i saj Leka, i konsideruar si mbreti më i gjatë në botë : 2.04 metra.
Dy jetë paralele
Jeta e mbretëreshës Geraldinë shkon paralelisht me atë të një mbretëreshe tjetër : Joanës së Bullgarisë. Që të dyja mbretëruan mbi shtete të vogla në vitet më të vështira të kohës sonë : ato midis luftës së fundit botërore. Të dyja u detyruan të braktisin skeptret, kurorat dhe fronet përballë pushtimit kriminal komunist të shteteve të tyre. Të dyja të reja, të veja, merren me rehatinë e fëmijëve të tyre; Simoni, për mbretëreshën e Bullgarisë; Leka për mbretëreshën e Shqipërisë. Në paralelizmin e jetës së tyre ka eksode shqetësuese, vështirësi ekonomike e zhgënjime. Dhe sikur të mos mjaftonte kjo rastësi, Joana dhe Geraldina kanë zgjedhur vendlindjen tonë si vendbanimin e tyre të fundit.
Kjo është arsyeja që u prita për herë të parë dhe ekskluzivisht, në rezidencën e re të mbretërve të Shqipërisë. Është mesditë. Një diell përkëdhelës vjeshte madrilen vërshon kopshtin plot lule, mes të cilave mbizotërojnë krizantemat. Në verandë, mbretëresha Geraldinë lexon një biografi të Marie Antoinette. Në krah të saj është mbesa e saj, princesha bukuroshe Julia de Baghy.
Mbretëresha, e cila ka një reputacion si një grua elegante për shkak të thjeshtësisë së saj, ka veshur një fund të zi dhe një triko. Një gjerdan prej fildishi me tre fije përputhet me dy rrathë, të bërë gjithashtu prej fildishi. Në gishtin e unazës së dorës së djathtë, simboli shprehës i vejushërisë : dy unaza diamanti të vendosura në platin.
Vuajtjet e eksodit të saj të dhimbshëm nuk ia kanë pakësuar aspak bukurinë e saj, tashmë të qetë, as dritën e shndritshme të syve të saj blu.
Ende nuk kemi mbaruar marrjen e orendive, më tha ajo në një frëngjishte të saktë dhe muzikore.
Te dera, e parkuar, makina e saj. Në garazh, ajo e djalit të saj, Leka. Një bulldog është ulur në këmbët e tij dhe na shikon me dyshim.
Pasi kemi bërë xhiron me të në kopsht, të cilit ajo i kushton disa orë të ditës, kalojmë në katin përdhes, të mobiluar me shije dhe maturi; mobilje solide dhe me stil. Buqeta me lule, dhurata nga miqtë e saj në Madrid, mbushin sallonin. Në një cep, në një raft, një kornizë fotografie tregon disa imazhe të Zogut, bashkëshortit të saj. Përballë murit, një fotografi e madhe e Lekës, i veshur me uniformë.
Arsyet e zgjedhjes së Madridit
Gjatë jetës sonë profesionale, ne kemi pasur kënaqësinë të jemi pritur nga shumë monarkë. Disa në fron, dhe të tjerë të rrëzuar nga froni dhe në mërgim. Asnjë intervistë nuk na është ofruar kaq e thjeshtë dhe e përzemërt si kjo me Geraldinën e Shqipërisë.
Koloneli Hysen Selmani, adjutanti i Madhërisë së Tij Mbretit Leka, është i pranishëm në bisedën tonë, Princesha Julia de Baghy, e ulur në mënyrë familjare në krahun e divanit të zënë nga mbretëresha.
— Cila ishte arsyeja që zgjodhët Madridin për ta bërë vendbanimin tuaj të përhershëm ?
— Unë kam zgjedhur Spanjën, të cilën e kam njohur në dy udhëtime të mëparshme, e ftuar nga mbretëresha e Bullgarisë, sepse është një vend që e dua jashtëzakonisht për mikpritjen e tij, për të cilin ka disa shembuj, për fisnikërinë dhe mbi të gjitha për sistemi i tij politik, i cili garanton një paqe që na nevojitet në botë.
Buzëqeshja nuk zhduket për asnjë çast nga shprehja e qetë e Geraldinës. Askush nuk do të dyshonte se pas kësaj qetësie dhe këtij toni të vogël të përgjigjeve të saj fshihet një jetë plot hidhërime të të gjitha llojeve.
— A mund të na tregoni, Madhëri, cilat kanë qenë momentet më të hidhura të eksodit tuaj ?
— Të gjitha eksodet janë shumë të dhimbshme. Por i yni u përkeqësua nga vdekja e papritur e burrit tim (1961) dhe nga vështirësitë ekonomike që na rrethuan pasi u larguam me nxitim nga Shqipëria. Anglia, Egjipti dhe Franca ishin skenat e tragjedisë sonë ndër vite.
Arsyeja e jetës së saj : i biri
Por Geraldinës i mbeti ëndrra dhe arsyeja e jetës së saj : djali i saj Leka. Gjatë gjithë këtyre viteve që pasuan rrëzimin e saj nga froni, ajo u shndërrua në një nënë shembullore që jetoi vetëm e shqetësuar për Lekën.
— Çfarë ju ka shqetësuar më shumë : Leka princ apo Leka mbret ?
— Më interesonte vetëm edukimi (formimi) i tij për fatet e larta që një ditë mund t’i rezervojë jeta. Sepse, edhe nëse mund të duket naive, ne, si të gjithë ata që mbeten jashtë vendit të tyre kundër dëshirës së tyre, jetojmë vetëm me shpresën për t’u kthyer një ditë.
— Si është jeta e një mbretëreshe në mërgim ?
Geraldina buzëqesh. Dora e saj e djathtë përkëdhel me nostalgji unazën e dyfishtë të martesës në dorën e majtë.
— Shumë e vështirë. Më shumë se sa supozohej. Ne duhet të jetojmë në të njëjtat linja (standarte) si në kohët e lumtura të mbretërimit. Dhe gjithmonë plot shpresë sepse edhe pas kufijve të vulosur nga komunizmi është një popull që pret lirinë dhe kthimin e mbretit të tij.
Gazetat dhe revistat në mbarë botën transmetojnë vazhdimisht, pa ton dhe pa masë, problemet ekonomike të familjes mbretërore të Shqipërisë, të rënduara mbi të gjitha nga bllokimi i pasurisë nga qeveria italiane të bashkëshortit të saj, mbretit Zog.
— A do të donte Madhëria juaj ta sqaronte këtë problem për të shmangur interpretimet e rreme ?
— Është e vërtetë që kam pasur dhe kam probleme shumë të rënda financiare për shkak të këtij bllokimi të paligjshëm. Por tani për tani nuk mund të shpjegoj asgjë më shumë, pasi çështja është në duart e avokatëve të mi.
Së fundmi, një agjenci italiane përhapi lajmin se gjykatat italiane kishin vendosur përfundimisht kundër mbretëreshës, duke i mohuar asaj të drejtat për pasurinë e bashkëshortit të saj, mbretit Zog, të depozituar në Bankën Kombëtare të Shqipërisë dhe të tërhequr nga qeveria italiane.
— Nuk është e vërtetë, — u përgjigj mbretëresha. Ende nuk ka pasur ndonjë dështim në këtë drejtim.
Mbretëresha do të bëhet biznesmene
Siç më bën me dije, Madhëria e Saj, ajo dhe djali i saj kanë në plan të investojnë kapitalin e tyre në vendin tonë dhe t’i përkushtohen biznesit.
— Kohët kanë ndryshuar dhe të punosh sot është diçka që të fisnikëron.
Kur intervista po përfundonte, në sallon u shfaq mbreti Leka. Gjatësia e tij të komplekson, por simpatia e tij të bën të harrosh gjithçka.
Ai pozoi me kënaqësi me nënën e tij dhe nuk e kishte problem të dilte në kopsht që të bënim disa foto me mbretëreshën.
— Do të doja që të bënit publike kënaqësinë tonë që mundëm të realizonim një dëshirë shumëvjeçare : të jetojmë në Spanjë, — më thotë monarku i ri. — Shpresoj që një ditë fati im të ndryshojë dhe të kthehem në vendlindje. Por nëse kjo nuk do të bëhet kurrë realitet, do të dëshiroja të jetoja gjithmonë në këtë tokë, të cilës bota e lirë i detyrohet kaq shumë.
Po bëhej vonë. Orari i mësimit të spanjishtes për mbretëreshën po afronte. Duhej t’u thonim lamtumirë. Mbretërit na shoqërojnë deri te porta e kopshtit dhe na thonë lamtumirë.
Mirë se vini në Spanjë !