Opinion.al
Nuk ka rezultat
View All Result
KONTAKT
  • Hyrja
  • Kryesore
  • Aktualitet
    • Politikë
    • Kronikë
    • Sociale
  • Unë shkruaj
  • Komente
  • Bota
  • Sport
  • InstaBIZ
  • OPINION WEB TV
    • Emisionet
    • U tha në Opinion
    • Si u Veshën
  • Life Style
    • Shëndeti
    • Jetë dhe Stil
    • Teknologji
    • Kulturë
Opinion.al
Nuk ka rezultat
View All Result

1960/ Të fundit e Skënderbeut, një dokumentar radiofonik për arbëreshët

2022/01/24 at 4:01 PM
në -Kulturë, Te Fundit
Kohë leximi: 4 min
A A
1960/ Të fundit e Skënderbeut, një dokumentar radiofonik për arbëreshët

Nga Aurenc Bebja

“Radiocorriere” ka botuar, me 9 korrik 1960, në faqen n°9, një shkrim në lidhje me një dokumentar asokohe mbi arbëreshët, “shqiptarët e fundit të Skënderbeut, të cilin, Aurenc Bebja, nëpërmjet Blogut “Dars (Klos), Mat – Albania”, e ka sjellë për publikun shqiptar :

 Një dokumentar radiofonik nga Mascilli dhe Talamo

 Të fundit e Skënderbeut

 Në Kalabri, pas disfatës së pësuar në luftën heroike kundër turqve, ende jetojnë me zakonet dhe traditat e tyre greko-shqiptare pasardhësit e kolonëve që erdhën në Jug duke ndjekur atdhetarin e madh.

 Gjyshet e Santa Sofia d’Epiro, në atë të Cosenza-s, u tregojnë ende sot nipërve të tyre, si dhe përrallat e repertorit të zakonshëm, bëmat e mëdha të heroit kombëtar shqiptar Gjergj Kastrioti i njohur si Skënderbeu. Thonë se heroi, i lindur në Shqipëri në vitin 1404, e kaloi rininë mes turqve, peng dhe shërbëtor i Sulltan Muratit II. Duke u bërë mysliman, ai luftoi kundër të krishterëve të Serbisë, Venedikut dhe Hungarisë. Derisa ndërroi flamurin dhe besimin, gjatë betejës së madhe të Kunovicës në vitin 1443, dhe nuk u hakmor kundër turqve, me shpatën e tij të mprehtë dhe ato të luftëtarëve të tij. Që atëherë, turqit u përpoqën më kot të shtypnin ish-shërbëtorin e sulltanit, i cili u bë mbrojtësi legjendar i pavarësisë së Shqipërisë dhe, siç e quante papa, “athleta Cristi”. Njëqind e dyqind mijë myslimanë të armatosur (gjysëm milioni e një milion, sipas biografëve të tij më entuziastë dhe më të theksuar) nuk mjaftuan për të thyer heroin, i cili, përveç mbrojtjes së Shqipërisë, gjeti kohën dhe mundësitë për të ofruar shërbime ushtarake për Ferdinandin e Napolit duke luftuar kundër Giovanni d’Anglò dhe Antonio Orsino-s, princit të Tarantos. Kastrioti u dëmshpërblye nga Ferdinando Trani, Monte Gargano dhe S. Giovanni Rotondo. Në gadishullin italian, ai la kolonitë shqiptare dhe shkoi të vdiste në atdheun e tij, jo me shpatë apo heshtë siç do të kishte dashur si një luftëtar i madh, por nga ethet.

Gjyshet e Santa Sofia d’Epiro shtojnë se me heroin mbërritën edhe shqiptarët e parë të vendit. Përkundrazi, këto erdhën disa vjet pas vdekjes së Skënderbeut, i thirrur nga peshkopi i Bisignano-s, i cili me ta mendoi të ripopullonte qytetin e shkatërruar nga murtaja. Natyrisht, pasardhësit e rinj të kolonistëve të lashtë shqiptarë nuk ëndërrojnë më të përsërisin bëmat e heroit të madh shqiptar dhe as të shfarosin turqit. Ata ëndërrojnë për motoçikleta dhe makina, qytetet në veri dhe veçanërisht Amerikën, ku kanë miq dhe të afërm që kanë emigruar në masë. Ata e ruajnë dhe flasin gjuhën shqipe në shtëpi, në kishë falen shqip, martohen sipas zakoneve shqiptare, por, kur merren me punë, flasin gjuhën kalabreze. Shpirti flet gjuhën e lashtë, ndërsa trupi flet të renë, thonë të vjetrit, të rinjtë buzëqeshin me këto aforizma. Sa për të kaluarën, ata e ndjejnë të gjallë vetëm faktin fetar, të cilin e ripërtërijnë në ritin katolik grek. Më këmbëngulës në zakonet dhe traditat shqiptare janë banorët e San Benedetto Ullano-s, gjithashtu në provincën e Cosenza-s, në të kaluarën një nga qendrat më të shquara intelektuale dhe kulturore të italo-shqiptarëve.

Këtu këngët, ritet e dasmës dhe veshjet e grave ndryshojnë dukshëm nga ato të zakonshmet në vendin tonë, por jo më shumë se sa ndryshojnë përdorimet dhe zakonet e disa vendeve në Sardenjë. Sapo kalon nga San Benedetto Ullano në San Demetrio Corone dhe në qendra të tjera në Kalabri apo Siçili, pak a shumë të hapura për jetën e shumicës së italianëve, të krijohet përshtypja se gjuha shqipe në gojën e këtyre kalabrezëve apo siçilianëve janë një lloj dialekti, jo aq i lehtë për t’u kuptuar sa dialekti napolitan apo romanesk, por jo më i vështirë se ai i logudorishtes, kaljarit apo gjenovez. Sa i përket zakoneve dhe ceremonive të ndryshme, ato thjesht duhen konsideruar ndër gjërat më të gjalla dhe më të bukura që ruhen në arkën e madhe të Noe-s të traditave popullore. Ne nuk mendojmë se këta bashkatdhetarë që janë tanët me gjuhë dhe zakone të ndryshme mund të konsiderohen se i përkasin një vendi tjetër, ashtu si amerikanët nuk i konsiderojnë si të huaja ato popullsi që kanë origjinë, fe dhe raca të ndryshme, dhe kanë jetuar për një kohë të gjatë në frymën e territorit të tyre dhe të zhvillimit të tyre shpirtëror.

Ju sugjerojmë

Akuzohen si “spiunë” të Rusisë, priftërinjtë ortodoksë refuzojnë të largohen nga Kievi
Bota

Akuzohen si “spiunë” të Rusisë, priftërinjtë ortodoksë refuzojnë të largohen nga Kievi

29 Mars, 2023 10:25 pm
Durrës/ Bie aksidentalisht nga lartësia e pallatit, vdes qytetari
Kronikë

Sherr në Tiranë, plagoset me thikë 19-vjeçari

29 Mars, 2023 10:07 pm
Probleme shëndetësore për Papa Françeskun, shtrohet në një spital të Romës
Bota

Probleme shëndetësore për Papa Françeskun, shtrohet në një spital të Romës

29 Mars, 2023 9:41 pm
Noterja mban peng gazetaren, burri i saj dhunon grupin e xhirimit të “Stop”
Aktualitet

Noterja mban peng gazetaren, burri i saj dhunon grupin e xhirimit të “Stop”

29 Mars, 2023 9:15 pm
Taksistë e punonjës karburanti, çfarë u ndodhi rrogëtarëve të bashkisë?
Aktualitet

Taksistë e punonjës karburanti, çfarë u ndodhi rrogëtarëve të bashkisë?

29 Mars, 2023 9:05 pm
“Malësori kishte gocën për dore”,flet dëshmitari që pa ngjarjen në Kavajë: Njëri u shtri…
Kronikë

“Malësori kishte gocën për dore”,flet dëshmitari që pa ngjarjen në Kavajë: Njëri u shtri…

29 Mars, 2023 8:41 pm
Vidhet gjatë natës banesa e 64-vjeçarit, hajdutët grabisin paratë dhe celularët
Kronikë

Elbasan/ 33-vjeçari qëllon veten me thikë në zemër

29 Mars, 2023 8:15 pm
Gjermania prezanton draft-reformat për imigracion, me fokus te punëtorët nga Ballkani
Bota

Gjermania prezanton draft-reformat për imigracion, me fokus te punëtorët nga Ballkani

29 Mars, 2023 8:07 pm
VIDEO/ Vrasja e dy personave në Kavajë, pamjet nga vendi i ngjarjes
Kronikë

VIDEO/ Vrasja e dy personave në Kavajë, pamjet nga vendi i ngjarjes

29 Mars, 2023 7:56 pm
Qëlloi me armë zjarri drejt një makine, arrestohet 39-vjeçari në Elbasan
Kronikë

Dy persona vranë njëri-tjetrin në Kavajë, Policia: Përdorën thikë dhe armë zjarri

29 Mars, 2023 7:42 pm
Para
Ministria e Shëndetësisë në Kosovë sqaron masat e reja anti-Covid

Ministria e Shëndetësisë në Kosovë sqaron masat e reja anti-Covid

“Laj gojën kur të përmendësh babanë tim”, ministrja nxehet me deputetin Murrizi

PS “ndez” motorët për zgjedhjet/Xhaçka e deleguara e socialistëve në Shkodër

Përfundon mbledhja e Kryesisë së PD, ja cilat janë 4 pikat që u miratuan

FSHF i nxori përgjimin/Reagon PD: Ajo është fytyra e vërtetë e Erion Veliaj





TE FUNDIT

Akuzohen si “spiunë” të Rusisë, priftërinjtë ortodoksë refuzojnë të largohen nga Kievi

Akuzohen si “spiunë” të Rusisë, priftërinjtë ortodoksë refuzojnë të largohen nga Kievi
29 Mars, 2023

Dhjetëra klerikë ortodoksë deklarojnë se do të qëndrojnë në manastirin historik të Kievit pavarësisht urdhrave të prerë që kanë marrë...

Lexo më shumë

Sherr në Tiranë, plagoset me thikë 19-vjeçari

Durrës/ Bie aksidentalisht nga lartësia e pallatit, vdes qytetari
29 Mars, 2023

Një person ka mbetur i plagosur mbrëmjen e sotme në zonën "Komuna e Parisit” në Tiranë. Mësohet se gjatë një...

Lexo më shumë

Probleme shëndetësore për Papa Françeskun, shtrohet në një spital të Romës

Probleme shëndetësore për Papa Françeskun, shtrohet në një spital të Romës
29 Mars, 2023

Papa Francesku duket se nuk është në gjendje shumë të mirë shëndetësore, pasi mësohet se së fundmi ai është shtruar...

Lexo më shumë

Noterja mban peng gazetaren, burri i saj dhunon grupin e xhirimit të “Stop”

Noterja mban peng gazetaren, burri i saj dhunon grupin e xhirimit të “Stop”
29 Mars, 2023

Dritan Harapi një banor i Fierit, tregoi për “Stop” se kishte një tokë arë 5 mijë m2, të cilën ia...

Lexo më shumë
Opinion.al

Kategoritë

Kryesore

Aktualitet

Unë Shkruaj

Komente

Bota 

Sport 

Instabiz

Opinion Web Tv

Lifestyle

Galeri

About Us

ON AIR: E hene – E marte – E merkure – 22:15 E ejnte – 21:00

OPINION nga Blendi Fevziu. Emisioni politik me i ndjekur dhe me i preferuar ne ekranet shqiptare.
“Opinion” vjen ne kater takime cdo jave – e hene, e marte, e merkure dhe takimi tradicional i te ejntes mbrema.
Cdo jave ne studion e Tv Klan, komente, analiza, debate, komente, intervista, personazhe, deshmi dhe fakte konkrete. Ngjarjet me te fundit dhe me te rendesishme ne jeten politike dhe sociale te vendit, me debatet, opinionet dhe analizat e te ftuarve ne studio.
Salloni i politikes dhe aktualitetit hap dyert 4 mbremje ne jave, per te degjuar opinionet e politikaneve dhe analisteve. Padron i shtepise, gazetari dhe analisti Blendi Fevziu.

Të gjitha të drejtat e rezervuara Opinion ©2023
Dev By Techzero1.com

Nuk ka rezultat
View All Result
  • Hyrja
  • Kryesore
  • Aktualitet
    • Politikë
    • Kronikë
    • Sociale
  • Unë shkruaj
  • Komente
  • Bota
  • Sport
  • InstaBIZ
  • OPINION WEB TV
    • Emisionet
    • U tha në Opinion
    • Si u Veshën
  • Life Style
    • Shëndeti
    • Jetë dhe Stil
    • Teknologji
    • Kulturë

Të gjitha të drejtat e rezervuara Opinion ©2023
Dev By Techzero1.com