Opinion.al
Nuk ka rezultat
View All Result
KONTAKT
  • Hyrja
  • Kryesore
  • Aktualitet
    • Politikë
    • Kronikë
    • Sociale
  • Unë shkruaj
  • Komente
  • Bota
  • Sport
  • InstaBIZ
  • OPINION WEB TV
    • Emisionet
    • U tha në Opinion
    • Si u Veshën
  • Life Style
    • Shëndeti
    • Jetë dhe Stil
    • Teknologji
    • Kulturë
Opinion.al
Nuk ka rezultat
View All Result

1939/Shkrimi i gazetës franceze mbi vlerën kulturore të disqeve shqiptare

2020/10/24 at 9:52 AM
në -Kulturë, Te Fundit
Kohë leximi: 4 min
A A
1939/Shkrimi i gazetës franceze mbi vlerën kulturore të disqeve shqiptare

Nga Aurenc Bebja, Francë – 24 Tetor 2020


“La Dépêche” ka botuar, të martën e 11 prillit 1939, në faqen n°6, një shkrim të gazetarit, shkrimtarit dhe folkloristit francez Roger Dévigne, tepër interesant për kohën, në lidhje me vlerën kulturore folklorike të disqeve shqiptare dhe mungesën e tyre në mjediset franceze, të cilin, Aurenc Bebja, nëpërmjet Blogut “Dars (Klos), Mat – Albania”, e ka sjellë për publikun shqiptar :

Muzeu i tingullit

Disqet shqiptare

“Edhe një herë, thashethemet e tmerrshme të lajmeve na kujtojnë se një koleksion disqesh nuk ka vetëm vlerë muzikologjike dhe rekreative, por edhe vlerë kulturore. Edhe një herë disku, duke evokuar zërat, këngët, lojërat, ëndrrat e popujve të largët dhe pak të njohur mund të na ndihmojë t’i kuptojmë më mirë ato. Do të shtoja : për t’i kuptuar më mirë me hidhërimet e tyre, kur bëhet fjalë, si sot, për shqiptarët.

Francezi, për të cilin thuhet se ka shumë pak njohuri në lëndën e gjeografisë, ende nuk ka shumë reputacion si një dashamirës i folklorit. Sidomos kur bëhet fjalë për folklorin fonografik. Për sa i përket Shqipërisë, në veçanti, pak francezë dinë për muzikën e saj popullore dhe këngët e saj. Megjithatë, shqiptarët kanë një folklor tingujsh shumë piktoresk, nga i cili janë regjistruar një numër i caktuar melodish. (Kryesisht nga firmat angleze dhe gjermane.)

Nëse shqiptarët janë pak si malësorët (highlanders) e Ballkanit (skocezët e lashtë, gjë kurioze, për më tepër, quheshin “Albains” para pushtimit nga Scots e Irlandës) mund të pranojmë, nga ana tjetër, se kënga popullore shqiptare nuk posedon as melankolinë harmonike dhe as madhështinë e egër të këngëve të vjetra skoceze.

Por ajo ka një aspekt shumë të theksuar territori që e bën atë mjaft karakteristike. Meloditë shqiptare tradhtojnë ndikimin islam shumë më tepër sesa ndikimin sllav. Përjashtojmë këtu meloditë specifike sllave të Shqipërisë, prej të cilave profesori Mazon, i Collège de France, ka bërë disa regjistrime të cilat gjenden në Muzeun e Fjalës. Por nëse ndikimi turk dhe mysliman është real në meloditë shqiptare, ato ende kanë personalitetin e tyre të përafërt, shijen e tyre të ashpër dhe origjinale.

Në fakt – sipas dijenisë tonë të paktën – ende nuk është bërë ndonjë studim i madh fonografik sistematik i folklorit shqiptar. Dhe kjo është edhe më shumë për të ardhur keq për “diskologjinë” dhe për shkencën, pasi ngjarjet aktuale nuk do të lehtësojnë, për një kohë të gjatë, kërkimet folklorike të këtij lloji. Në Francë, përveç tre disqeve të Muzeut të Fjalës, nuk ekziston, në asnjë katalog të firmave franceze asnjë disk nga Shqipëria. Sidoqoftë, mund t’i gjeni në Londër ose Berlin. Tek His Master’s Voice do të citoj : diskun n° A. M. 3000. Dy këngë të njohura nga Shqipëria e Jugut, të kënduara në duet, në një regjistër që shkon nga tingulli më i lartë tek ai më i ulëti i hundës, të cilët japin një efekt trimërie mjaft piktoresk.

Disku n° A. M. 2978, i cili përmban dy këngë të vjetra, përfshirë atë të Ali Tepelenës, pashait të famshëm të Janinës, i cili, siç e dimë, ishte shqiptar. Tjetra është një këngë nga Shqipëria Veriore, e kënduar nga një anëtar i një fisi prej Mati, dhe e shoqëruar nga një treshe violine, klarinete dhe mandoline.

Disku n° A. M. 2991. Ai përmban dy valle kombëtare shprehëse : Vallen Çamçe dhe Vallen Beratçe, të luajtura nga një orkestër nën tingujt mahnitës të klarinetës.

Shënoni gjithashtu, akoma tek His Master’s Voice, një disk me origjinë më pak folklorike, n° A. M. 3017. Është një kor vajzash të reja, që këndojnë në grup dhe që të kujton majft stilin e përgjithshëm të këngëve sllave.

Kujtojmë, tek Polydor, nga orkestra e Selim Efendiut, disqet n° 51107 dhe 51109. Pa i përkatur specifikisht folklorit, këta disqe janë shumë të larmishëm (shumëngjyrësh) dhe domethënës.

Tek Odéon, nga një orkestër e mirë popullore nga Tirana, vallja “Shkiptare” dhe vallja “Beratçe” (n° A. 237151). Le të përmendim gjithashtu : Gjethia (n° A. 237213); dhe sidomos “Bilbilo i mijeri bilbil” (n° A. 237011).

Nëse do të mund ta gjenit tashmë këtë përzgjedhje të vogël të disqeve shqiptare, do të kishit një pamje (ide) shumë mbresëlënëse të folklorit të këtij populli fatkeq. Marr guximin t’i sugjeroj Odéon-it, i cili po bën, në këtë moment në Paris, një përpjekje kaq interesante dhe të guximshme në interes që do të kishte, nëse kjo është e mundur, për të sjellë një ose dy disqe karakteristike në katalogun e tij shqip.”

Roger Dévigne

Blogu © Dars (Klos), Mat – Albania: https://www.darsiani.com/la-gazette/valle-camce-valle-beratce-kenge-matjane-gjethia-dhe-bilbilo-o-i-mijeri-bilbil-shkrimi-i-gazetes-franceze-me-1939-mbi-vleren-kulturore-folklorike-te-disqeve-shqiptare/



Ju sugjerojmë

U gjet nga policia në bulevardin ‘Dëshmorët e Kombit’,i mituri i dorëzohet prindërve
Aktualitet

Vodhi para dhe karta bankare në Ksamil, arrestohet 36-vjeçari hungarez

31 Korrik, 2025 10:14 am
Përmirësimi i…Bashkia e Tiranës hap aplikimet për qytetarët në vështirësi ekonomike
Aktualitet

Përmirësimi i…Bashkia e Tiranës hap aplikimet për qytetarët në vështirësi ekonomike

31 Korrik, 2025 9:57 am
Delta/Rriten ndjeshëm infektimet tek fëmijët në SHBA
Aktualitet

Fëmija 2 vjeç rrëzohet nga këndi i lojërave në Shëngjin, niset me urgjencë në Tiranë

31 Korrik, 2025 9:51 am
Ndezi zjarr për të hapur kullotat, arrestohet 26-vjeçari në Maliq
Aktualitet

Ndezi zjarr për të hapur kullotat, arrestohet 26-vjeçari në Maliq

31 Korrik, 2025 9:42 am
Gjashtë të vdekur dhe mbi 50 të plagosur nga sulmet ruse në Kiev
Bota

Gjashtë të vdekur dhe mbi 50 të plagosur nga sulmet ruse në Kiev

31 Korrik, 2025 9:34 am
Plagoset me armë zjarri 33-vjeçari në Borsh, arrestohet autori
Aktualitet

Plagoset me armë zjarri 33-vjeçari në Borsh, arrestohet autori

31 Korrik, 2025 9:17 am
Britania pezullon bisedimet tregtare me Izraelin pas ofensivës së re në Gazë
Bota

Britania e Madhe do të njohë shtetin palestinez me kusht

31 Korrik, 2025 9:09 am
Sot afati i fundit për bizneset për të liruar akset rrugore
Aktualitet

Sot afati i fundit për bizneset për të liruar akset rrugore

31 Korrik, 2025 8:58 am
Venecia: Tarifa për turistët i sjell qytetit 5,4 milion euro
Rajoni

Venecia: Tarifa për turistët i sjell qytetit 5,4 milion euro

31 Korrik, 2025 8:48 am
Gjysmë shekulli pas Helsinkit, a mund ta ruajë OSBE-ja rëndësinë e saj?
Bota

Gjysmë shekulli pas Helsinkit, a mund ta ruajë OSBE-ja rëndësinë e saj?

31 Korrik, 2025 8:38 am
Para
SHBA kritikon ashpër Turqinë, paralajmëron për “pasoja serioze”

SHBA kritikon ashpër Turqinë, paralajmëron për "pasoja serioze"

Reforma Zgjedhore/ Bylykbashi: Kemi gati propozime konkrete

Bylykbashi: Kodi Zgjedhor i Edi Rames 'vret' kandidatet e pavarur

Shpërndanin kokainë dhe heroinë në disa qytete, arrestohen dy persona

Shpërndanin kokainë dhe heroinë në disa qytete, arrestohen dy persona
















TE FUNDIT

Vodhi para dhe karta bankare në Ksamil, arrestohet 36-vjeçari hungarez

U gjet nga policia në bulevardin ‘Dëshmorët e Kombit’,i mituri i dorëzohet prindërve
31 Korrik, 2025

Një shtetas hungarez, i shpallur në kërkim për një rast vjedhjeje të ndodhur më 28 korrik në Ksamil, është ndaluar...

Lexo më shumë

Përmirësimi i…Bashkia e Tiranës hap aplikimet për qytetarët në vështirësi ekonomike

Përmirësimi i…Bashkia e Tiranës hap aplikimet për qytetarët në vështirësi ekonomike
31 Korrik, 2025

Bashkia Tiranë ka hapur aplikimet për qytetarët në vështirësi ekonomike për përmirësimin e kushteve të banesave. Ky program, i cili...

Lexo më shumë

Fëmija 2 vjeç rrëzohet nga këndi i lojërave në Shëngjin, niset me urgjencë në Tiranë

Delta/Rriten ndjeshëm infektimet tek fëmijët në SHBA
31 Korrik, 2025

Një fëmijë 2 vjeç është rrëzuar nga një kënd lojërash, në një kompleks pushimi në Shëngjin mbrëmjen e djeshme. Sipas...

Lexo më shumë

Ndezi zjarr për të hapur kullotat, arrestohet 26-vjeçari në Maliq

Ndezi zjarr për të hapur kullotat, arrestohet 26-vjeçari në Maliq
31 Korrik, 2025

Policia e Maliqit ka vënë në pranga një 26-vjeçar, pasi dyshohet se ka ndezur zjarr me qëllim hapjen e kullotave,...

Lexo më shumë
Opinion.al

Kategoritë

Kryesore

Aktualitet

Unë Shkruaj

Komente

Bota 

Sport 

Instabiz

Opinion Web Tv

Lifestyle

Galeri

Rreth Nesh

ON AIR: E hene – E marte – E merkure – 22:15 E ejnte – 21:00

OPINION nga Blendi Fevziu. Emisioni politik me i ndjekur dhe me i preferuar ne ekranet shqiptare.
“Opinion” vjen ne kater takime cdo jave – e hene, e marte, e merkure dhe takimi tradicional i te ejntes mbrema.
Cdo jave ne studion e Tv Klan, komente, analiza, debate, komente, intervista, personazhe, deshmi dhe fakte konkrete. Ngjarjet me te fundit dhe me te rendesishme ne jeten politike dhe sociale te vendit, me debatet, opinionet dhe analizat e te ftuarve ne studio.
Salloni i politikes dhe aktualitetit hap dyert 4 mbremje ne jave, per te degjuar opinionet e politikaneve dhe analisteve. Padron i shtepise, gazetari dhe analisti Blendi Fevziu.

Të gjitha të drejtat e rezervuara Opinion ©2025
Dev By Techzero1.com

Nuk ka rezultat
View All Result
  • Hyrja
  • Kryesore
  • Aktualitet
    • Politikë
    • Kronikë
    • Sociale
  • Unë shkruaj
  • Komente
  • Bota
  • Sport
  • InstaBIZ
  • OPINION WEB TV
    • Emisionet
    • U tha në Opinion
    • Si u Veshën
  • Life Style
    • Shëndeti
    • Jetë dhe Stil
    • Teknologji
    • Kulturë

Të gjitha të drejtat e rezervuara Opinion ©2025
Dev By Techzero1.com