Këto janë 10 informacionet kryesore që duhet të dini për NATO-n.
1-Mbrojtja kolektive: NATO u themelua në vitin 1949 si një bashkim prej 29 shtetesh nga Evropa dhe Amerika e Veriut që ka për detyrë të mbrojë popujt dhe territoret e vendeve pjesëmarrëse. Kjo aleancë është themeluar me principin e ‘mbrojtjes kolektive’, që do të thotë se nëse një vend i NATOS sulmohet atëherë edhe aleatët e këtij vendi janë të sulmuar. Për shembull kur terroristët sulmuan Amerikën me 11 shtator 2001, të gjithë aleatët ndihmuan Amerikën sikur edhe ata të ishin sulmuar. Që prej vitit 2014 NATO ka implentuar rritjen më të madhe për mbrojtjen kolektive që nga “Lufta e Ftohtë”. Shembull për këtë është formimi i 4 grupeve të mëdha multinacionale në vende si Estonia, Letonia, Lituani dhe Polonia jo për të nisur një luftë, por për ta parandaluar atë
2-Të menaxhojë krizat në botë
Të promovosh stabilitetin tek vendet fqinje si dhe të mbrosh njerëzit në shtëpitë e tyre do të thotë që duhet të merren masa të mëtejshme. Në vitin 1990 NATO ndaloi gjakderdhjen e mëtejshme në Bosnje dhe Kosovë. Që prej 2003 NATO ka ndihmuar që Afganistani të mos jetë më ‘parajsë’ për grupe terroriste. Gjithashtu që prej 2016-tës NATO ka ndihmuar në adresimin e krizës së refugjatëve dhe emigrantëve në Evropë.
3-Lufton terrorizmin
NATO luan një rol të rëndësishëm në luftën kundër terrorizmit duke kontribuar me 16.000 trupa për të trajnuar forcat lokale në Afganistan. NATO është gjithashtu anëtar i Koalicionit Global për të mundur ISIS dhe avionët mbikëqyrës AWACS vijojnë të mbështesin koalicionin. Në samitin e Brukselit, do të lançojnë një mision i ri trajnimi në Irak, për të ndihmuar forcat e këtij vendi të parandalojnë rikrijimin e ISIS ose të grupeve të tjera terroriste. Divizioni i inteligjencës ndihmon që të parashikohen dhe t’u përgjigjen kërcënimeve. Në Napoli, NATO ka ngritur “Hub for the South” për të ndihmuar në monitorimin e kërcënimeve dhe në koordinimin e përpjekjeve.
4-Të punosh me partnerët
Për shkak se kërcënimet si terrorizmi, pirateria dhe lufta kibernetike nuk njohin barriera ‘NATO’ është e angazhuar për bashkëpunim me partnerët. Për këtë arsye punojnë me 40 vende partnere kudo në botë si UN, OSCE, etj për të shpërndarë siguri dhe stabilitet
5-Trupa dhe pajisje
Sa herë NATO merr përsipër një mision, aleatët trupa dhe pajisje të cilat përfshihen në komandën e NATOS nga vendet aleate. Këto njihen si “Forcat e NATOS”. Të vetmen pajisje ushtarake që NATO ka është një flotë e avionëve të mbikëqyrjes AWACS. NATO gjithashtu po zhvillon kapacitetin për dronë mbikëqyrës.
6-Struktura e Komandës së NATOS
Me kaq shumë vende të cilat punojnë së bashku, të paturit të një zinxhiri të qartë të komandove është jetike. Ushtarakë dhe persona civil nga e gjithë bota punojnë së bashku çdo ditë si strukturë e komandos së “NATOS”. Kjo përfshin dy komanda strategjike të nivelit të lartë: ‘Operacionet e Komandos Aleate’ me bazë në Mons të Belgjikës dhe ‘Komanda Aleate për Transformim’ me bazë në Norfolk të SHBA. Për të qëndruar e përshtatshme për qëllimin komando e NATOS është modernizuar duke lejuar forcat të lëvizin më shpejt nëpër Evropë si dhe të mbajnë linjat e komunikimit në det të hapura në të gjithë Atlantikun.
7-Financimi i NATOS
Çdo vend pjesë e NATOS kontribuon në kostot që ka kjo aleancë. Deri tani kontributi më i madh i aleatëve është përfshirja në misionet e NATOS. Për shembull një vend mund të sigurojë avionë luftarakë, një tjetër anije, pajisje apo trupa. Aleatët e NATO-S gjithashtu sjellin fonde për të mbuluar kostot e stafit dhe strukturave të NATO-s etj.
8-Shpenzimet e mbrojtjes
Në Samitin e Wales në vitin 2014 aleatët e NATOS premtuan më shumë investime për të përmirësuar mbrojtjen, të ndalojë shkurtimet, të shkojë drejt shpenzimit me 2% të GDP-së për mbrojtjen në 2024 si dhe të shpenzojë 20% për pajisje. Gjatë 4 viteve të fundit vendet aleate evropiane dhe Kanadaja kanë shpenzuar 87 miliardë dollarë për mbrojtjen.
9-Politika e derës së hapur
Politika e ‘derës së hapur’ është një parim themelor i NATOS që do të thotë se çdo vend në Euro-Atlantik është i lirë të jetë pjesë e NATOS nëse është gati të përballojë standardet dhe detyrimet e këtij anëtarësimi, nëse kontribuojnë në sigurimin e aleancës si dhe ndajnë vlerat e NATOS për demokracinë, reformat dhe ligjet. Që prej 1949 anëtarësia e NATOS është rritur nga 12 vende në 29.
10-Mbrojtja kibernetike
Sulmet kibernetike po bëhen gjithnjë e më të zakonshme, të sofistikuara dhe të dëmshme, duke e kthyer këtë mbrojtje në prioritet për NATON. Tashmë hapësira kibernetike njihet nga NATO si domein operacional si toka, deti apo ajri. NATO ndihmon aleatët në këtë fushë duke ndarë informacione për këto kërcënime, investime në edukim dhe trajnim. Gjithashtu NATO ka një ekspert për mbrojtjen kibernetike të cilët mund të dërgohen për të ndihmuar aleatët që janë duke u sulmuar./Xh.K/Opinion.al/
